18:52 | 22/10/14
Από την Μελίνα στην Αμάλ, το αίτημα παραμένει ίδιο...
Σχεδόν 30 χρόνια έχουν περάσει από την απαρχή του αγώνα για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα που ξεκίνησε επίσημα η Μελίνα Μερκούρη μέχρι και την πρόσφατη ανακίνηση του θέματος από τον κύριο και την κυρία Κλούνεϊ.
Ανάμεσα σ’ αυτά τα χρόνια παρακολουθήσαμε το σήριαλ των δηλώσεων του Βρετανικού Μουσείου, τα σχόλια διεθνούς κυκλοφορίας εντύπων, την σύσταση αρκετών επιτροπών, τη διενέργεια πολλών δημοσκοπήσεων καθώς και άλλων τόσων εκστρατειών για την επιστροφή τους.
Ποιο είναι όμως όλο το χρονικό της διεκδίκησης που μας έφτασε από τον αγώνα της Μελίνας στην πρόσφατη επίσκεψη της κ. Αμαλ Αλαμουντίν Κλούνεϊ για τη διερεύνηση της νομικής οδού για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από τους Βρετανούς
Το χρονικό της διεκδίκησης
Ήταν το 1982, όταν η Μελίνα Μερκούρη, με το περίσσιο πάθος της και τη στόφα της σταρ που τη διέκρινε, ξεκινούσε την εκστρατεία της για την επιστροφή των μαρμάρων, συνόψιζε το πάθος της στη φράση «ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ…».
Όπως άρχισε να διευκρινίζεται τότε, τα Μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούσαν μια ξεχωριστή περίπτωση αφού επρόκειτο για τον διαμελισμό ενός μνημείου κι όχι για ένα αυθύπαρκτο έργο τέχνης, όπως για παράδειγμα η Αφροδίτη της Μήλου, που εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου. Η εκστρατεία ξεκίνησε στη γενική διάσκεψη της Unesco για την Πολιτιστική Πολιτική στο Μεξικό, όταν η τότε υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών προέβαλλε το ελληνικό αίτημα για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα που είχε αποσπάσει ο Έλγιν. Σύμφωνα με την πολιτική μυθολογία βέβαια, το διεθνώς γνωστό όνομα της Μελίνας αλλά και η λαμπερή προσωπικότητά της ήταν οι παράγοντες που συνέβαλαν στο να ανατεθεί σε εκείνη από τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου το τεράστιο βάρος ενός τέτοιου διπλωματικού ζητήματος.
Η πρώτη όμως επίσημη αιτίαση της Ελλάδας κατά του Έλγιν που ταυτοχρονα αναζωπύρωσε την πρώτη προσδοκία επιστροφής, είχε διατυπωθεί πολλά χρόνια πριν τη Μελίνα από τον Αλέξανδρο Ραγκαβή, γραμματέα της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, αμέσως μετά την σύσταση του νεοελληνικού κράτους, το 1842. Μέχρι το έτος σταθμό για την νέα τροπή του χρονικού της διεκδίκησης των Μαρμάρων, το αίτημα είχε επαναληφθεί άλλες δύο φορές. Η πρώτη το 1924, με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από το θάνατο του λόρδου Βύρωνα και η δεύτερη το 1961, όταν ο τότε Δήμαρχος της Αθήνας αλλά και η Ακαδημία Αθηνών, ζήτησαν από την Αγγλία τον επαναπατρισμό των Μαρμάρων του Παρθενώνα.
«Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για μας. Είναι το καμάρι μας […] Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας…», δήλωνε η Μελίνα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας της για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Το σχέδιο σύστασης υπέρ της επιστροφής του γλυπτού διάκοσμου του Παρθενώνα στην Ελλάδα υποβλήθηκε το 1982 από την ελληνική αντιπροσωπεία υπερψηφίστηκε με 56 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 24 αποχές.
Δύο χρόνια μετά, τον Οκτώβριο του 1984, η Ελλάδα υπέβαλλε επίσημο αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα αλλά τον Απρίλιο του ίδιου έτους η βρετανική πλευρά το απέρριψε. Εκείνη τη χρονιά η Ελλάδα κατέθεσε επίσημο αίτημα για την επιστροφή των μαρμάρων και στην UNESCO, το οποίο ενεγράφη στην ημερήσια διάταξη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους ή την Απόδοσή τους σε Περίπτωση Παράνομης Κτήσης.
Εν των μεταξύ, ένα χρόνο πριν, το 1983, μια ομάδα Άγγλων φίλων της Ελλάδας ίδρυσε τη Βρετανική Επιτροπή για την Επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Η θέληση υπήρχε αλλά οι βλέψεις παρέμεναν μικρές. Σύμφωνα με δηλώσεις του πρώτου προέδρου της επιτροπής και επίτιμου διδάκτορα Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Robert Browning, ο δρόμος της επιστροφής δεν θα διευκολυνόταν τόσο από την σύσταση μιας μεγάλης οργάνωσης αλλά αντίθετα από τις εκτεταμένες επαφές με πολιτικούς, δημοσιογράφους, πανεπιστημιακούς, συγγραφείς, νομικούς και άλλους, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη και πάνω απ΄ όλα τη θέση του Κοινοβουλίου...
Εν έτει 1987, η Αθηναϊκή Ακρόπολη εγγράφεται στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.Τα κριτήρια τα οποία πληρούσε ο αρχαιολογικός χώρος για να πραγματοποιηθεί η εγγραφή στην Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς υποδείκνυαν την σπουδαιότητα του μνημείου. «Η Ακρόπολη της Αθήνας είναι η ύψιστη έκφραση της προσαρμογής της αρχιτεκτονικής σε φυσικό περιβάλλον. Πρόκειται για μια μεγαλοπρεπή σύνθεση όπου οι όγκοι βρίσκονται σε τέλεια αρμονία, δημιουργώντας ένα μνημειώδες τοπίο μοναδικής ομορφιάς, που αγκαλιάζει ένα σύνολο αριστουργημάτων του 5ου αιώνα π.Χ.: τον Παρθενώνα, τα Προπύλαια, το ναό της Αθηνάς Νίκης και το Ερέχθειο.
Τα μνημεία της Αθηναϊκής Ακρόπολης έχουν ασκήσει σημαντική επιρροή, όσον αφορά την Κλασική αρχιτεκτονική, όχι μόνον κατά τη διάρκεια της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας, όταν θεωρούνταν υποδειγματικά πρότυπα στο Μεσογειακό κόσμο, αλλά και στη σύγχρονη εποχή.
Η Ακρόπολη της Αθήνας έχει ένα ιδιαίτερο νόημα για την αρχαία ελληνική θρησκεία, είναι ο ιερός χώρος όπου γεννήθηκαν οι θεμελιώδεις μύθοι της πόλης.
Η Ακρόπολη της Αθήνας εκφράζει τον πολιτισμό της Ελλάδας για περισσότερο από μία χιλιετία.
Η Αθηναϊκή Ακρόπολη είναι άμεσα συνδεδεμένη με γεγονότα και ιδέες που δεν λησμονήθηκαν ποτέ στην ιστορία. Τα μνημεία της παραμένουν ζωντανή παράδοση του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, των Φιλιππικών του Δημοσθένη, των λόγων του Αποστόλου Παύλου. Κρατούν ζωντανή τη μνήμη ενός πολύτιμου τμήματος της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας».
