Δικηγορικός Σύλλογος Χίου: Αντισυνταγματικός ο «εγκλωβισμός» προσφύγων στα νησιά

Το πόρισμα κατατέθηκε σήμερα το πρωί στον δήμαρχο Χίου

Αντίθετος με το ελληνικό Σύνταγμα και το κοινοτικό δίκαιο είναι ο «εγκλωβισμός» προσφύγων στα
νησιά του ανατολικού Αιγαίου, σύμφωνα με πόρισμα του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου, το οποίο κατατέθηκε σήμερα το πρωί στον δήμαρχο Χίου, Μανώλη Βουρνού.

Το 16σέλιδο πόρισμα δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα το μεσημέρι από τον δήμο Χίου. Γι' αυτό εργάσθηκε οκταμελής ομάδα δικηγόρων από τη Χίο, μετά από παραγγελία του δημοτικού συμβουλίου, το οποίο υπέβαλλε το ερώτημα «αν με βάση αυτήν την κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, οι πρόσφυγες και παράτυποι μετανάστες μπορούν να μετακινηθούν από τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου προς την υπόλοιπη Ελλάδα».

Σε αυτό το πόρισμα αναφέρεται πως «η Συμφωνία της 18ης Μαρτίου 2016 μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας δεν προβλέπει ρητά την υποχρέωση παραμονής των προσφύγων-μεταναστών στα ελληνικά νησιά μέχρι να εξεταστεί η αίτηση ασύλου τους. Η υποχρέωση παραμονής των προσφύγων-μεταναστών αποτελεί προϊόν ερμηνείας. Η ερμηνεία αυτή όπως εφαρμόζεται μέχρι σήμερα, ωστόσο, είναι αντίθετη τόσο με το ελληνικό Σύνταγμα όσο και με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Συνεπώς, οι πρόσφυγες-μετανάστες, οι οποίοι εισέρχονται μέσω των ελληνικών νησιών στην Ελλάδα μπορούν να μετακινηθούν προς την υπόλοιπη Ελλάδα μέχρι να εξεταστεί η αίτηση ασύλου τους».

Σύμφωνα με όσα μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, στο κείμενο του πορίσματος του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου, η συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας περιγράφεται κυρίως ως μία πολιτική συμφωνία, που νομικά φέρει τα χαρακτηριστικά της «Συμφωνίας Κυρίων (gentlemen’s agreement)», της οποία η νομική ανάλυση βασίζεται στο διεθνές και ανθρωπιστικό δίκαιο, αλλά και στον νόμο που αφορά τη διαδικασία χορήγησης ασύλου και ανθρωπιστικής προστασίας στην Ελλάδα.

Όπως σημειώνεται, «η πρακτική εγκλωβισμού των μεταναστών στα νησιά «αποτελεί εν πολλοίς πολιτική και στρατηγική απόφαση, ώστε να αποτρέπονται οι μεγάλες ροές, χρησιμοποιώντας τα νησιά ως γεωφυσικό όριο εντός του οποίου θα εγκλωβιστούν οι πρόσφυγες και οι παράτυποι μετανάστες για άγνωστο χρονικό διάστημα, δημιουργώντας έτσι την απροθυμία και στους υπολοίπους που επιθυμούν να εισέλθουν στην ΕΕ να ακολουθήσουν τη συγκεκριμένη οδό».

Ο Δικηγορικός Σύλλογος Χίου, μεταξύ άλλων, τονίζει:

«… πουθενά δεν αναφέρεται ο λόγος ή η αιτιολογία του περιορισμού κυκλοφορίας, το μέγιστο χρονικό διάστημα του περιορισμού κυκλοφορίας και τυχόν δικαίωμα προσφυγής κατά του περιορισμού κυκλοφορίας».

«… πουθενά και σε κανέναν νόμο δεν προβλέπεται υποχρέωση του κράτους υποδοχής να ολοκληρώνει τη διαδικασία ασύλου στα σύνορά του.

Άρα και με τη διάταξη αυτή δύναται να παρακαμφθεί η πιθανή υποχρέωση παραμονής στα ελληνικά νησιά-σύνορα των προσφύγων-μεταναστών που αιτούνται άσυλο ακόμη και για τις 28 ημέρες, που προβλέπει ο νόμος.

Χαρακτηριστική είναι, επίσης, η νομοθετική πρόβλεψη του άρθρου 10 του ίδιου νόμου, βάσει του οποίου Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης μπορούν να ιδρυθούν, τόσο σε συνοριακές περιοχές (παρ. 1), όσο και στην ενδοχώρα (παρ. 3). Ανάλογη πρόβλεψη δεν υφίσταται για τις ανοικτές δομές φιλοξενίας και από την παράλειψη αυτή σε συνδυασμό με όλα τα πιο πάνω αναφερόμενα καθίσταται σαφές ότι οι Δομές αυτές μπορούν να λειτουργήσουν, τόσο σε συνοριακές περιοχές, όσο και στην ενδοχώρα».

Σημαντικά είναι και όσα αναφέρει ο Δικηγορικός Σύλλογος Χίου σχετικά με τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των αιτούντων άσυλο αφού, όπως σημειώνει, αυτό «μπορεί να γίνει μόνο με απόφαση των κυβερνήσεων των κρατών-μελών, τα οποία και έχουν τη διακριτική ευχέρεια να καθορίσουν τον τόπο ή την περιοχή της χώρας όπου επιτρέπεται η κυκλοφορία τους, η οποία μπορεί να είναι διαφορετική από τον τόπο άφιξής τους». «Όμως, τέτοιου είδους απόφαση δεν υφίσταται στη συγκεκριμένη περίπτωση και ανάλογος περιορισμός κυκλοφορίας των μεταναστών στα ελληνικά νησιά δεν έχει γίνει, ούτε με απόφαση της κυβέρνησης (υπουργική απόφαση κ.λπ.), ούτε με κάποιον νόμο, ο οποίος έχει ψηφισθεί από την ελληνική Βουλή. Να σημειωθεί, δε, ότι πουθενά και σε κανέναν νόμο δεν προβλέπεται υποχρέωση του κράτους υποδοχής να ολοκληρώνει τη διαδικασία ασύλου στα σύνορά του», προσθέτει.

Μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο δήμαρχος Χίου, αφού ευχαρίστησε τον Δικηγορικό Σύλλογο, σημείωσε πως «το πόρισμα θα δοθεί προς μελέτη στους δημοτικούς συμβούλους. Άμεσα, θα δρομολογηθούν εξελίξεις για το ζήτημα αυτό που απασχολεί τους ακρίτες νησιώτες».