Η ιστορία του ΜΙΝΙΟΝ, τότε που σχηματίζονταν ουρές στην Πατησίων

i-istoria-tou-minion-tote-pou-schimatizontan-oures-stin-patision

Πρόσωπα που σχετίστηκαν με το ιστορικό πολυκατάστημα μιλούν

Τα πάντα ξεκίνησαν από ένα περίπτερο με την ονομασία Μινιόν. Αποτελεί δημιούργημα του Γιάννη Γεωργακά, ο οποίος στα πρώτα του βήματα συνεταιρίστηκε με τον Άγγελο Σεραφειμίδη.

Σταδιακά εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο ελληνικό πολυκατάστημα. Ταυτόχρονα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα καταστήματα λιανικής της Ευρώπης με περισσότερα από 120.000 διαφορετικά είδη και προσωπικό 1.000 ατόμων.

Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης

Βίντεο - Φωτορεπορτάζ: Γιάννης Κέμμος

Η ιστορία του συνδέθηκε έντονα με τα Χριστούγεννα και τις γιορτές. Ο κόσμος συνέρρεε στην Πατησίων, ιδίως σε περιόδους εκπτώσεων και γιορτών. Τότε οι πόρτες έκλειναν κυρίως για λόγους ασφαλείας, αλλά και για να εξυπηρετείται αποτελεσματικά η πελατεία του καταστήματος.

Χαρακτηριστικό της επιχειρηματικής φιλοσοφίας του Γεωργακά, ο οποίος γεννήθηκε στην Ολυμπία, παιδί φτωχής οικογένειας, είναι το γεγονός που ο ίδιος αφηγείται στην αυτοβιογραφία του: «Πουλούσαμε πακετάκια με δέκα λάμες, αντί να πουλάμε ένα ένα τα ξυραφάκια, σε καλές τιμές. Για τον κοσμάκη, αυτό ήταν μεγάλη οικονομία. Φθάσαμε να πουλάμε χίλια πακετάκια τη μέρα!».

Ο Γιάννης Γεωργακάς

Το κατάστημα που εγκατέστησε κλιματιστικά και κυλιόμενες σκάλες, λειτούργησε εστιατόριο, καφετέρια, κομμωτήριο και ταξιδιωτικό γραφείο, γνώρισε εποχές ένδοξης αναγνώρισης και επιχειρηματικής επιτυχίας. Παρόλ' αυτά ένα από τα μεγαλύτερα χτυπήματα υπήρξε ο εμπρησμός του ’80.

Πρόσωπα που συνδέθηκαν με την ιστορία του, η σύζυγος του ιδρυτή του, Γιάννη Γεωργακά, Αμαλία, ο σχεδιαστής Γιάννης Τσεκλένης, το ζευγάρι εργαζομένων στο Μινιόν, Γιάννης και Ευαγγελία Σαρρή, καθώς και καταστηματάρχες της περιοχής. Μιλούν για το Μινιόν που έζησαν και θυμούνται. Και γι’ αυτό που θα ήθελαν κάποια στιγμή να επαναλειτουργήσει, όντας πλέον στα χέρια της οικογένειας Κουτσολιούτσου, του ομίλου Follie Follie.

Τσεκλένης: Ο Γεωργακάς κατάφερε να πάρει πτυχίο στη φυλακή

Ο σχεδιαστής Γιάννης Τσεκλένης

«Ο Γιάννης Γεωργακάς σπούδασε ξυπόλυτος. Από παιδί περπατούσε με τις ώρες στον Ταΰγετο για να φτάσει σχολείο. Ήταν πάντοτε άνθρωπος της γνώσης. Λόγω των ακραίων αριστερών του πεποιθήσεων τον έβαλαν στη φυλακή για φορολογικές υποχρεώσεις, ενώ ήταν ακόμα φοιτητής. Ο ίδιος ζητούσε να τον αφήνουν στην απομόνωση γιατί μπορούσε να διαβάζει με ησυχία. Κι έτσι κατάφερε να πάρει πτυχίο», περιγράφει ο Γιάννης Τσεκλένης.