Από εκείνη τη χρονιά, το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα εντάσσεται στην επίσημη ατζέντα των θεμάτων της UNESCO, συζητείται ανά διετία στις συνεδριάσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής και κάθε φορά υιοθετείται σύσταση από τα κράτη-μέλη για την προώθηση του ζητήματος.
Το 1999 η μελέτη όλων των θεμάτων της βρετανικής πολιτιστικής πολιτικής ανατίθεται από τη βρετανική κυβέρνηση στην Ειδική Επιτροπή του αγγλικού Κοινοβουλίου για τον Πολιτισμό, τον Αθλητισμό και τα ΜΜΕ (Select Committee) . Ανάμεσα στα θέματα αυτά είναι και τα ζητήματα επιστροφής πολιτιστικής κληρονομιάς, με κυριότερο το αίτημα για την επιστροφή των μαρμάρων. Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα υποβάλλει Υπόμνημα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.
Οι προσπάθειες στρέφονται στην προώθηση ενός επικοδομητικού διμερούς διαλόγου μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Ελλάδας. «Από το 1984, όταν οι ελληνικές αρχές παρουσίασαν την υπόθεση των Μαρμάρων του Παρθενώνα στη Διακυβερνητική Επιτροπή για την προώθηση της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης τους ή της επιστροφής τους σε περίπτωση παράνομης κτήσης, ο Οργανισμός άσκησε τις καλύτερες υπηρεσίες του για να προωθήσει το διμερή διάλογο μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και Ελλάδας καθώς και για να ενισχύσει την περαιτέρω συνεργασία με την ανταλλαγή εξειδικευμένων πληροφοριών στο ζήτημα» δήλωνε ο Γενικός Διευθυντής της UNESCO κ. Koichiro Matsuura, στην έκθεση "The Unity of a Unique Monument, Parthenon" που οργανώθηκε από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και το Ίδρυμα "Μελίνα Μερκούρη" σε συνεργασία με την Unesco.
Κοσμικές εκδηλώσεις με θέα τα αγάλματα».
Και ενώ η Ελλάδα υποδεικνύεται ως ανίκανη όσον αφορά τη συντήρηση των αγαλμάτων, το Βρετανικό Μουσείο νοικιάζει αίθουσες για κοσμικές και επιχειρηματικές συνάξεις. Μεταξύ αυτών και η αίθουσα με τα Γλυπτά του Παρθενώνα, όπως ενημερώνεται κανείς από την επίσημη μπροσούρα του Μουσείου. Σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο, οι τιμές ξεκινούν από 7.000 λίρες για απλή ρεσεψιόν, ενώ υπάρχει και η επιλογή του καθιστού δείπνου που κοστίζει 12.000 λίρες. Η προσφορά περιλαμβάνει επίσης πακέτα των 250 ατόμων. Αν και κατά την διάρκεια αυτών των δεξιώσεων το κάπνισμα δεν επιτρέπεται, δεν συμβαίνει το ίδιο και για την κατανάλωση φαγητού και ποτού.
Εκείνη την περίοδο ένα διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών αποφεύγεται τελευταία στιγμή. Αιτία είναι η διοργάνωση dinner party στην αίθουσα Duveen, με αφορμή τα εγκαίνια μιας νέας αίθουσας με προσκεκλημένη την Βασίλισσα Ελισάβετ – η οποία τελικά δεν παρέστη. Ο Έλληνας πρέσβης στο Λονδίνο αρνείται να παρευρεθεί, ωστόσο, προκειμένου να μην εκληφθεί η απουσία του ως προσβολή, απευθύνει επιστολή προς το Μουσείο και τη Βασίλισσα. Το Μπάκιχμαν δεν σχολιάζει την απουσία του Έλληνα πρέσβη, ενώ ο ο βρετανικός τύπος κάνει λόγο για «γκάφα»
του Μουσείου.
Ενοικιαζόμενα αγάλματα
Πριν το κλίμα αισιοδοξίας που ακολούθησε τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει πέραν των μέχρι εκείνη τη στιγμή νομικών και ιστορικών επιχειρημάτων να καταθέσει μια διαφορετική πρόταση στους βρετανούς. Τον δανεισμό των αγαλμάτων στα πλαίσια μιας πολιτιστικής συνεργασίας. Τον περίφημο εκατονταετή δανεισμό των αγαλμάτων για την έκθεση τους στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης προτείνει στη διεύθυνση του Βρετανικού Μουσείου, ο τότε Υπουργός Πολιτισμού κ.Ευάγγελος Βενιζέλος. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του τότε υπουργού η «στρατηγική» αυτή επελέχθει γιατί δεν επιτρέπει στο Βρετανικό Μουσείο να αντιληφθεί το όλο θέμα ως δικαστική σύγκρουση ή ως εθνική αντίθεση γύρω από τα Μάρμαρα του Παρθενώνα». Η απάντηση του μουσείου είναι και πάλι αρνητική.
Νέο Μουσείο Ακρόπολης : Η κατάρριψη του επιχειρήματος
Την ιστορική μέρα της 20ης Ιουνίου του 2009, οι προσπάθειες ενδυναμώνονται αρκετά. Με τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης το μεγαλύτερο επιχείρημα που μέχρι τότε προέβαλε το Βρετανικό Μουσείο καταρρίπτεται. Η Ελλάδα έχει πλέον το δικαίωμα να διατυπώσει με μεγαλύτερη ένταση την απαίτηση για επανένωση του μνημείου και για την επιστροφή των Μαρμάρων.
Στα εγκαίνια παρευρίσκονται σύσσωμη η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας, ο γενικός διευθυντής της Unesco, Κοϊσίρο Ματσούρα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο, πρόεδροι και πρωθυπουργοί ξένων χωρών από την Κύπρο, την Σερβία, την Κροατία, την Φινλανδία, το Μαυροβούνιο, το Βιετνάμ, την Κίνα, την Βοσνία και Ερζεγοβίνη την Σλοβακία καθώς και 21 υπουργοί Πολιτισμού από όλο τον κόσμο.
Ο τότε υπουργός Πολιτισμού στην κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, Αντώνης Σαμαράς, σε μια συμβολική κίνηση, που μεταδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, τοποθετεί κομμάτι μαρμάρου που επεστράφη από το Μουσείο του Βατικανό, στη Μετόπη του Παρθενώνα. Στο νέο μουσείο τα αυθεντικά μαρμάρινα μέλη εκτίθενται με τα γύψινα εκμαγεία τους κάνοντας απόλυτα προφανές στον επισκέπτη ποια είναι εκείνα που πήρε ο λόρδος Έλγιν και έκτοτε εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο.
Υποστηρικτές και πολέμιοι
Εν τω μεταξύ, ολοένα και περισσότεροι σκεπτόμενοι βρετανοί πολίτες άρχιζουν να εκφράζουν την αντίθεσή τους στο να παραμείνουν τα Γλυπτά στην παγερή μοναξιά της αίθουσας Duveen στο Βρετανικό Μουσείο.Ταυτόχρονα, σε όλο τον κόσμο συστήνονται επιτροπές για την επιστροφή των Μαρμάρων, ο αριθμός των οποίων σήμερα ανέρχεται στις 23.
