Οι Αραβοϊσραηλινές συνομιλίες στη Ρόδο πριν από 68 χρόνια

i-aravoisrailines-sinomilies-sti-rodo-prin-apo-68-chronia

Το «παρών» είχαν δώσει τότε σημαντικές προσωπικότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής

Η διάσκεψη των ευρωπαϊκών και αραβικών χωρών, που πραγματοποιείται αύριο και μεθαύριο στη Ρόδο με θέμα την ασφάλεια και τη σταθερότητα, δεν είναι η μοναδική που έχει φιλοξενηθεί στο νησί, αφού κατά καιρούς έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές διεθνείς συναντήσεις με ιδιαίτερη επιτυχία.

Ξεχωρίζει, βέβαια, η σύνοδος κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1988, όταν, επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία στο νησί.

Το «παρών» είχαν δώσει τότε σημαντικές προσωπικότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής, όπως ο Φρανσουά Μιτεράν, η Μάργκαρετ Θάτσερ, ο Χέλμουτ Κολ, ο Φελίπε Γκονζάλες, με πολυπληθείς δημοσιογραφικές αποστολές που έφεραν το νησί για αρκετές ημέρες στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας.

Όμως, εξίσου σημαντική, ήταν και η διάσκεψη ειρήνης, που πραγματοποιήθηκε το 1948, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών. Οι εργασίες αυτής της διάσκεψης πραγματοποιήθηκαν στο ξενοδοχείο «Των Ρόδων» και στέφθηκαν με επιτυχία, αφού οδήγησαν στην ίδρυση του κράτους του Ισραήλ.

Επικεφαλής της αποστολής του ΟΗΕ ήταν ο Σουηδός κόμης Φόλκε Μπερναντότε, ο οποίος, τελικά, παρά την επιτυχία της διάσκεψης, πλήρωσε με τη ζωή του τις συνομιλίες, αφού δολοφονήθηκε από Εβραίους εξτρεμιστές.

Αυτή η σύσκεψη αποτέλεσε γεγονός ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας και δέσποσε στη διεθνή πολιτική σκηνή για αρκετούς μήνες, προβάλλοντας το νησί της Ρόδου, διεθνώς, καθώς την ώρα που η Μέση Ανατολή ταλανιζόταν από αιματηρές συγκρούσεις, στο ξενοδοχείο γίνονταν διαβουλεύσεις με στόχο την ειρήνη.

Οι ξένοι ανταποκριτές χαρακτήριζαν τότε τη Ρόδο «όαση της ειρήνης». Στις αίθουσες του ξενοδοχείου «Των Ρόδων» Άραβες και Ισραηλινοί προσπαθούσαν μέσα σε κλίμα αμοιβαίας καχυποψίας να γκρεμίσουν το τείχος του μισούς, ενώ συμμετείχαν κορυφαίες προσωπικότητες, όπως ο Μοσέ Νταγιάν.

Με πρωτοβουλία του τότε μητροπολίτη Ρόδου, Τιμόθεου, πραγματοποιήθηκε θεία παράκληση για την επίτευξη ειρήνης στον Ιερό Ναό του Ευαγγελισμού. Μπερναντότε, Άραβες, Ισραηλινοί, πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές, με επικεφαλής τον γενικό διοικητή Δωδεκάνησου, Νικόλαο Μαυρή, γονατίζουν μπροστά στην εικόνα της Παναγίας παρακαλώντας για το «θαύμα» στους Αγίους Τόπους.

Η πολυπολιτισμικότητα της Ρόδου και η ισορροπία εθνοτήτων και θρησκειών αξιοποιείται από τον διπλωμάτη που τη φέρνει ως παράδειγμα σε Άραβες και Ισραηλινούς. Κύριος στόχος του είναι η υποβολή σχεδίου για μόνιμη ειρήνευση στην περιοχή της Παλαιστίνης και, παρουσία του βοηθού του, Ραλφ Μπαντς και εκπροσώπων των αιώνιων εχθρών, επιχειρεί να σχεδιάσει τον χάρτη της Μέσης Ανατολής.

