Οι ενστάσεις των δανειστών για το νέο Ασφαλιστικό

oi-enstaseis-twn-daneistwn-gia-to-neo-asfalistiko

Όσο και αν το υπουργείο Εργασίας, επιχειρεί με συνεντεύξεις τύπου και ειδικές ανακοινώσεις να περιορίσει τις αντιδράσεις, το σχέδιο νόμου για το Ασφαλιστικό έχει συγκεκριμένες «ανοιχτές πληγές»

Οι θεσμοί, έχουν εκφράσει στο παρελθόν ξεκάθαρη διαφωνία για μια σειρά από ζητήματα, που εμπεριέχονται στο συγκεκριμένο σχέδιο. Όπως παραδέχτηκε στη συνέντευξη τύπου της περασμένης Παρασκευής ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας, κ. Γιώργος Κατρούγκαλος, οι όποιες διαφωνίες θα γίνουν αντικείμενο «σκληρής διαπραγμάτευσης».

Τα σημεία τριβής ανάμεσα σε κυβέρνηση και θεσμούς είναι τα εξής:

- Ενοποίηση Ταμείων: Δημιουργείται ο Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ως μετονομασία του ΙΚΑ. Στον ΕΦΚΑ εντάσσονται επίσης ο ΟΑΕΕ, το ΕΤΑΑ, το ΕΤΑΠ - ΜΜΕ, ο ΟΓΑ και το ΝΑΤ. Επίσης, ενσωματώνονται οι τομείς πρόνοιας που χορηγούν εφάπαξ δημιουργώντας ξεχωριστή διεύθυνση. Τίθεται σε εφαρμογή νέος μαθηματικός τύπος υπολογισμού των εφάπαξ, που προκαλεί περικοπές 10% στο μέλλον. Οι θεσμοί δείχνουν να εναντιώνονται γενικότερα στη λογική της καταβολής εφάπαξ και είναι πιθανό στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν, να εγείρουν ξανά και θέμα κατάργησής του. Πάντως, η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι η ενσωμάτωση των τομέων πρόνοιας στο νεοσύστατο ΕΦΚΑ βοηθάει σημαντικά στην καταβολή των συντάξεων, αφού τα αποθεματικά των φορέων που καταβάλλουν εφάπαξ υπερβαίνουν το 1 δισ. ευρώ. Άρα, σε περίπτωση ταμειακής δυσχέρειας θα μπορούν να αξιοποιηθούν ποσά που έως τώρα έμεναν αναξιοποίητα.

- Ελεύθεροι επαγγελματίες: Το αρχικό σχέδιο της κυβέρνησης, που όπως όλα δείχνουν πρόκειται να επανεξεταστεί, υποχρεώνει τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους να υφίστανται από το 2017 και μετά, οφειλή για κύρια ασφάλιση ίση με το 20% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός τους, και 7,5% για επικουρική. Με τον τρόπο αυτό καταργούνται οι ασφαλιστικές κατηγορίες που ισχύουν έως σήμερα. Οι εργοδοτικοί φορείς, αλλά και οι θεσμοί, εκτιμούν ότι έτσι, αυξάνονται δραματικά, σε σημείο τριπλασιασμού, οι εισφορές που θα κληθούν να καταβάλλουν ελεύθεροι επαγγελματίες με εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ. Ήδη το υπουργείο Εργασίας έχει διευκρινίσει ότι για τα «μπλοκάκια» η εισφορά θα είναι 6,5% και το υπόλοιπο 13,5% θα επιβαρύνει τους εργοδότες. Μάλιστα, η επιβάρυνση των εργοδοτών θα επιμερίζεται στην περίπτωση που ο εργαζόμενος έχει περισσότερους του ενός.

- Εθνική σύνταξη: Η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι τα 384 ευρώ της εθνικής σύνταξης πρέπει να χορηγούνται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και με όριο τη 15αετία, προτείνοντας την χρηματοδότησή τους από τον προϋπολογισμό. Οι θεσμοί υποστηρίζουν ότι το μέτρο αυτό λειτουργεί ως αντικίνητρο για να συνεχίσουν να ασφαλίζονται οι εργαζόμενοι και μπορεί να διογκώσει την ανασφάλιστη και αδήλωτη εργασία. Θεωρούν ότι πρέπει να αυξηθεί το όριο στην 20αετία, ή σε διαφορετική περίπτωση όσοι αποχωρούν με 15αετία από την εργασία τους, να μην λαμβάνουν το σύνολο της εθνικής σύνταξης, αλλά μέρος αυτής. Σε διαφορετική περίπτωση προτείνει την θέσπιση εισοδηματικών κριτηρίων.