Το 2002, οι τύψεις της σκεπτόμενης αγγλικής γνώμης συγκροτούν την κίνηση «Υποστηρικτές του Παρθενώνα 2004». Στα πλαίσια αυτής, δεκατέσσερις άγγλοι βουλευτές ανάμεσά τους και ο πρώην υπουργός και πρόεδρος του τμήματος Πολιτισμού της Βουλής, Τόνι Μπανκς, ζητούν από την αγγλική κυβέρνηση την επιστροφή των Μαρμάρων. Την καμπάνια αυτή έρχεται να στηρίξει η μακροσκελής συνέντευξη τύπου δύο Βέλγων γερουσιαστών, τον Φρανσουά Ρολάν ντι Βιβιέ και Πολ Γουίλ στις 13 Μαρτίου 2002 που σηματοδοτεί την έναρξη της βελγικής καμπάνιας «Παρθενώνας 2004».
Η απάντηση, για άλλη μια φορά, δεν αργεί να έρθει δια στόματος του διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Ρόμπερτ Άντερσον. «Τα Μάρμαρα δεν φεύγουν από το Βρετανικό Μουσείο», δηλώνει σε υψηλούς τόνους και παράλληλα αρθρογραφεί στην εφημερίδα «The Times» (15/01/02).
Είναι σαφές πλέον πως ο λόγος που τον αναγκάζει να επαναλάβει, για πολλοστή φορά την... αμετακίνητη θέση του Βρετανικού Μουσείου, είναι ότι έχει διογκωθεί στην Αγγλία το κύμα εκείνων που ζητούν την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, στον τόπο από όπου ξηλώθηκαν βίαια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την πλευρά της πραγματοποιεί δύο δηλώσεις για την Επιστροφή των Μαρμάρων : η πρώτη δήλωση υππγράφεται από 252 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η δεύτερη από 347 άλλες προσωπικότητες.
Οι φωνές συνεχίζουν να πληθαίνουν συμπεριλαμβάνοντας και εκείνες των νέων. Τον Δεκέμβριο του 2009, η υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού βραβεύει τη διαδικτυακή πρωτοβουλία που ανέλαβαν τα Δίκτυα Νεολαίας του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού μέσω της ιστοσελίδας τους www.unitethemarbles.org, για την προώθηση του αιτήματος της επανένωσης των Γλυπτών.
Έτερη online εκστρατεία των πολιτών του κόσμου που διοργανώνεται φέρει το όνομα «Bring them back». Αφορά στην επιστροφή των Μαρμάρων. Στο βίντεο τονίζεται πως η μέχρι πρότινος δικαιολογία της μη ύπαρξης κατάλληλου χώρου για την φιλοξενία των αγαλμάτων δεν υφίσταται πλέον. «Τα γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν εκεί που ανήκουν, και το πραγματικό μνημείο πρέπει να επανενωθεί» υπογραμμίζει ο Νίκος Αλιάγας στο βίντεο της εκστρατείας.
Η νεότερη γενιά υποστηρικτών της επιστροφής των Μαρμάρων στηρίζεται από την Marbes Reunited και την ηγετική φυσιογνωμία τον βουλευτή Αντριου Τζορτζ.
Συγχρόνως πολλά είναι και τα ονόματα προσωπικοτήτων του διεθνούς καλλιτεχνικού στερεώματος που έχουν μετάσχει στη σταυροφορία για την επιστροφή των Μαρμάρων. Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ, η ντέιμ Τζούντι Ντεντς, η Τζοάνα Λάμλεϊ και ο σερ Σον Κόνερι.
Στον αντίποδα αυτών βρίσκεται μαζί με άλλους και ο δημοσιογράφος της Guardian, Τζόναθαν Τζόουνς, ο οποίος τάσσεται σταθερά κατά της επιστροφής των Μαρμάρων . «Ας σταματήσουμε να διαφωνούμε για το πού πρέπει να βρίσκονται τα Μάρμαρα και ας αρχίσουμε να μιλάμε για τα ίδια τα Μάρμαρα και την καλλιτεχνική τους αξία», δηλώνει ενώ αναφέρει πως το αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των αγαλμάτων είναι εμποτισμένο με… «εθνικισμό, την πλέον μικροπρεπή ιδεολογία, μια ιδεολογία που τυφλώνει»!
Τελευταίοι στην παρέλαση των σημαντικών ονομάτων είναι ο Τζορτζ Κλούνεϊ και οι συμπρωταγωνιστές του στην ταινία «Μνημείων Ανδρες», Μπιλ Μάρεϊ και Ματ Ντέιμον. Οι δηλώσεις τους ότι πρέπει να υπάρξει «ανοιχτή συζήτηση» για το θέμα και ότι «… τα γλυπτά είχαν μια πολύ ωραία διαμονή εδώ σίγουρα αλλά το Λονδίνο ασφυκτιά από κόσμο…» στέκονται για άλλη μια φορά αφορμή για μια ακόμα σειρά δημοσιευμάτων από έντυπα διεθνούς φήμης. Η εφημερίδα The Independent, οι Times του Λονδίνου και πολλά άλλα σχολιάζουν από ειρωνικά έως αρνητικά τις τοποθετήσεις του Κλούνεϊ.
Αντίστοιχο και τελευταίο γαϊτανάκι δημοσιευμάτων, νωπών ακόμα στη μνήμη μας, προκαλεί και η πρόσφατη επίσκεψη της συζύγου του κ. Κλούνεϊ, Αμαλ Αλαμουντίν και άλλων δύο δικηγόρων με σκοπό την διερεύνηση της νομικής οδού για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από τους Βρετανούς. Και σε αυτή την περίπτωση η πολυγνωμία οργιάζει.
Τι μαρτυρούν οι δημοσκοπήσεις
Σίγουρο είναι πάντως πως παρά τις αντικρουόμενες απόψεις όλο και περισσότεροι Βρετανοί πολίτες πιέζουν για την απόδοσή των Μαρμάρων στην Ελλάδα, αυτό τουλάχιστον αποδεικνύουν οι σχετικές δημοσκοπήσεις που διενεργούνται τις τελευταίες δεκαετίες.
Απρίλιος 1996
Σε τηλεφωνική σφυγμομέτρηση μετά την προβολή ενός ντοκιμαντέρ που φιλοξενήθηκε στην εκπομπή του παρουσιαστή William G. Stewart(κανάλι 4) σχετικά με την αφαίρεση των γλυπτών του Παρθενώνα από τον Λόρδο Έλγιν, τηλεφώνησαν 99.340 άνθρωποι, εκ των οποίων υπέρ ψήφισαν οι 91.822, ήτοι ποσοστό 92,5%.
