Τα 'πολλά' πρόσωπα της ΝΔ έναντι της Αριστεράς

Η μάχη κατά της «ιδεολογικής ηγεμονίας της Αριστεράς», το «τέλος των διαχωριστικών γραμμών του παρελθόντος», ο Μπελογιάννης, ο εμφύλιος και το δώρο του Μητσοτάκη για το ιστορικό αρχείο του ΚΚΕ. Μια αναδρομή των σχέσεων ΝΔ και Αριστεράς. Από τη μεταπολίτευση στην κρίση

Ανέκαθεν η σχέση της ΝΔ με την Αριστερά και τους βασικούς της πολιτικούς φορείς ήταν μια δύσκολη σχέση εξαιτίας του ιστορικού παρελθόντος της χώρας μας που σημαδεύτηκε από τα πολιτικά δεδομένα που δημιούργησε η περίοδος της κατοχής και εν συνεχεία ο εμφύλιος πόλεμος στο φόντο του Ψυχρού πολέμου ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταπολιτευτικά ο ιδρυτής της ΝΔ Κωνσταντίνος Καραμανλής συνδύασε την επάνοδό του στην πολιτική ζωή της χώρας με τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ. Λίγα χρόνια αργότερα όμως το ίδιο κόμμα ως αξιωματική αντιπολίτευση υπό την ηγεσία του Ευάγγελου Αβέρωφ καταδίκασε την αναγνώριση της ΕΑΜικής εθνικής αντίστασης από την ελληνική βουλή το 1982 για να φτάσουμε ωστόσο το 1989 και το 1990 σε δύο οικουμενικές κυβερνήσεις όπου συνεργάστηκαν σ’ αυτό το επίπεδο ο τότε ενιαίος ΣΥΝασπισμός της Αριστεράς με τη ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

Αρκετά χρόνια αργότερα το 2004, ο Κώστας Καραμανλής έγινε πρωθυπουργός έχοντας βγάλει από τη βιτρίνα του κόμματος ακραίες φωνές στελεχών και εγκαινιάζοντας έναν μετριοπαθή λόγο για την Αριστερά που συνδυάστηκε με επισκέψεις σε τόπους σύμβολα για το Κομμουνιστικό Κίνημα της Ελλάδας όπως ο Αη Στράτης.

Φτάνοντας στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων ο Αντώνης Σαμαράς έχοντας αναλάβει την ηγεσία της ΝΔ, στην πρώτη αντιμνημονιακή του περίοδο πραγματοποιούσε συναντήσεις με τον Αλέξη Τσίπρα και την Αλέκα Παπαρήγα ως επικεφαλής των ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ αντίστοιχα, σε μια προσπάθεια να εμφανιστεί ότι ηγείται ενός αντιπολιτευτικού και de facto αντιμνημονιακού μετώπου κατά του ΠΑΣΟΚ και του ΛΑΟΣ.

Ωστόσο η μνημονιακή στροφή του πρώην πρωθυπουργού το 2011, συνδυάστηκε με έναν άκρως επιθετικό λόγο κατά της Αριστεράς, ειδικότερα τότε σχηματοποιήθηκε η ρητορική του «νόμου και της τάξης», ενώ παραμονές της σύμπραξής του για το σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου εμφάνισε μια πρωτοφανή επιθετική ρητορεία κατά του ΠΑΜΕ και του «πεζοδρομίου». Το αποτέλεσμα ήταν μετά το 2012 ο Αντώνης Σαμαράς να μείνει στην ιστορία ως ο πρωθυπουργός που δεν συνομίλησε ποτέ με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και δεν παρέδωσε καν το μέγαρο Μαξίμου στον Αλέξη Τσίπρα το 2015, τη στιγμή που ο απερχόμενος πρόεδρος της βουλής Βαγγέλης Μεϊμαράκης υποδεχόταν τη Ζωή Κωνσταντοπούλου με μια ανθοδέσμη και έναν θερμό εναγκαλισμό.

Στο μεταξύ στη ΝΔ το μεγάλο ιδεολογικό διακύβευμα στα χρόνια της κρίσης έγινε το στοίχημα της ήττας της λεγόμενης «ιδεολογικής ηγεμονίας της Αριστεράς», σύνθημα που ασπάζεται σήμερα στο μεγαλύτερο μέρος του το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία το Γενάρη του 2015 και ιδίως με τη μνημονιακή του στροφή το καλοκαίρι του ίδιου έτους, η σχέση μεταξύ των δύο κομμάτων, το δίλημμα συνεννόηση ή μετωπική σύγκρουση, έγινε το πεδίο σφοδρών αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων στο εσωτερικό της ΝΔ που καθόριζε ακόμα και τις αλλαγές ηγεσιών όπως συνέβη με την επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Οι διαχωριστικές γραμμές, ο Μπελογιάννης και ο Φιντέλ Κάστρο

Έκτοτε η ΝΔ κινείται σε δύο επίπεδα: Από τη μια μεριά έχει διαφοροποιημένη στάση έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ γεγονός που εξηγείται από την απλή αριθμητική του συσχετισμού των δυνάμεων, αλλά και από το ιστορικό φορτίο των δύο χώρων και των δεσμών τους με την ελληνική κοινωνία. Ειδικότερα όμως η σκοπιμότητα της πολιτικής συγκυρίας και η προσπάθεια να προσεταιριστεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η ΝΔ τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει διόλου να υποτιμηθεί. Μάλιστα το περασμένο φθινόπωρο από την Ελευσίνα ο πρόεδρος της ΝΔ είχε υποστηρίξει ότι «σήμερα δεν υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές μεταξύ δεξιάς, κέντρου και αριστεράς, αλλά διαχωριστικές γραμμές μεταξύ αλήθειας και αποτελεσματικότητας και λαϊκισμού και ψέματος».