«Ο ιδιοκτήτης του Μινιόν δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να σπουδάζει. Στα 80 του χρόνια, αφού αναγκάστηκε αποσυρθεί από το Μινιόν, έχοντας πουλήσει τις μετοχές του, πήρε και δεύτερο πτυχίο από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν τόσο προικισμένος και ευρύνους, σε σημείο που οι κινήσεις και ο τρόπος σκέψεις του μπορούσαν να συγκριθούν μόνο με εκείνες επιχειρηματιών του εξωτερικού», λέει ο σχεδιαστής.

Το ΜΙΝΙΟΝ σήμερα

Η επιχειρηματική τακτική duplex

Όπως λέει ο Γιάννης Τσεκλένης, στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο Γεωργακάς κατάφερε να μετατρέψει το περίπτερο που πουλούσε duplex τα ζευγάρια γυαλιών και τα στυλό, σε μεγαλοκατάστημα.

«Η πολιτική πώλησης dublex ήταν η βασική πολιτική του Μινιόν στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του. Η ρεκλάμα που ήταν κολλημένη πάνω στο περίπτερο διαφήμιζε ότι το ένα ζευγάρι γυαλιά είχε 5 δραχμές, τα δύο ζευγάρια 7 δραχμές. Αναμφισβήτητα ήταν πάντα μπροστά από την εποχή του».

«Η επίσκεψη σε ένα μεγάλο κατάστημα έπρεπε να είναι γιορτή»

«Ο ίδιος ήταν ενταγμένος στη Νational Retail Merchants Association, από την οποία είχε αντλήσει πολλά βασικά στοιχεία της επιχειρηματικής του φιλοσοφίας. Για τον Γεωργακά η επίσκεψη σε ένα μεγάλο κατάστημα έπρεπε να είναι γιορτή. Δεν αρκούσε να έρχεται ο πελάτης και να περπατάει στους ορόφους, διαλέγοντας προϊόντα», σύμφωνα με τον Τσεκλένη.

«Εκείνος κατάφερε να με φέρει πίσω από την Αμερική λόγω της επιτυχίας που είχαν τα σχολικά μου είδη. Με πίεσε να επιστρέψω για να δημιουργήσουμε τη λεωφόρο μόδας. Την ίδια στιγμή ο Έβερτ με πίεζε να ιδρύσω το Κέντρο Σχεδιασμού Ελληνικών Προϊόντων στον ΕΟΜΜΕΧ. Αφού συμφωνήσαμε με το Γεωργακά, αρχίσαμε να διοργανώνουμε επιδείξεις μόδας ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ήταν ένας αγαθός, σπουδαίος άνθρωπος, ιδιαίτερα διορατικός για την εποχή του. Τον κατέστρεψε η φωτιά που εκδηλώθηκε στο κατάστημα και ουσιαστικά ποτέ δεν μπόρεσε να ορθοποδήσει πλήρως. Μπορεί να τα κατάφερε μερικώς, ωστόσο πήρε μεγάλα δάνεια».

Το Μινιόν κάηκε λίγες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, στις 18 Δεκεμβρίου του 1980. Οι περισσότεροι παραδέχονται ότι η καταστροφή του αποτέλεσε μεγάλη απώλεια για την Αθήνα. Μόλις λίγες ημέρες πριν από τις γιορτές.