Σεπτέμβριος 1998
Η εταιρεία δημοσκοπήσεων MORI πραγματοποίησε δημοσκόπηση στη Μεγάλη Βρετανία στις 25 Σεπτεμβρίου 1998. Το 39% του κοινού ψήφισε υπέρ της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα, το 15% κατά, ενώ το 18% ήταν αναποφάσιστο. Στο Βρετανικό Κοινοβούλιο τώρα, το 47% ψήφισε υπέρ της επιστροφής των Μαρμάρων στην Ελλάδα, το 44% ψήφισε κατά και το 9% παρέμεινε αναποφάσιστο. Πιο αναλυτικά, το 57% των βουλευτών του Εργατικού κόμματος του Βρετανικού Κοινοβουλίου ψήφισε υπέρ της επιστροφής, το 33% κατά και 10% ήταν οι αναποφάσιστοι. Από τους βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος αντίθετα, υπέρ της επιστροφής ψήφισε το 9% και κατά το 83%!
Δεκέμβριος 1999
Το BBC ρωτά το κοινό του αν πρέπει τα «Ελγίνεια Μάρμαρα να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο». Το 51% απάντησε ναι, το 20% απάντησε όχι και το 10% του κοινού δεν εξέφρασε γνώμη.
Μάρτιος 2000
Σε δημοσκόπηση της εφημερίδας Economist: «Αν γινόταν ελεύθερη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο για την επιστροφή των Ελγινείων στην Ελλάδα, θα το υποστηρίζατε ή όχι;». Το 66% των μελών του Βρετανικού Κοινοβουλίου ψήφισε υπέρ της επιστροφής και το 34% κατά. Πιο αναλυτικά, κατά της επιστροφής ψήφισαν και πάλι τα μέλη του Εργατικού Κόμματος σε ποσοστό 87%, ενώ το 83% τω Βουλευτών του Φιλελεύθερου Κόμματος ψήφισε υπέρ. Σε δεύτερο ερώτημα, αν δηλαδή τα Μάρμαρα επιστρέψουν στην Ελλάδα μετά από 10 χρόνια, το 41% των βουλευτών ψήφισε θετικά, ενώ το 59% ψήφισε αρνητικά.
Οκτώβριος 2000
Το CNN ρωτά τους τηλεθεατές του αν «Πρέπει οι Βρετανοί να επιστρέψουν στην Ελλάδα τα Γλυπτά που αποσπάστηκαν από τον Παρθενώνα πριν 200 χρόνια;». Τηλεφώνησαν 5.492 άτομα, από τα οποία το 82% απάντησε θετικά.
Iανουάριος 2002
Το site του CNN θέτει και πάλι το ζήτημα της Επιστροφής των Ελγινείων. Ψηφίζουν 1.714 άτομα, ενώ μόλις 420 εξ αυτών στρέφοντα κατά του ενδεχομένου επιστροφής τους.Το ποσοστό των ψήφων υπέρ της επιστροφής είναι 75%.
Σεπτέμβριος 2002
Η εταιρεία MORI επανέρχεται στο θέμα των Γλυπτών. Τα ποσοστά των Βρετανών τώρα διαμορφώνονται στο 6 προς 1 υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών. Αυτό σημαίνει ότι μόλις το 7% των Βρετανών υποστηρίζει την παραμονή των Γλυπτών στη Βρετανία.
Δεκέμβριος 2003
Η ICM Research ρωτά 1002 ενήλικες, αν συμφωνούν να επιστραφούν τα Μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο. Το 73% των ερωτηθέντων συμφωνεί, ενώ διαφωνεί μόνο το 18%. Σε ερώτηση εάν το Βρετανικό Μουσείο θα πρέπει να προχωρήσει σε μια δέσμευση κατά το Ολυμπιακό έτος 2004, για την έκθεση των Μαρμάρων στην Αθήνα, το 77% απαντά θετικά. Όχι λέει μόνο το 16%.
Σε ερώτηση σχετικά με την πρόσφατη ελληνική πρόταση να επιτραπεί στο Βρετανικό Μουσείο να διατηρήσει την κατοχή των Μαρμάρων που βρίσκονται στο Λονδίνο, στην περίπτωση μακροχρόνιου δανεισμού τους στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο μάλιστα βρίσκεται σε οπτική επαφή με τον χώρο του μνημείου στην Αθήνα, το 81% είπε ότι το Βρετανικό Μουσείο πρέπει να δεχθεί την πρόταση. Μόνο το 13% διαφώνησε.
Σεπτεμβρίος 2008
Η εταιρεία δημοσκοπήσεων Mori πραγματοποιεί δημοσκοπική έρευνα σε 2,109 Βρετανούς πολίτες ηλικίας μεγαλύτερης των 16 ετών. Το 50% των ερωτηθέντων είχε γνώση του ζητήματος. Από αυτό το ποσοστό, το 69% δήλωνει ότι υποστηρίζει την επιστροφή των γλυπτών στην Ελλάδα, ενώ 19% δηλώνει αντίθετο.
Οι συμμετέχοντες επίσης ρωτούνται για την απάντησή τους σε περίπτωση δημοψηφίσματος: το 47% θα ήταν υπέρ της επιστροφής, το 10% θα ψήφιζε κατά, ένα ποσοστό 16% δηλώνει αναποφάσιστο ενώ το 27% υποστηρίζει πως δε θα συμμετείχε στο δημοψήφισμα. Από το 2002, οπότε και είχε πραγματοποιηθεί η προηγουμένη δημοσκόπηση από τη MORI, το ποσοστό υπέρ της επιστροφής έχει αυξηθεί κατά 7 βαθμούς, ενώ κατά 6 βαθμούς έχει μειωθεί το ποσοστό που επιθυμεί να παραμείνουν τα μάρμαρα στο Λονδίνο.
Ιούνιος 2009
Με τίτλο «Is it time to return the Parthenon Marbles ?» η βρετανική εφημερίδα Guardian πραγματοποιεί το Ιούνιο του 2009 διαδικτυακή δημοσκόπηση για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα της δημοσκοπικής έρευνας υπέρ του επαναπατρισμού των μαρμάρων του Παρθενώνα άγγιζει το 95% των συμμετεχόντων!
Φεβρουάριος 2014
Με αφορμή τις δηλώσεις Κλούνεϊ η εφημερίδα Guardian πραγματοποεί άλλη μια διαδικτυακή δημοσκόπηση με θέμα «Έχει δίκιο ο Τζορτζ Κλούνεϊ; Πρέπει η Βρετανία να επιστρέψει τα γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα;»
Το αποτέλεσμα είναι αξιοσημείωτο: 88% των επισκεπτών της ιστοσελίδας της εφημερίδας τάχθηκαν υπέρ, σε αντίθεση με το 12% που υποστήριξε πως τα μάρμαρα πρέπει να συνεχίσουν να εκτίθενται στην αίθουσα Duvee του Βρετανικού Μουσείου.
Οκτώβριος 2014
Η εταιρεία YouGov, με αφορμή την επίσκεψη της Αμάλ Αλαμουντίν στην Αθήνα, πραγματοποιεί δημοσκόπηση μεταξύ 16 και 17 Οκτωβρίου. Το 37% των Βρετανών τάσσεται υπέρ της επιστροφής, με την πλειοψηφία του να προβάλει ως βασικό επιχείρημα την επανένωση των Μαρμάρων ενώ το 23% ζητά να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο. Ένα 32% παραμένει αδιάφορα ως προς το τι θα γίνει.
