Επιστήμονες χρονολόγησαν ένα διάσημο ποίημα της Σαπφούς

epistimones-chronologisan-ena-diasimo-piima-tis-sapfous

Έρευνα φυσικών και αστρονόμων στις ΗΠΑ

Φυσικοί και αστρονόμοι του πανεπιστημίου του Τέξας - Άρλινγκτον χρησιμοποίησαν εξελιγμένο αστρονομικό λογισμικό, με το οποίο, όπως ανακοίνωσαν, χρονολόγησαν στους πρώτους μήνες (τέλος χειμώνα με αρχή άνοιξης) πιθανώς του 570 π.Χ. ένα από τα γνωστότερα ποιήματα της λυρικής ποιήτριας Σαπφούς, το οποίο αναφέρεται στο νυχτερινό ουρανό της Ελλάδας και ειδικότερα στις Πλειάδες (Πούλια).

Ο γερμανικής καταγωγής καθηγητής φυσικής Μάνφρεντ Κουντζ (επικεφαλής της μελέτης), ο αστρονόμος Λέβεντ Γκούρντεμιρ (διευθυντής του Πλανηταρίου του αμερικανικού πανεπιστημίου) και ο αστρονόμος Μάρτιν Τζορτζ (πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων και νυν ερευνητής του Εθνικού Ινστιτούτου Αστρονομικών Ερευνών της Ταϊλάνδης), έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομικής ιστορίας «Journal of Astronomical History».

Οι διάσημοι στίχοι της Σαπφούς είναι:

Δέδυκε μεν ἀ σελάννα

καὶ Πληΐαδεσ, μέσαι δὲ

νύκτεσ πάρα δ᾽ ἔρχετ᾽ ὤρα,

ἔγω δὲ μόνα κατεύδω

(και σε μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη)

Γρήγορα η ώρα πέρασε, μεσάνυχτα κοντεύουν,

πάει το φεγγάρι πάει κι η Πούλια βασιλέψανε -

και μόνο εγώ κείτομαι δω μονάχη

κι έρημη.

Με τη βοήθεια του λογισμικού Starry Night 7.3 και του πλανηταριακού συστήματος Digistar 5, οι επιστήμιονες υπολόγισαν ότι το ποίημα γράφτηκε -ή αναφέρεται- στις 25 Ιανουαρίου του 570 π.Χ. Αυτή είναι η νωρίτερη δυνατή ημερομηνία που οι Πλειάδες -ένα αστρικό σμήνο στον αστερισμό του Ταύρου- θα είχαν «δύσει» τα μεσάνυχτα. Το αργότερο που η Σαπφώ εκείνη τη χρονιά θα μπορούσε να είχε δει τις Πλειάδες το βράδυ από τη Μυτιλήνη, ήταν στις 31 Μαρτίου.

Στην ουσία, η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνει αστρονομικά τις εκτιμήσεις άλλων ειδικών για το πότε γράφτηκε το ποίημα. Η Σαπφώ -που πέθανε γύρω στο 570 π.Χ.- έκανε συχνές αναφορές στα ουράνια σώματα (Ήλιο, Σελήνη, Αφροδίτη) και, κατά τους ερευνητές, πρέπει να θεωρηθεί ότι άτυπα συνέβαλε στην ανάπτυξη της ελληνικής αστρονομίας.