«Επισκέψεις όσες και ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας»

Χαρακτηριστικό πάντως είναι ότι και μετά τη φωτιά μετρούσαν 4 με 5 εκατομμύρια επισκέψεις το χρόνο. Όσο ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας. Σε πανελλαδική έρευνα για τη συμπεριφορά του κόσμου στη λιανική πώληση, την οποία ζήτησε τότε το Μινιόν, όταν ρωτούσαν στην Αλεξανδρούπολη, δεν απαντούσαν «Πετρίδης» ή «Μουριάδης», έλεγαν «Μινιόν». Όχι γιατί ήταν καλύτερο στα παπούτσια, αλλά γιατί έβλεπαν την τηλεοπτική διαφήμιση για τα παπούτσια του Μινιόν. Η διεισδυτικότητα του ήταν μεγάλη.

Το ίδιο συνέβαινε και στα ανδρικά ή στα παιδικά ρούχα. Μόνο στη γυναικεία μόδα ήταν λίγο πιο πίσω το Μινιόν. Ο κόσμος διάβαζε περιοδικά, έβλεπε τάσεις και δεν μπορούσε να κατατάξει το Μινιόν πάνω από τους έλληνες σχεδιαστές της εποχής. Ωστόσο στις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων το Μινιόν έβγαινε πρώτο στην καρδιά του κόσμου. Κι όταν ταξίδευαν από την επαρχεία ήταν αυτοσκοπός των καταναλωτών να «προσγειωθούν» στο Μινιόν.

Ο Γιάννης Τσεκλένης βρισκόταν σχεδόν κάθε μέρα στο Μινιόν. Είχε δημιουργήσει μία θυγατρική με το Γεωργακά για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του στο πολυκατάστημα. «Λειτουργούσαν μία σειρά από μπουτίκ με δικά μου προϊόντα. Τμήμα με υφάσματα εσωτερικών χώρων, με σεντόνια, με παιδικά, με γυναικεία, καθώς και με ανδρικά ή παπούτσια…»

«Κυκλοφορούσα λοιπόν στο κατάστημα. Ήθελα πάντα να ακούω τη γνώμη του κόσμου. Κάποιες φορές τύχαινε να περιποιούμαι ο ίδιος τον κόσμο. Ήταν μία μεγάλη γιορτή για την Αθήνα. Έφεγγε ο τόπος. Όσο για τους Άγιους Βασίληδες; Πολλοί! Παντού έβλεπε κανείς Αγιοβασίληδες στις γιορτές. Τα Χριστούγεννα άλλωστε γινόταν το μεγάλο πανηγύρι. Κουκλοθέατρα, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές, εορταστική ατμόσφαιρα».

«Ο Γεωργακάς χαιρόταν πολύ να βλέπει τον κόσμο να διασκεδάζει».

Αμαλία Γεωργακά, σύζυγος Γιάννη Γεωργακά

«Περίμενε τον άγιο Βασίλη το άρμα του, στους στύλους του Ολυμπίου Διός»

«Στις γιορτές φέρναμε πομπωδώς τον άγιο Βασίλη. Κάναμε αναπαράσταση της άφιξής του στο παλιό αεροδρόμιο. Κατέβαινε από αεροπλάνο της TWA. Εκεί περίμενε και ένα πούλμαν γεμάτο παιδάκια από διάφορα σχολεία.

Πρόλαβα την εποχή που υπήρχε άρμα για τον Άγιο Βασίλη. Η πομπή ξεκινούσε από τους στύλους του Ολυμπίου Διός και κατέληγε στο Μινιόν. Από το πούλμαν τα παιδάκια πετούσαν σοκολάτες στον κόσμο που χάζευε κατά τη διάρκεια της διαδρομής, ενώ η αστυνομία είχε ενημερωθεί και ρύθμιζε την κυκλοφορία», όπως λέει η κυρία Γεωργακά.

