Τρίτη και 13: Γιατί θεωρείται γρουσούζικη

Έλληνες και Ισπανοί προσέχουν σήμερα

Μια δεισιδαιμονία που απαντάται στους Έλληνες και τους Ισπανόφωνους λαούς είναι η Τρίτη και 13.

Γενικώς, η Τρίτη θεωρείται αποφράς ημέρα, δηλαδή γρουσούζικη και επικίνδυνη, ενώ για τους υπόλοιπους λαούς η γρουσούζικη ημέρα είναι η Παρασκευή και 13.

Οι Ισπανόφωνοι εκφράζουν την ημέρα με την παροιμία «En martes, ni te cases ni te embarques» («Την Τρίτη, μη παντρεύεσαι και μη ξεκινάς ταξίδι»).

Κατά την ελληνική παράδοση, η Τρίτη θεωρείται γρουσούζικη, καθώς την ημέρα αυτή η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων (Τρίτη 29 Μαΐου 1453). Όπως παρατηρεί ο πατέρας της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης (1852-1921), η ερμηνεία αυτή είναι υστερογενής, αφού και οι σύγχρονοι στην Άλωση απέδωσαν την εθνική εκείνη συμφορά στην ολέθρια επίδραση της ημέρας. Μαρτυρία για την πρόληψη αυτή υπάρχει ήδη από το 1164.

Σε αντίθεση με τον υπόλοιπο πλανήτη που αναρριγεί στο άκουσμα του συνδυασμού 13 με την ημέρα Παρασκευής, τα ηνία στο «προληπτικό ημερολόγιο», ελληνικό και ισπανικό, διατηρεί η Τρίτη, συσσωρεύοντας δεισιδαιμονίες χρόνων και προλήψεις της παραδοσιακής θυμοσοφίας που καθιέρωσαν την ημέρα αυτή ως καταραμένη και κακορίζικη.

Επιπρόσθετη αιτία για την δεισιδαιμονία που ακολουθεί το 13 είναι πως χαλάει την αρμονία του τέλειου αριθμού 12. Τα 12 Ευαγγέλια, οι 12 μαθητές του Ιησού, οι 12 άθλοι του Ηρακλή, οι 12 Ολύμπιοι Θεοί, οι δώδεκα ώρες της ημέρας κι οι άλλες 12 της νύχτας, οι 12 μήνες του χρόνου, οι 12 φυλές του Ισραήλ. Σε όλο αυτό μάλιστα έρχονται να προστεθούν και οι βιβλικές προεκτάσεις… Οι 13 συνδαιτυμόνες του Μυστικού Δείπνου που εντέλει οδήγησαν στον θάνατο τον Ιησού και εν συνεχεία τον Ιούδα. Με παρόμοια κακοτυχία χρεώνεται το 13 και από την άποψη των ταρώ, αφού είναι ο αριθμός που «κληρώνει τον θάνατο»…

Βέβαια στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες το γρουσούζικο ντουέτο είναι το «Παρασκευή» και «13» . Μάλιστα πιθανολογείται πως η φοβία για την ημέρα έχει προκύψει από την εξολόθρευση του Τάγματος των Ναϊτών, το 1307, από το στρατό του βασιλιά Φιλίππου της Γαλλίας.