Ανάμεσα σ’ αυτά τα χρόνια παρακολουθήσαμε το σήριαλ των δηλώσεων του Βρετανικού Μουσείου, τα σχόλια διεθνούς κυκλοφορίας εντύπων, την σύσταση αρκετών επιτροπών, τη διενέργεια πολλών δημοσκοπήσεων καθώς και άλλων τόσων εκστρατειών για την επιστροφή τους.
Ποιο είναι όμως όλο το χρονικό της διεκδίκησης που μας έφτασε από τον αγώνα της Μελίνας στην πρόσφατη επίσκεψη της κ. Αμαλ Αλαμουντίν Κλούνεϊ για τη διερεύνηση της νομικής οδού για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από τους Βρετανούς
Το χρονικό της διεκδίκησης
Ήταν το 1982, όταν η Μελίνα Μερκούρη, με το περίσσιο πάθος της και τη στόφα της σταρ που τη διέκρινε, ξεκινούσε την εκστρατεία της για την επιστροφή των μαρμάρων, συνόψιζε το πάθος της στη φράση «ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ…».
Όπως άρχισε να διευκρινίζεται τότε, τα Μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούσαν μια ξεχωριστή περίπτωση αφού επρόκειτο για τον διαμελισμό ενός μνημείου κι όχι για ένα αυθύπαρκτο έργο τέχνης, όπως για παράδειγμα η Αφροδίτη της Μήλου, που εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου. Η εκστρατεία ξεκίνησε στη γενική διάσκεψη της Unesco για την Πολιτιστική Πολιτική στο Μεξικό, όταν η τότε υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών προέβαλλε το ελληνικό αίτημα για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα που είχε αποσπάσει ο Έλγιν. Σύμφωνα με την πολιτική μυθολογία βέβαια, το διεθνώς γνωστό όνομα της Μελίνας αλλά και η λαμπερή προσωπικότητά της ήταν οι παράγοντες που συνέβαλαν στο να ανατεθεί σε εκείνη από τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου το τεράστιο βάρος ενός τέτοιου διπλωματικού ζητήματος.
Η πρώτη όμως επίσημη αιτίαση της Ελλάδας κατά του Έλγιν που ταυτοχρονα αναζωπύρωσε την πρώτη προσδοκία επιστροφής, είχε διατυπωθεί πολλά χρόνια πριν τη Μελίνα από τον Αλέξανδρο Ραγκαβή, γραμματέα της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, αμέσως μετά την σύσταση του νεοελληνικού κράτους, το 1842. Μέχρι το έτος σταθμό για την νέα τροπή του χρονικού της διεκδίκησης των Μαρμάρων, το αίτημα είχε επαναληφθεί άλλες δύο φορές. Η πρώτη το 1924, με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από το θάνατο του λόρδου Βύρωνα και η δεύτερη το 1961, όταν ο τότε Δήμαρχος της Αθήνας αλλά και η Ακαδημία Αθηνών, ζήτησαν από την Αγγλία τον επαναπατρισμό των Μαρμάρων του Παρθενώνα.
«Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για μας. Είναι το καμάρι μας […] Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας…», δήλωνε η Μελίνα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας της για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Το σχέδιο σύστασης υπέρ της επιστροφής του γλυπτού διάκοσμου του Παρθενώνα στην Ελλάδα υποβλήθηκε το 1982 από την ελληνική αντιπροσωπεία υπερψηφίστηκε με 56 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 24 αποχές.
Δύο χρόνια μετά, τον Οκτώβριο του 1984, η Ελλάδα υπέβαλλε επίσημο αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα αλλά τον Απρίλιο του ίδιου έτους η βρετανική πλευρά το απέρριψε. Εκείνη τη χρονιά η Ελλάδα κατέθεσε επίσημο αίτημα για την επιστροφή των μαρμάρων και στην UNESCO, το οποίο ενεγράφη στην ημερήσια διάταξη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους ή την Απόδοσή τους σε Περίπτωση Παράνομης Κτήσης.
Εν των μεταξύ, ένα χρόνο πριν, το 1983, μια ομάδα Άγγλων φίλων της Ελλάδας ίδρυσε τη Βρετανική Επιτροπή για την Επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Η θέληση υπήρχε αλλά οι βλέψεις παρέμεναν μικρές. Σύμφωνα με δηλώσεις του πρώτου προέδρου της επιτροπής και επίτιμου διδάκτορα Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Robert Browning, ο δρόμος της επιστροφής δεν θα διευκολυνόταν τόσο από την σύσταση μιας μεγάλης οργάνωσης αλλά αντίθετα από τις εκτεταμένες επαφές με πολιτικούς, δημοσιογράφους, πανεπιστημιακούς, συγγραφείς, νομικούς και άλλους, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη και πάνω απ΄ όλα τη θέση του Κοινοβουλίου...
Εν έτει 1987, η Αθηναϊκή Ακρόπολη εγγράφεται στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.Τα κριτήρια τα οποία πληρούσε ο αρχαιολογικός χώρος για να πραγματοποιηθεί η εγγραφή στην Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς υποδείκνυαν την σπουδαιότητα του μνημείου. «Η Ακρόπολη της Αθήνας είναι η ύψιστη έκφραση της προσαρμογής της αρχιτεκτονικής σε φυσικό περιβάλλον. Πρόκειται για μια μεγαλοπρεπή σύνθεση όπου οι όγκοι βρίσκονται σε τέλεια αρμονία, δημιουργώντας ένα μνημειώδες τοπίο μοναδικής ομορφιάς, που αγκαλιάζει ένα σύνολο αριστουργημάτων του 5ου αιώνα π.Χ.: τον Παρθενώνα, τα Προπύλαια, το ναό της Αθηνάς Νίκης και το Ερέχθειο.
Τα μνημεία της Αθηναϊκής Ακρόπολης έχουν ασκήσει σημαντική επιρροή, όσον αφορά την Κλασική αρχιτεκτονική, όχι μόνον κατά τη διάρκεια της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας, όταν θεωρούνταν υποδειγματικά πρότυπα στο Μεσογειακό κόσμο, αλλά και στη σύγχρονη εποχή.
Η Ακρόπολη της Αθήνας έχει ένα ιδιαίτερο νόημα για την αρχαία ελληνική θρησκεία, είναι ο ιερός χώρος όπου γεννήθηκαν οι θεμελιώδεις μύθοι της πόλης.
Η Ακρόπολη της Αθήνας εκφράζει τον πολιτισμό της Ελλάδας για περισσότερο από μία χιλιετία.
Η Αθηναϊκή Ακρόπολη είναι άμεσα συνδεδεμένη με γεγονότα και ιδέες που δεν λησμονήθηκαν ποτέ στην ιστορία. Τα μνημεία της παραμένουν ζωντανή παράδοση του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, των Φιλιππικών του Δημοσθένη, των λόγων του Αποστόλου Παύλου. Κρατούν ζωντανή τη μνήμη ενός πολύτιμου τμήματος της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας».
Από εκείνη τη χρονιά, το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα εντάσσεται στην επίσημη ατζέντα των θεμάτων της UNESCO, συζητείται ανά διετία στις συνεδριάσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής και κάθε φορά υιοθετείται σύσταση από τα κράτη-μέλη για την προώθηση του ζητήματος.