Μαζορέτες και φιλαρμονική από την Κέρκυρα

«Σταδιακά καταργήθηκε η κάθοδος από το αεροπλάνο. Ωστόσο η πορεία ξεκινούσε και πάλι από τους στύλους του Ολυμπίου Διός. Πλέον είχαμε μπάντα, η οποία ακολουθούσε το πούλμαν με τα παιδάκια, αλλά και αργότερα φέρναμε φιλαρμονική και μαζορέτες από την Κέρκυρα, τις οποίες φιλοξενούσαμε στο Grand Hotel. Μάλιστα, οι Αγιοβασίληδες προέρχονταν από σχολή κομπάρσων. ούτως ώστε να έχουν όσο το δυνατόν πιο ανόθευτη και φυσιολογική συμπεριφορά προς τον κόσμο. Ήταν επαγγελματίες και γλυκύτατοι άνθρωποι, οι οποίοι επιλέγονταν ένας προς ένας».

Οι ήρωες του Disney προσγειώνονταν πρώτα στο Μινιόν

«Επίσης στον έκτο όροφο υπήρχε αίθουσα αποκλειστικά για εκδηλώσεις. Εκεί φέρναμε τα Χριστούγεννα, φιγούρες από τα εκάστοτε έργα του Disney. Τις Αριστόγατες, το Μίκυ, το Ντόναλντ, τη Νταίζη. Τις στολές τις φέρναμε από την Αμερική, επιβαρύνονταν από δασμούς και ήταν πανάκριβες».

Πλέον αποφεύγει για συναισθηματικούς λόγους να περνάει από την Πατησίων. Εξάλλου η εικόνα της Πατησίων 13 σε τίποτα δεν μοιάζει με την εικόνα που παρουσίαζε αρκετά χρόνια νωρίτερα.

Το ΜΙΝΙΟΝ σήμερα

«Τον άντρα μου τον έχασα πριν από 14 χρόνια. Ένα χρόνο πριν πεθάνει, περάσαμε έξω από το Μινιόν. Ήταν όλα τόσο έρμα και σκοτεινά που με έπιασαν κλάματα. Έκτοτε δεν ξαναπέρασα από την Πατησίων. Ακόμα και σήμερα με παίρνουν τηλέφωνο άνθρωποι της περιοχής και μου λένε: "Ρημάξαμε, καταστραφήκαμε απ’ όταν κλείσατε". Κάποιοι άλλοι θυμούνται όταν πήγαιναν παιδιά εκεί. Πήγα προχθές στο φαρμακείο και μου είπαν: "Αχ, κυρία Αμαλία… Χριστούγεννα ίσον Μινιόν. Τι δεν θυμάμαι…"»

Γιάννης Σαρρής, διευθυντής λογιστηρίου Μινιόν

Το ζεύγος Σαρρή γνωρίστηκε σε κάποιον από τους ορόφους του καταστήματος. Ταυτίστηκε με την ένδοξη πορεία. Ο Γιάννης Σαρρής εργάστηκε στην επιχείρηση από το 1967 έως και το κλείσιμο του ιστορικού καταστήματος.

«Στις γιορτές έμπαινε ο κόσμος μέσα διαρκώς στο μαγαζί. Ήταν τόσο το πλήθος που συνέρρεε, με αποτέλεσμα πολλές φορές να κλείνουμε τις πόρτες για λόγους ασφαλείας, αλλά και για να μπορούμε να εξυπηρετούμε καλύτερα».

«Στις γιορτές θυμάμαι τον Γεωργακά να κυκλοφορεί πάντα ανάμεσα στον κόσμο. Ήταν πάντοτε δραστήριος»

Κάνει λόγο για καινοτομίες και παροχές, όπως οι super-προσφορές. «Εκπτώσεις που έφταναν το 50% της αξίας των προϊόντων. Και πάντοτε στην περίοδο των εκπτώσεων γινόταν το αδιαχώρητο!»

Οι παροχές προς τους εργαζόμενους ήταν αξιομνημόνευτες τόσο για την εποχή εκείνη, αλλά για τα εργασιακά δεδομένα του 2016.

