Τιμές εμπορευμάτων 2014: Ζημία ή όφελος στον Έλληνα καταναλωτή;

Μπορεί οι τιμές του πετρελαίου να έχουν καταγράψει τη μεγαλύτερη πτώση τους από το 2008 σε ετήσια βάση αλλά ισχύει το ίδιο και για τα άλλα βασικά εμπορεύματα, και τελικά θα υπάρχει όφελος ή ζημία για τον Έλληνα καταναλωτή;

Μπορεί οι τιμές του πετρελαίου να έχουν καταγράψει τη μεγαλύτερη πτώση τους από το 2008 και μία από τις μεγαλύτερες, σε ετήσια βάση, των τελευταίων είκοσι ετών αλλά ισχύει το ίδιο και για τα άλλα βασικά εμπορεύματα ή ακολούθησαν τη δική τους πορεία μέσα στο 2014;

Κατά κανόνα, η πτώση του πετρελαίου επηρεάζει αρνητικά το μεγαλύτερο ποσοστό των εμπορευμάτων, αφού, συνήθως, συνεπάγεται μία επιβράδυνση της διεθνούς οικονομίας και έτσι τη μείωση της ζήτησης για μία σειρά εμπορευμάτων. Πράγματι, το 2014 δεν ξέφυγε απ’ αυτό το γνωστό μονοπάτι συσχετισμών μεταξύ των εμπορευμάτων αλλά μέσα σε ένα έτος που επιβεβαίωσε τον κανόνα υπήρξαν και μερικές πολύ αξιόλογες εξαιρέσεις.

Ξεκινώντας απ’ την αρχή, ο μεγάλος χαμένος στο έτος που διανύουμε και ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες, είναι, προφανώς, το πετρέλαιο και γενικότερα τα εμπορεύματα ενέργειας, τα οποία έχουν καταγράψει ετήσιες απώλειες της τάξης του 42,8%. Η πτώση αυτή έφερε απώλειες 30,7% στο δείκτη εταιριών εμπορευμάτων του S&P στις ΗΠΑ.

Η πτώση στις τιμές πετρελαίου έχουν άμεσα και έμμεσα ευνοϊκά αποτελέσματα για τον καταναλωτή, τα οποία, ωστόσο θα είναι πολύ σημαντικότερα για τον Αμερικανό απ’ ότι για τον Έλληνα καταναλωτή, από τη μία πλευρά γιατί το πετρέλαιο έχει πέσει σε δολάριο και όχι σε ευρώ, αφού το ευρώ έχασε μεγάλο τμήμα της αξίας του στο 2014 αλλά και εξαιτίας των πολύ μεγάλων φόρων που επιβάλλει στο πετρέλαιο το ελληνικό κράτος.

Μακράν λιγότερες απώλειες κατέγραψαν τα βιομηχανικά μέταλλα που σήμερα βρίσκονται κατά 4,8% χαμηλότερα απ’ ότι στο κλείσιμο του προηγούμενου έτους και ακολουθούν τα αγροτικά προϊόντα με ετήσια πτώση 3,5% και τα πολύτιμα μέταλλα, όπως χρυσός, ασήμι, πλατίνα, με ετήσιες απώλειες 2,8%. Για τον καταναλωτή η σημαντικότερη πτώση είναι αυτή των αγροτικών προϊόντων, καθώς κάνουν το τραπέζι του φθηνότερο. Η επιρροή είναι θετική και στην Ελλάδα, αν και οι θετικές συνέπειες αμβλύνονται εξαιτίας των αυξημένων φόρων και του στρεβλού, σε πολλές περιπτώσεις, ανταγωνισμού.

Και κάπου εδώ σταματούν οι μειώσεις και αρχίζουν οι αυξήσεις. Στο 2014 το κόστος των κτηνοτροφικών προϊόντων, διεθνώς, αυξήθηκε κατά 11,8%, παρά την πτώση ρεκόρ του πετρελαίου και την πτώση των αγροτικών εμπορευμάτων, που μειώνουν τα κόστη για τον κτηνοτροφικό κλάδο. Αυτό συνεπάγεται ανατιμήσεις στο κρέας και στο γάλα, οι οποίες επηρεάζουν και την Ελλάδα.
Σημαντική άνοδο , όμως, κατέγραψε και το αλεύρι, της τάξης του 8,3%, που μεταφράζεται σε αυξητικές πιέσεις σε προϊόντα όπως το ψωμί, ενώ μεγάλη άνοδο κατά 9,5% σημείωσαν οι διεθνείς τιμές κακάο, που σημαίνει αύξηση στα προϊόντα σοκολάτας η οποία επηρεάζει άμεσα και τον Έλληνα καταναλωτή.

Εκεί , όμως, που η αύξηση ήταν εντυπωσιακή, ήταν στον καφέ, με τις διεθνείς τιμές του να απογειώνονται κατά 57,5% μέσα στο 2014. Η εξέλιξη αυτή είναι πολύ αρνητική για τον Έλληνα καταναλωτή, ο οποίος καταναλώνει καφέ σε καθημερινή βάση.
Συμπερασματικά, παρά την πτώση ρεκόρ των τιμών ενέργειας και τη μικρή πτώση των αγροτικών εμπορευμάτων, τα άμεσα οφέλη για τον Έλληνα καταναλωτή θα είναι πολύ μικρά εξαιτίας των κρατικών φόρων και του στρεβλού ανταγωνισμού. Αντίθετα, η μεγάλη αύξηση των κτηνοτροφικών προϊόντων, της τιμής του αλευριού, του κακάο και η εκτόξευση της τιμής του καφέ, αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά τον Έλληνα καταναλωτή.