Το 1999 η μελέτη όλων των θεμάτων της βρετανικής πολιτιστικής πολιτικής ανατίθεται από τη βρετανική κυβέρνηση στην Ειδική Επιτροπή του αγγλικού Κοινοβουλίου για τον Πολιτισμό, τον Αθλητισμό και τα ΜΜΕ (Select Committee) . Ανάμεσα στα θέματα αυτά είναι και τα ζητήματα επιστροφής πολιτιστικής κληρονομιάς, με κυριότερο το αίτημα για την επιστροφή των μαρμάρων. Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα υποβάλλει Υπόμνημα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.
Οι προσπάθειες στρέφονται στην προώθηση ενός επικοδομητικού διμερούς διαλόγου μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Ελλάδας. «Από το 1984, όταν οι ελληνικές αρχές παρουσίασαν την υπόθεση των Μαρμάρων του Παρθενώνα στη Διακυβερνητική Επιτροπή για την προώθηση της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης τους ή της επιστροφής τους σε περίπτωση παράνομης κτήσης, ο Οργανισμός άσκησε τις καλύτερες υπηρεσίες του για να προωθήσει το διμερή διάλογο μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και Ελλάδας καθώς και για να ενισχύσει την περαιτέρω συνεργασία με την ανταλλαγή εξειδικευμένων πληροφοριών στο ζήτημα» δήλωνε ο Γενικός Διευθυντής της UNESCO κ. Koichiro Matsuura, στην έκθεση "The Unity of a Unique Monument, Parthenon" που οργανώθηκε από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και το Ίδρυμα "Μελίνα Μερκούρη" σε συνεργασία με την Unesco.
Κοσμικές εκδηλώσεις με θέα τα αγάλματα».
Και ενώ η Ελλάδα υποδεικνύεται ως ανίκανη όσον αφορά τη συντήρηση των αγαλμάτων, το Βρετανικό Μουσείο νοικιάζει αίθουσες για κοσμικές και επιχειρηματικές συνάξεις. Μεταξύ αυτών και η αίθουσα με τα Γλυπτά του Παρθενώνα, όπως ενημερώνεται κανείς από την επίσημη μπροσούρα του Μουσείου. Σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο, οι τιμές ξεκινούν από 7.000 λίρες για απλή ρεσεψιόν, ενώ υπάρχει και η επιλογή του καθιστού δείπνου που κοστίζει 12.000 λίρες. Η προσφορά περιλαμβάνει επίσης πακέτα των 250 ατόμων. Αν και κατά την διάρκεια αυτών των δεξιώσεων το κάπνισμα δεν επιτρέπεται, δεν συμβαίνει το ίδιο και για την κατανάλωση φαγητού και ποτού.
Εκείνη την περίοδο ένα διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών αποφεύγεται τελευταία στιγμή. Αιτία είναι η διοργάνωση dinner party στην αίθουσα Duveen, με αφορμή τα εγκαίνια μιας νέας αίθουσας με προσκεκλημένη την Βασίλισσα Ελισάβετ – η οποία τελικά δεν παρέστη. Ο Έλληνας πρέσβης στο Λονδίνο αρνείται να παρευρεθεί, ωστόσο, προκειμένου να μην εκληφθεί η απουσία του ως προσβολή, απευθύνει επιστολή προς το Μουσείο και τη Βασίλισσα. Το Μπάκιχμαν δεν σχολιάζει την απουσία του Έλληνα πρέσβη, ενώ ο ο βρετανικός τύπος κάνει λόγο για «γκάφα»
του Μουσείου.
Ενοικιαζόμενα αγάλματα
Πριν το κλίμα αισιοδοξίας που ακολούθησε τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει πέραν των μέχρι εκείνη τη στιγμή νομικών και ιστορικών επιχειρημάτων να καταθέσει μια διαφορετική πρόταση στους βρετανούς. Τον δανεισμό των αγαλμάτων στα πλαίσια μιας πολιτιστικής συνεργασίας. Τον περίφημο εκατονταετή δανεισμό των αγαλμάτων για την έκθεση τους στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης προτείνει στη διεύθυνση του Βρετανικού Μουσείου, ο τότε Υπουργός Πολιτισμού κ.Ευάγγελος Βενιζέλος. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του τότε υπουργού η «στρατηγική» αυτή επελέχθει γιατί δεν επιτρέπει στο Βρετανικό Μουσείο να αντιληφθεί το όλο θέμα ως δικαστική σύγκρουση ή ως εθνική αντίθεση γύρω από τα Μάρμαρα του Παρθενώνα». Η απάντηση του μουσείου είναι και πάλι αρνητική.
Νέο Μουσείο Ακρόπολης : Η κατάρριψη του επιχειρήματος
Την ιστορική μέρα της 20ης Ιουνίου του 2009, οι προσπάθειες ενδυναμώνονται αρκετά. Με τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης το μεγαλύτερο επιχείρημα που μέχρι τότε προέβαλε το Βρετανικό Μουσείο καταρρίπτεται. Η Ελλάδα έχει πλέον το δικαίωμα να διατυπώσει με μεγαλύτερη ένταση την απαίτηση για επανένωση του μνημείου και για την επιστροφή των Μαρμάρων.
Στα εγκαίνια παρευρίσκονται σύσσωμη η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας, ο γενικός διευθυντής της Unesco, Κοϊσίρο Ματσούρα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο, πρόεδροι και πρωθυπουργοί ξένων χωρών από την Κύπρο, την Σερβία, την Κροατία, την Φινλανδία, το Μαυροβούνιο, το Βιετνάμ, την Κίνα, την Βοσνία και Ερζεγοβίνη την Σλοβακία καθώς και 21 υπουργοί Πολιτισμού από όλο τον κόσμο.
Ο τότε υπουργός Πολιτισμού στην κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, Αντώνης Σαμαράς, σε μια συμβολική κίνηση, που μεταδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, τοποθετεί κομμάτι μαρμάρου που επεστράφη από το Μουσείο του Βατικανό, στη Μετόπη του Παρθενώνα. Στο νέο μουσείο τα αυθεντικά μαρμάρινα μέλη εκτίθενται με τα γύψινα εκμαγεία τους κάνοντας απόλυτα προφανές στον επισκέπτη ποια είναι εκείνα που πήρε ο λόρδος Έλγιν και έκτοτε εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο.
Υποστηρικτές και πολέμιοι
Εν τω μεταξύ, ολοένα και περισσότεροι σκεπτόμενοι βρετανοί πολίτες άρχιζουν να εκφράζουν την αντίθεσή τους στο να παραμείνουν τα Γλυπτά στην παγερή μοναξιά της αίθουσας Duveen στο Βρετανικό Μουσείο.Ταυτόχρονα, σε όλο τον κόσμο συστήνονται επιτροπές για την επιστροφή των Μαρμάρων, ο αριθμός των οποίων σήμερα ανέρχεται στις 23.