Επιδόματα και παροχές πρωτόγνωρες για την αγορά εργασίας

«Ο Γεωργακάς είχε καθιερώσει το επίδομα έγκαιρης προσέλευσης. Με θυμάμαι αρκετά συχνά, να τρέχω για να χτυπήσω κάρτα στην ώρα μου. Έτσι, μέσα στην εβδομάδα μας έδινε ένα τσεκ για αγορές ύψους 100 δραχμών από το Μινιόν. Αν πάλι κάποιος καθυστερούσε 4-5 φορές συνεχόμενα, τον καλούσαν στο γραφείο προσωπικού να δώσει εξηγήσεις χωρίς ωστόσο να επιβάλλεται κάποιο πρόστιμο. Ο ιδιοκτήτης του Μινιόν προσέφερε επίσης δώρα σε κάθε στέλεχος προσωπικά στη γιορτή του. Συν τοις άλλοις είχε καθιερώσει μία γυάλα με κέρματα για όσους δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν το εισιτήριο του λεωφορείου», αφηγείται ο Γιάννης Σαρρής.

Καλοκαιρινές εξορμήσεις με λεωφορείο στις πλαζ της Αττικής

«Δεν ξέρω επίσης εάν θυμάστε στην «Κόρη μου τη Σοσιαλίστρια» με τη Βουγιουκλάκη, Πήγαιναν όλοι οι εργαζόμενοι για μπάνιο. Η συγκεκριμένη συνήθεια ξεκίνησε και καθιερώθηκε από το Μινιόν κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Σάββατο. Το κατάστημα ναύλωνε λεωφορείο για να εξορμούν οι εργαζόμενοι στις κοντινές παραλίες της Αττικής δωρεάν. Επίσης διοργάνωνε εκδρομές προσωπικού, αλλά και ταξίδια στο εξωτερικό για τα στελέχη με όλα τα έξοδα πληρωμένα. Θυμάμαι ότι κι εγώ είχα ταξιδέψει κάποια στιγμή στη Γερμανία».

«Αν κάποιος επιχειρηματίας κάνει αυτά που έκανε ο Γεωργακάς θα τον περάσουν για τρελό!»

Μιλάει επίσης για το αντικαπνιστικό επίδομα, το οποίο ο Γιάννης Γεωργακάς είχε καθιερώσει ως φανατικός αντικαπνιστής. «Ήμουν ο πρώτος που δήλωσα ότι σταματάω το κάπνισμα. Κάθε εβδομάδα στις συγκεντρώσεις προσωπικού, όποιος αποφάσιζε να κόψει το τσιγάρο, υπέγραφε ένα χαρτί στο οποίο ανέφερε ότι για τα επόμενα τρία χρόνια δεν θα ξανακαπνίσει. Το επίδομα ανερχόταν στο 50% του μισθού για διάστημα έξι μηνών. Έτσι από 120.000 δραχμές που ήταν τότε ο μισθός μου, έφτασε στις 180.000 για διάστημα έξι μηνών. Αυτό που συχνά λέω σε φίλους χαριτολογώντας, είναι ότι αν κάποιος επιχειρηματίας κάνει αυτά που έκανε τότε ο Γεωργακάς, θα τον περνούσαν για τρελό!».

«Θυμάμαι επίσης ότι σε κληρώσεις όταν κόβαμε τη βασιλόπιτα κερδίζαμε διάφορα μεγάλα δώρα. Είχα κερδίσει μία ασπρόμαυρη, από τις πρώτες τηλεοράσεις που κυκλοφορούσαν στην Ελλάδα».

Ευαγγελία Σαρρή, υπάλληλος Μινιόν

«Ήταν το δεύτερο σπίτι μας», λέει με τη σειρά της η σύζυγος του Γιάννη Σαρρή, Ευαγγελία.

«Φεύγαμε το πρωί για δουλειά και γυρίζαμε στο σπίτι, χωρίς ποτέ να αγκομαχάμε. Ήταν το περιβάλλον ιδιαίτερα ευχάριστο. Όλοι ήμαστε μία οικογένεια».