Οι συνομιλίες αρχίζουν με την προσπάθεια ανακωχής των εχθροπραξιών. Ο κόμης το κατορθώνει και θέτει τα θεμέλια ανακούφισης για την αντιπροσωπεία των Ηνωμένων Εθνών και εργασίας για τους πρόσφυγες της Παλαιστίνης στη Μέση Ανατολή.

Στις 28 Ιουνίου, όπως αναφέρει σε παλαιότερο δημοσίευμά του το περιοδικό «Rodos Contidential», και ενώ μαίνεται ο πόλεμος στην πολύπαθη Παλαιστίνη, ο Μπερναντότε παρουσιάζει την πρώτη επίσημη πρότασή του για τον νέο χάρτη της περιοχής -μυστικά- στα διάφορα μέρη. Προτείνει, η Παλαιστίνη και η Υπεριορδανία να διαμορφωθούν ως μία Ένωση αποτελούμενη από δύο μέλη, ένα αραβικό και ένα εβραϊκό.

Η πρόταση απορρίπτεται, αναγκάζοντάς τον να στραφεί σε μία σύνθετη λύση για τα δύο κράτη, με την παραχώρηση της Νεγκέβ στους Άραβες, της Γαλιλαίας στους Εβραίους και, παράλληλα, τη μετατροπή της Χάιφας και τη Λύδας σε αερολιμένες ελεύθερης ζώνης και την Ιερουσαλήμ οντότητα διοικούμενη από τα Ηνωμένα Έθνη.

Ένα άλλο μέρος της πρότασης κάνει λόγο για αναγνώριση του δικαιώματος επιστροφής των Παλαιστίνιων στα σπίτια τους σε ελεγχόμενο από τους Εβραίους έδαφος. Αυτή η πρόταση ολοκληρώνεται στις 16 Σεπτεμβρίου 1948 και έχει επτά βασικές αρχές.

Ο Μπερναντότε διαπιστώνει ότι οι προτάσεις των απεσταλμένων Αγγλίας και ΗΠΑ συντείνουν σε μεγάλο βαθμό με τις δικές του απόψεις και συνοψίζει τη φιλοσοφία της διαμεσολάβησής του λέγοντας: «Η οποιαδήποτε πρόταση για επίλυση του προβλήματος θα πρέπει να λάβει υπόψη τις προσδοκίες των Ισραηλινών, τις πολιτικές δυσκολίες, τις διαφορές απόψεων των Αράβων ηγετών, τα στρατηγικά συμφέροντα της Μεγάλης Βρετανίας, την οικονομική δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης, την έκβαση του πολέμου και, τέλος, το κύρος και το γόητρο των Ηνωμένων Εθνών». Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, ο κόμης προσπαθεί να διατηρήσει ουδέτερη στάση.

Στις 11 Ιανουαρίου του 1949 (και αφού τον Σεπτέμβριο είχε δολοφονηθεί ο κόμης Μπερναντότε) ο Αμερικανικός μεσολαβητής του ΟΗΕ, δρ. Ραλφ Μπαντς, φτάνει στο ξενοδοχείο «Των Ρόδων», ενώ την επομένη φτάνουν και οι αντιπρόσωποι του Ισραήλ και της Αιγύπτου για το ζήτημα της ανακωχής στην Παλαιστίνη.

Στις 24 Φεβρουάριου 1949 υπογράφεται στην Παλαιστίνη η ιστορική συνθήκη ανακωχής μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, ενώ στις 3 Απριλίου 1949 υπογράφεται στο ξενοδοχείο «Των Ρόδων» το πρωτόκολλο ανακωχής μεταξύ Υπεριορδανίας και Ισραήλ, με τη μεσολάβηση του δρ. Μπαντς, ο οποίος αργότερα θα τιμηθεί με το Νόμπελ Ειρήνης.

Μετά τον τερματισμό των εργασιών της Αραβοϊσραηλινής διάσκεψης, η σημαία του ΟΗΕ θα υποσταλεί και η πόλη της Ρόδου θα ανοίξει, προς τιμήν του Σουηδού ανθρωπιστή, κενοτάφιο στο νεκροταφείο των Συμμάχων.