Το 2002, οι τύψεις της σκεπτόμενης αγγλικής γνώμης συγκροτούν την κίνηση «Υποστηρικτές του Παρθενώνα 2004». Στα πλαίσια αυτής, δεκατέσσερις άγγλοι βουλευτές ανάμεσά τους και ο πρώην υπουργός και πρόεδρος του τμήματος Πολιτισμού της Βουλής, Τόνι Μπανκς, ζητούν από την αγγλική κυβέρνηση την επιστροφή των Μαρμάρων. Την καμπάνια αυτή έρχεται να στηρίξει η μακροσκελής συνέντευξη τύπου δύο Βέλγων γερουσιαστών, τον Φρανσουά Ρολάν ντι Βιβιέ και Πολ Γουίλ στις 13 Μαρτίου 2002 που σηματοδοτεί την έναρξη της βελγικής καμπάνιας «Παρθενώνας 2004».
Η απάντηση, για άλλη μια φορά, δεν αργεί να έρθει δια στόματος του διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Ρόμπερτ Άντερσον. «Τα Μάρμαρα δεν φεύγουν από το Βρετανικό Μουσείο», δηλώνει σε υψηλούς τόνους και παράλληλα αρθρογραφεί στην εφημερίδα «The Times» (15/01/02).
Είναι σαφές πλέον πως ο λόγος που τον αναγκάζει να επαναλάβει, για πολλοστή φορά την... αμετακίνητη θέση του Βρετανικού Μουσείου, είναι ότι έχει διογκωθεί στην Αγγλία το κύμα εκείνων που ζητούν την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, στον τόπο από όπου ξηλώθηκαν βίαια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την πλευρά της πραγματοποιεί δύο δηλώσεις για την Επιστροφή των Μαρμάρων : η πρώτη δήλωση υππγράφεται από 252 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η δεύτερη από 347 άλλες προσωπικότητες.
Οι φωνές συνεχίζουν να πληθαίνουν συμπεριλαμβάνοντας και εκείνες των νέων. Τον Δεκέμβριο του 2009, η υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού βραβεύει τη διαδικτυακή πρωτοβουλία που ανέλαβαν τα Δίκτυα Νεολαίας του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού μέσω της ιστοσελίδας τους www.unitethemarbles.org, για την προώθηση του αιτήματος της επανένωσης των Γλυπτών.
Έτερη online εκστρατεία των πολιτών του κόσμου που διοργανώνεται φέρει το όνομα «Bring them back». Αφορά στην επιστροφή των Μαρμάρων. Στο βίντεο τονίζεται πως η μέχρι πρότινος δικαιολογία της μη ύπαρξης κατάλληλου χώρου για την φιλοξενία των αγαλμάτων δεν υφίσταται πλέον. «Τα γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν εκεί που ανήκουν, και το πραγματικό μνημείο πρέπει να επανενωθεί» υπογραμμίζει ο Νίκος Αλιάγας στο βίντεο της εκστρατείας.
Η νεότερη γενιά υποστηρικτών της επιστροφής των Μαρμάρων στηρίζεται από την Marbes Reunited και την ηγετική φυσιογνωμία τον βουλευτή Αντριου Τζορτζ.
Συγχρόνως πολλά είναι και τα ονόματα προσωπικοτήτων του διεθνούς καλλιτεχνικού στερεώματος που έχουν μετάσχει στη σταυροφορία για την επιστροφή των Μαρμάρων. Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ, η ντέιμ Τζούντι Ντεντς, η Τζοάνα Λάμλεϊ και ο σερ Σον Κόνερι.
Στον αντίποδα αυτών βρίσκεται μαζί με άλλους και ο δημοσιογράφος της Guardian, Τζόναθαν Τζόουνς, ο οποίος τάσσεται σταθερά κατά της επιστροφής των Μαρμάρων . «Ας σταματήσουμε να διαφωνούμε για το πού πρέπει να βρίσκονται τα Μάρμαρα και ας αρχίσουμε να μιλάμε για τα ίδια τα Μάρμαρα και την καλλιτεχνική τους αξία», δηλώνει ενώ αναφέρει πως το αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των αγαλμάτων είναι εμποτισμένο με… «εθνικισμό, την πλέον μικροπρεπή ιδεολογία, μια ιδεολογία που τυφλώνει»!
Τελευταίοι στην παρέλαση των σημαντικών ονομάτων είναι ο Τζορτζ Κλούνεϊ και οι συμπρωταγωνιστές του στην ταινία «Μνημείων Ανδρες», Μπιλ Μάρεϊ και Ματ Ντέιμον. Οι δηλώσεις τους ότι πρέπει να υπάρξει «ανοιχτή συζήτηση» για το θέμα και ότι «… τα γλυπτά είχαν μια πολύ ωραία διαμονή εδώ σίγουρα αλλά το Λονδίνο ασφυκτιά από κόσμο…» στέκονται για άλλη μια φορά αφορμή για μια ακόμα σειρά δημοσιευμάτων από έντυπα διεθνούς φήμης. Η εφημερίδα The Independent, οι Times του Λονδίνου και πολλά άλλα σχολιάζουν από ειρωνικά έως αρνητικά τις τοποθετήσεις του Κλούνεϊ.
Αντίστοιχο και τελευταίο γαϊτανάκι δημοσιευμάτων, νωπών ακόμα στη μνήμη μας, προκαλεί και η πρόσφατη επίσκεψη της συζύγου του κ. Κλούνεϊ, Αμαλ Αλαμουντίν και άλλων δύο δικηγόρων με σκοπό την διερεύνηση της νομικής οδού για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από τους Βρετανούς. Και σε αυτή την περίπτωση η πολυγνωμία οργιάζει.
Τι μαρτυρούν οι δημοσκοπήσεις
Σίγουρο είναι πάντως πως παρά τις αντικρουόμενες απόψεις όλο και περισσότεροι Βρετανοί πολίτες πιέζουν για την απόδοσή των Μαρμάρων στην Ελλάδα, αυτό τουλάχιστον αποδεικνύουν οι σχετικές δημοσκοπήσεις που διενεργούνται τις τελευταίες δεκαετίες.
Απρίλιος 1996
Σε τηλεφωνική σφυγμομέτρηση μετά την προβολή ενός ντοκιμαντέρ που φιλοξενήθηκε στην εκπομπή του παρουσιαστή William G. Stewart(κανάλι 4) σχετικά με την αφαίρεση των γλυπτών του Παρθενώνα από τον Λόρδο Έλγιν, τηλεφώνησαν 99.340 άνθρωποι, εκ των οποίων υπέρ ψήφισαν οι 91.822, ήτοι ποσοστό 92,5%.
Σεπτέμβριος 1998
Η εταιρεία δημοσκοπήσεων MORI πραγματοποίησε δημοσκόπηση στη Μεγάλη Βρετανία στις 25 Σεπτεμβρίου 1998. Το 39% του κοινού ψήφισε υπέρ της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα, το 15% κατά, ενώ το 18% ήταν αναποφάσιστο. Στο Βρετανικό Κοινοβούλιο τώρα, το 47% ψήφισε υπέρ της επιστροφής των Μαρμάρων στην Ελλάδα, το 44% ψήφισε κατά και το 9% παρέμεινε αναποφάσιστο. Πιο αναλυτικά, το 57% των βουλευτών του Εργατικού κόμματος του Βρετανικού Κοινοβουλίου ψήφισε υπέρ της επιστροφής, το 33% κατά και 10% ήταν οι αναποφάσιστοι. Από τους βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος αντίθετα, υπέρ της επιστροφής ψήφισε το 9% και κατά το 83%!