- Ποσοστό αναπλήρωσης: Με την αλλαγή των συντελεστών που προωθεί το υπουργείο Εργασίας, τα ποσοστά αναπλήρωσης, από τα οποία καθορίζονται και τα τελικά ποσά συντάξεων που θα χορηγούνται, διαμορφώνονται στο 45% για περιπτώσεις 15αετίας για να φτάσουν στα επίπεδα του 60% για 40 χρόνια ασφάλισης για κύριες συντάξεις. Για επικουρικές συντάξεις το ποσοστό αναπλήρωσης υποχωρεί στο 18%. Οι θεσμοί θεωρούν ότι με τον τρόπο αυτό είναι περιορισμένη η συσχέτιση εισφορών και παροχών, αφού όσοι θα δουλεύουν πολλά έτη, περισσότερα από 30, αδικούνται, καθώς θα λάβουν τελικά πολύ μικρότερη σύνταξη, συγκριτικά με τις εισφορές που θα έχουν καταβάλλει.

- Ασφαλιστικές εισφορές: Η κυβέρνηση επιμένει στην αύξησή τους κατά μιάμιση ποσοστιαία μονάδα, έτσι ώστε να αυξηθούν τα έσοδα προς την Κοινωνική Ασφάλιση και να στηριχθεί κυρίως η επικουρική σύνταξη. Οι εργοδοτικοί φορείς έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για αύξηση μιας ποσοστιαίας μονάδας, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, έως το 2018 και με αντιστάθμισμα σε φορολογικά κίνητρα. Οι θεσμοί όμως, επιμένουν να εστιάζουν την κριτική τους, στο σκέλος της ύφεσης, που είναι πιθανό να διογκωθεί, εάν επικυρωθεί η συγκεκριμένη αύξηση, ενώ θεωρούν ότι έτσι θα υπάρξει κίνδυνος περαιτέρω αύξησης και της ανεργίας, που ήδη βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη (24,5% τον Οκτώβριο του 2015).

- Προσωπική διαφορά: Βασικό σημείο τριβής της Ασφαλιστικής Μεταρρύθμισης, καθώς η κυβέρνηση θεωρεί ότι με το συγκεκριμένο μέτρο διασώζονται οι κύριες συντάξεις που καταβάλλονται έως σήμερα και απλώς στο μέλλον, δεν θα καρπώνονται τις όποιες αυξήσεις προκύψουν, μέχρι να καλυφθεί το σκέλος της προσωπικής διαφοράς. Δηλαδή, εάν με το νέο τρόπο υπολογισμού προκύπτει σύνταξη 1.000 ευρώ, ενώ ο συνταξιούχος λαμβάνει 1.200 ευρώ, ήδη, τότε η σύνταξή του θα παραμένει ως έχει. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για εκείνους που θα συνταξιοδοτηθούν το 2016, αφού σε αυτό το ενδεχόμενο, θα λάβουν ως προσωπική διαφορά μόνο το 1/2 του ποσού που θα υπολείπεται. Αντίστοιχα, το 2017, οι νέοι συνταξιούχοι θα λάβουν το 1/3 του ποσού και το 2018 το 1/4 αυτού. Οι θεσμοί φαίνεται ότι διαφωνούν συνολικά στο μοντέλο της προσωπικής διαφοράς και επιθυμούν περικοπές στις κύριες συντάξεις, άμεσα. Πάντως, ακόμα και έτσι όπως είναι το μοντέλο Ασφαλιστικής Μεταρρύθμισης που παρουσίασε το υπουργείο Εργασίας, υπολογίζεται ότι το 80% των συντάξεων, παλαιών και νέων, θα υποστούν μειώσεις κατά μέσο όρο της τάξης του 15%, μέσα στα επόμενα έτη.