«Θυμάμαι παραστάσεις με το Βέγγο, επιδείξεις μόδας, τον πανικό που έγινε με τις ποδιές του Τσεκλένη!».

«Δουλεύαμε δύο χρόνια χωρίς μισθό!»

«Ξεκίνησα φοιτήτρια και σταμάτησα μαμά. Εκεί γνώρισα το σύζυγό μου, παντρεύτηκα, έκανα παιδί. Και παρά το γεγονός ότι το κατάστημα άρχισε σταδιακά να καταρρέει, δουλεύαμε δύο χρόνια χωρίς μισθό! Προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε το Μινιόν όρθιο, αλλά δυστυχώς μας έκλεισαν. Πλέον περνάμε συχνά με τον άντρα μου, όταν επισκεπτόμαστε τον εγγονό μας. Ραγίζει η καρδιά μας όταν το βλέπουμε. Ζήσαμε το χρυσό αιώνα του Περικλή με καλές αποδοχές, αυξήσεις και μοναδικές παροχές».

Η ίδια αδυνατεί να διαχωρίσει κάποια στιγμή, την καλύτερη που έζησε στο πολυκατάστημα στα χρόνια της κυριαρχίας του στο ελληνικό λιανεμπόριο. Κι αυτό γιατί όπως λέει «όλες οι στιγμές ήταν μοναδικές».

«Το μόνο που μπορώ να θυμηθώ και με στενοχωρεί, είναι ότι στην κηδεία του Γιάννη Γεωργακά είχε έρθει όλο το προσωπικό του Μινιόν. 1.000 υπάλληλοι ήρθαν να πουν το τελευταίο ‘αντίο’!».

Για το Μινιόν μιλούν στη συνέχεια τρεις ιδιοκτήτες καταστημάτων. Όλοι τους συναινούν στο ίδιο αίτημα: «Να επαναλειτουργήσει ξανά το πολυκατάστημα». Για όλους η ύπαρξή του ήταν πηγή ζωής, θυμούνται τις ουρές που σχηματίζονταν τις μέρες των γιορτών, αλλά και ο ένας εξ’ αυτών, ο Θανάσης Νικολάου, τα παιδιά του χρόνια.

Θανάσης Νικολάου, ιδιοκτήτης καταστήματος «ΑΚΤΙΝΙΟΝ», Πατησίων

Ο Θανάσης Νικολάου

«Το πρόλαβα όταν ήμουν παιδί αλλά και ως γείτονας στην περιοχή. Είδα και τις καλές του ημέρες και την καταστροφή που άφησε η φωτιά. Πιτσιρίκια περιμέναμε πώς και πώς στις γιορτές να ανέβουμε στον 7ο και στον 8ο όροφο του Μινιόν. Γινόταν χαμός! Βρίσκαμε όλα τα παιχνίδια, γίνονταν εκδηλώσεις, ό,τι ήθελε ένα παιδί. Εκτός από το Μινιόν τότε, υπήρχε και ο Λαμπρόπολος. Έτσι ο κόσμος πηγαινοερχόταν σε αυτό το δίδυμο καταστημάτων. Όλο αυτό έδινε μία ζωντάνια μοναδική στο κέντρο της Αθήνας. Ο επισκέπτης δεν χρειαζόταν να πάει κάπου αλλού».

«Απορώ γιατί δεν έχει ανοίξει ήδη. Θα δώσει ξανά ζωή στην περιοχή εάν επαναλειτουργήσει, ενώ θα απομακρυνθούν και διάφορα κακόφημα στοιχεία, τα οποία κυκλοφορούν στην περιοχή και ενοχλούν τους επισκέπτες. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν περνάει κάποιος από την οδό Βερανζέρου, προσπαθεί να φύγει το συντομότερο. Ακόμα και το μεσημέρι. Το Μινιόν ήταν ένα φωτεινό σημείο της πόλης».