Δεκέμβριος 1999
Το BBC ρωτά το κοινό του αν πρέπει τα «Ελγίνεια Μάρμαρα να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο». Το 51% απάντησε ναι, το 20% απάντησε όχι και το 10% του κοινού δεν εξέφρασε γνώμη.
Μάρτιος 2000
Σε δημοσκόπηση της εφημερίδας Economist: «Αν γινόταν ελεύθερη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο για την επιστροφή των Ελγινείων στην Ελλάδα, θα το υποστηρίζατε ή όχι;». Το 66% των μελών του Βρετανικού Κοινοβουλίου ψήφισε υπέρ της επιστροφής και το 34% κατά. Πιο αναλυτικά, κατά της επιστροφής ψήφισαν και πάλι τα μέλη του Εργατικού Κόμματος σε ποσοστό 87%, ενώ το 83% τω Βουλευτών του Φιλελεύθερου Κόμματος ψήφισε υπέρ. Σε δεύτερο ερώτημα, αν δηλαδή τα Μάρμαρα επιστρέψουν στην Ελλάδα μετά από 10 χρόνια, το 41% των βουλευτών ψήφισε θετικά, ενώ το 59% ψήφισε αρνητικά.
Οκτώβριος 2000
Το CNN ρωτά τους τηλεθεατές του αν «Πρέπει οι Βρετανοί να επιστρέψουν στην Ελλάδα τα Γλυπτά που αποσπάστηκαν από τον Παρθενώνα πριν 200 χρόνια;». Τηλεφώνησαν 5.492 άτομα, από τα οποία το 82% απάντησε θετικά.
Iανουάριος 2002
Το site του CNN θέτει και πάλι το ζήτημα της Επιστροφής των Ελγινείων. Ψηφίζουν 1.714 άτομα, ενώ μόλις 420 εξ αυτών στρέφοντα κατά του ενδεχομένου επιστροφής τους.Το ποσοστό των ψήφων υπέρ της επιστροφής είναι 75%.
Σεπτέμβριος 2002
Η εταιρεία MORI επανέρχεται στο θέμα των Γλυπτών. Τα ποσοστά των Βρετανών τώρα διαμορφώνονται στο 6 προς 1 υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών. Αυτό σημαίνει ότι μόλις το 7% των Βρετανών υποστηρίζει την παραμονή των Γλυπτών στη Βρετανία.
Δεκέμβριος 2003
Η ICM Research ρωτά 1002 ενήλικες, αν συμφωνούν να επιστραφούν τα Μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο. Το 73% των ερωτηθέντων συμφωνεί, ενώ διαφωνεί μόνο το 18%. Σε ερώτηση εάν το Βρετανικό Μουσείο θα πρέπει να προχωρήσει σε μια δέσμευση κατά το Ολυμπιακό έτος 2004, για την έκθεση των Μαρμάρων στην Αθήνα, το 77% απαντά θετικά. Όχι λέει μόνο το 16%.
Σε ερώτηση σχετικά με την πρόσφατη ελληνική πρόταση να επιτραπεί στο Βρετανικό Μουσείο να διατηρήσει την κατοχή των Μαρμάρων που βρίσκονται στο Λονδίνο, στην περίπτωση μακροχρόνιου δανεισμού τους στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο μάλιστα βρίσκεται σε οπτική επαφή με τον χώρο του μνημείου στην Αθήνα, το 81% είπε ότι το Βρετανικό Μουσείο πρέπει να δεχθεί την πρόταση. Μόνο το 13% διαφώνησε.
Σεπτεμβρίος 2008
Η εταιρεία δημοσκοπήσεων Mori πραγματοποιεί δημοσκοπική έρευνα σε 2,109 Βρετανούς πολίτες ηλικίας μεγαλύτερης των 16 ετών. Το 50% των ερωτηθέντων είχε γνώση του ζητήματος. Από αυτό το ποσοστό, το 69% δήλωνει ότι υποστηρίζει την επιστροφή των γλυπτών στην Ελλάδα, ενώ 19% δηλώνει αντίθετο.
Οι συμμετέχοντες επίσης ρωτούνται για την απάντησή τους σε περίπτωση δημοψηφίσματος: το 47% θα ήταν υπέρ της επιστροφής, το 10% θα ψήφιζε κατά, ένα ποσοστό 16% δηλώνει αναποφάσιστο ενώ το 27% υποστηρίζει πως δε θα συμμετείχε στο δημοψήφισμα. Από το 2002, οπότε και είχε πραγματοποιηθεί η προηγουμένη δημοσκόπηση από τη MORI, το ποσοστό υπέρ της επιστροφής έχει αυξηθεί κατά 7 βαθμούς, ενώ κατά 6 βαθμούς έχει μειωθεί το ποσοστό που επιθυμεί να παραμείνουν τα μάρμαρα στο Λονδίνο.
Ιούνιος 2009
Με τίτλο «Is it time to return the Parthenon Marbles ?» η βρετανική εφημερίδα Guardian πραγματοποιεί το Ιούνιο του 2009 διαδικτυακή δημοσκόπηση για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα της δημοσκοπικής έρευνας υπέρ του επαναπατρισμού των μαρμάρων του Παρθενώνα άγγιζει το 95% των συμμετεχόντων!
Φεβρουάριος 2014
Με αφορμή τις δηλώσεις Κλούνεϊ η εφημερίδα Guardian πραγματοποεί άλλη μια διαδικτυακή δημοσκόπηση με θέμα «Έχει δίκιο ο Τζορτζ Κλούνεϊ; Πρέπει η Βρετανία να επιστρέψει τα γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα;»
Το αποτέλεσμα είναι αξιοσημείωτο: 88% των επισκεπτών της ιστοσελίδας της εφημερίδας τάχθηκαν υπέρ, σε αντίθεση με το 12% που υποστήριξε πως τα μάρμαρα πρέπει να συνεχίσουν να εκτίθενται στην αίθουσα Duvee του Βρετανικού Μουσείου.
Οκτώβριος 2014
Η εταιρεία YouGov, με αφορμή την επίσκεψη της Αμάλ Αλαμουντίν στην Αθήνα, πραγματοποιεί δημοσκόπηση μεταξύ 16 και 17 Οκτωβρίου. Το 37% των Βρετανών τάσσεται υπέρ της επιστροφής, με την πλειοψηφία του να προβάλει ως βασικό επιχείρημα την επανένωση των Μαρμάρων ενώ το 23% ζητά να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο. Ένα 32% παραμένει αδιάφορα ως προς το τι θα γίνει.
Σχετικές ετικέτες:Άμαλ ΑλαμουντίνΕλλάδαμάρμαρα ΠαρθενώναΠαρθενώνας
Σχετικά άρθρα
Ενημερωθείτε για τις απεργίες που θα γίνουν μέσα στο μήνα
Δείτε όλα τα εφημερεύοντα φαρμακεία στην Αττική
