Οδηγίες για τα «ανοιχτά δεδομένα» του Δημοσίου

Τι αναφέρει σε εγκύκλιό της η Εύη Χριστοφιλοπούλου

Οδηγίες για την εφαρμογή της διαδικασίας ανοιχτής διάθεσης και περαιτέρω χρήσης εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων του δημοσίου τομέα, όπως έχει προβλεφθεί στον νόμο 4305/2014, δίνει με εγκύκλιο που εξέδωσε σήμερα η υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Εύη Χριστοφιλοπούλου.

Όπως σημειώνεται από την υφυπουργό, η ανοιχτή διάθεση δεδομένων ωφελεί συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, συμβάλλοντας μεσοπρόθεσμα στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Τα «Ανοικτά Δεδομένα» εκτιμάται πως θα οδηγήσουν σε οικονομικά οφέλη πλέον των 40 δισ. ευρώ για την ΕΕ, καθώς και σε αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας που θα ξεπερνά τα 3 τρισ. δολάρια, σε επτά διαφορετικούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας.

Ειδικότερα, οι ομάδες πληθυσμού που ωφελούνται με πρακτικό τρόπο από τη χρήση των ανοιχτών δεδομένων είναι:

Τα άτομα με κινητικά προβλήματα, διότι η διάθεση στοιχείων προσβασιμότητας μειώνει τα εμπόδια για εργασία, ταξίδια και τουρισμό. Ομοίως, η ψηφιακή διάθεση των δημόσιων πληροφοριών σε ανοιχτά πρότυπα επιτρέπει την ευχερή μετατροπή σε κώδικα Braille.
Ο γενικός πληθυσμός. Η διάθεση δεδομένων σχετικά με τις δημόσιες μεταφορές, ειδικά δεδομένων πραγματικού χρόνου, αυξάνει τόσο τον αριθμό των επιβατών όσο και τον διαθέσιμο χρόνο τους.
Οι καταναλωτές. Η ανάπτυξη εφαρμογών που ενισχύουν την έρευνα αγοράς οδηγεί μέσα από τον υγιή ανταγωνισμό σε μείωση τιμών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι τιμές των «σούπερ μάρκετ», οι τιμές βενζίνης, καθώς και τα δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων και φροντιστηρίων.

Υπενθυμίζεται ότι με τον νόμο 4305/2014, η Ελλάδα όχι μόνο προσαρμόστηκε στην οδηγία της ΕΕ 2013/37 «σχετικά με την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα» αλλά έκανε ακόμη πιο τολμηρά βήματα σε σχέση με το κείμενο της οδηγίας για το άνοιγμα των δημοσίων δεδομένων και την ενίσχυση της διαφάνειας. Σε αυτό το πλαίσιο, καθιερώθηκε η αρχή της εξ' ορισμού ανοικτής διάθεσης και περαιτέρω χρήσης της δημόσιας πληροφορίας.

Η αρχή αυτή έγκειται στο ότι:

Τα έγγραφα, οι πληροφορίες και τα δεδομένα που κατέχει η διοίκηση είναι κατ' αρχήν ανοικτά και προσβάσιμα στους πολίτες.
Ο αποκλεισμός της πρόσβασης και η περαιτέρω χρήση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα δεν δικαιολογείται για λόγους σκοπιμότητας, αλλά μόνο για λόγους νομιμότητας.
Η διοίκηση οφείλει να αιτιολογεί ειδικώς τις περιπτώσεις στις οποίες δεν διαθέτει για περαιτέρω χρήση τα δεδομένα που κατέχει.
Η περαιτέρω χρήση των δεδομένων, εφόσον θεωρείται αναγκαίο, μπορεί να επιτρέπεται με καθεστώς γενικής ή ειδικής άδειας.

Επίσης, υπενθυμίζεται ότι ο νόμος 4305/2014 ενισχύει τη διαφάνεια στον δημόσιο τομέα μέσω της ανάρτησης στο πρόγραμμα «Διαύγεια» στοιχείων εκτέλεσης των προϋπολογισμών των δημόσιων φορέων και απολογιστικών στοιχείων δαπανών μη κερδοσκοπικών φορέων και προωθεί την επιχειρηματικότητα.

Τέλος, η κ. Χριστοφιλοπούλου δήλωσε σχετικά ότι «η ανοιχτή διακυβέρνηση αποτελεί την προμετωπίδα του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Με την εγκύκλιο αυτή κάνουμε ένα ακόμη βήμα για την ενίσχυση της διαφάνειας στο Δημόσιο, εφαρμόζοντας στην πράξη αυτά που νομοθετήσαμε πριν από λίγο καιρό. Προσδοκούμε ότι τα ανοιχτά δεδομένα θα δώσουν μεγάλη ώθηση στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, εμπεδώνοντας την εμπιστοσύνη του πολίτη προς τη δημόσια διοίκηση».