Τα έθιμα των Θεοφανίων

Πώς γιορτάζουν στη Βόρεια Ελλάδα

Έθιμα και παραδόσεις, που έχουν τις ρίζες τους στο βάθος των αιώνων θα αναβιώσουν και φέτος, στις 6 Ιανουαρίου, κατά τον εορτασμό των Φώτων σε διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.

Η θρησκευτική κατάνυξη «ανταμώνει» με το ξεφάντωμα την ημέρα των Θεοφανίων, γιορτή κατά την οποία, όπως πιστεύει ο λαός, φεύγουν οι καλικάντζαροι!

Σε πόλεις και χωριά το πρωί πραγματοποιείται ο καθιερωμένος αγιασμός των υδάτων, με την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού, σε ανάμνηση της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον 'Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Αρκετοί τολμηροί κολυμβητές αψηφούν τις χαμηλές θερμοκρασίες και βουτούν σε θάλασσες, ποτάμια και δεξαμενές προκειμένου να πιάσουν το σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου.

Εκτός όμως από τον αγιασμό των υδάτων αναβιώνουν πολλά ακόμη έθιμα στη Βόρεια Ελλάδα. Τα βλέμματα συγκεντρώνει η πόλη της Καστοριάς και τα «Ραγκουτσάρια», το πρώτο «καρναβάλι» του νέου έτους. Οι κάτοικοι «ξορκίζουν» το κακό και διώχνουν τα κακά πνεύματα των καλικαντζάρων, βάφοντας τα πρόσωπα τους, φορώντας προβιές ζώων και χάλκινα κουδούνια.

Ομάδες μεταμφιεσμένων ξεχύνονται στους δρόμους και διασκεδάζουν με το πλήθος υπό τους ήχους μουσικών συγκροτημάτων της περιοχής. Τα «Ραγκουτσάρια» αρχίζουν την ημέρα των Θεοφανίων με τον Αϊ Βασίλη να μοιράζει δώρα στα παιδιά και ολοκληρώνονται στις 8 Ιανουαρίου με την παρέλαση των καρναβαλιστών.

Την τελευταία ημέρα των εορταστικών εκδηλώσεων τα «μπουλούκια» χορεύουν και σατιρίζουν πρόσωπα και γεγονότα με μια πηγαία εφευρετική πρωτοτυπία. Τα καλύτερα από αυτά βραβεύονται από τον δήμο Καστοριάς που έχει και όλη την ευθύνη διοργάνωσης του τριημέρου.

Στο Παλαιόκαστρο της Χαλκιδικής αναβιώνει το έθιμο των «Φωταράδων», όπου ομάδα καλαντιστών εκλέγει τον «βασιλιά» και όλοι μαζί πηγαίνουν στην εκκλησία του χωριού, όπου η νέα κεφαλή κάνει τρεις μετάνοιες μπροστά στην εικόνα του Αγίου Αθανασίου, ζητώντας την ευχή του. Οι «Φωταράδες» καταλήγουν να χορεύουν στην πλατεία γύρω από έναν πάσαλο, όπου είναι δεμένο ένα λουκάνικο, ενώ είναι ντυμένοι με την τοπική ενδυμασία και κρατούν μεγάλα ξύλινα σπαθιά.

Επίσης στη Χαλκιδική, στη Γαλάτιστα, στολίζεται η «Καμήλα». Κάτω από το ομοίωμα της καμήλας κρύβονται έξι άνδρες, οι οποίοι τραγουδούν υπό τους ήχους κουδουνιών.
Μπροστά από το ομοίωμα προηγούνται οι λεγόμενοι «Τζαμαλαροί».

Το έθιμο της «Καμήλας» ολοκληρώνεται στις 7 Ιανουαρίου με την τέλεση ενός εικονικού γάμου, όπου όλους τους ρόλους αναλαμβάνουν άνδρες.

Στη Νικησιανή της Καβάλας και σε αρκετά χωριά της Δράμας οι κάτοικοι και οι επισκέπτες διασκεδάζουν με το έθιμο των «Αράπηδων». Άνδρες νεαρής ηλικίας μεταμφιέζονται φορώντας προβιές και μουτσούνες ζώων, ενώ κουδούνια κοσμούν τη μέση τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούν εκκωφαντικό θόρυβο.

Σχετικές ετικέτες:Ελλάδα