Πάντως το κυρίαρχο στοιχείο είναι ένας ιδιότυπος δυισμός που εμφανίζει η ΝΔ ειδικά όταν το ζήτημα της στάσης της έναντι της Αριστεράς ενέχει και βουτιές στο ιστορικό παρελθόν. Ο ίδιος άλλωστε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με αφορμή τη συζήτηση για τις τηλεοπτικές άδειες είχε πει από το βήμα της βουλής ότι «η Ελλάδα δεν θα γίνει λαϊκή δημοκρατία με λαϊκά δικαστήρια» καθώς «τη λύσαμε ιστορικά αυτή την εκκρεμότητα», φράση που παραπέμπει στα όπλα του εμφυλίου.

Ωστόσο την ίδια στιγμή ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν δίστασε προ ημερών να δωρίσει για το ιστορικό αρχείο του ΚΚΕ το συμφωνητικό του ΕΑΜ Κρήτης και της Εθνικής Οργάνωσης του νησιού, το οποίο άντλησε από το αρχείο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και χάρη στο οποίο, όπως είπε, απεφεύχθη ο εμφύλιος στην Κρήτη.

Σε κάθε περίπτωση πάντως για τη ΝΔ η συζήτηση για το ιστορικό παρελθόν έχει εμφανίσει σοβαρές δυσκολίες διαχείρισης σε επικοινωνιακό επίπεδο και αρκετές αλληλοσυγκρουόμενες δημόσιες τοποθετήσεις στελεχών της.

Ίσως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ήταν τα εγκαίνια του μουσείου Νίκος Μπελογιάννης στη γενέτειρα του εκτελεσμένου το 1952, στελέχους του ΚΚΕ. Οι δηλώσεις του βουλευτή Κώστα Τασούλα ότι «δεν μπορεί εν ονόματι ενός πολύ σκληρού θανάτου που μπορεί κανείς να κρίνει να θεωρηθεί ότι η επιδίωξη επιβολής κομμουνιστικής δημοκρατίας συνιστά πράξη δημοκρατίας» ερμηνεύτηκαν ως δικαίωση του καθεστώτος των εκτάκτων στρατοδικείων και της θανατικής ποινής για τους πολιτικούς αντιπάλους του μετεμφυλιακού αστικού κράτους. Από την άλλη οι δηλώσεις του βουλευτή Ηλείας Κώστα Τζαβάρα που κατηγόρησε τον πρόεδρο της βουλής για απομάκρυνση του βουλής από την «αξιακή ουδετερότητα» έβγαζαν επίσης τη διαφωνία με τη δημιουργία του μουσείου ενώ στον αντίποδα ο Νικήτας Κακλαμάνης ως προεδρεύων της βουλής ερχόταν σε αντιπαράθεση με τους Χρυσαυγίτες λέγοντας ότι «κανείς δεν μπορεί να γκρεμίσει κανενός το σπίτι».

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα των αντιδράσεων στο εσωτερικό της ΝΔ για αυτή την πρωτοβουλία γίνεται κατανοητό γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως πρόεδρος της ΝΔ ακόμα και για λόγους καθαρά σκοπιμότητας δεν θα μπορούσε ποτέ να παραβρεθεί στην εκδήλωση που έγινε στην Αμαλιάδα παρουσία του Αλέξη Τσίπρα και του Δημήτρη Κουτσούμπα.

Ταυτόχρονα στη ΝΔ εμφανίζεται και ένα ακόμα φαινόμενο όπου ενώ η ηγεσία της θέλει να εμφανίσει ένα πιο μετριοπαθή πολιτικό λόγο για να πραγματοποιεί ανοίγματα σε ακροατήρια πέραν της παραδοσιακής της βάσης την ίδια στιγμή έρχονται δηλώσεις στελεχών της που ακυρώνουν μια τέτοια προοπτική. Μια τέτοια περίπτωση ήταν οι δηλώσεις Άδωνι Γεωργιάδη τον περασμένο Οκτώβρη για τις φυλακίσεις των κομμουνιστών σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης σε αντίθεση με την Ελλάδα, την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήθελε να περάσει το μήνυμα του τέλους των διαχωριστικών γραμμών του παρελθόντος.

Η αμηχανία της ΝΔ ήταν εμφανής και μάλιστα με σχετική καθυστέρηση ο τότε εκπρόσωπος της ΝΔ είχε αδειάσει τον αντιπρόεδρο του κόμματος κάνοντας λόγο για «λάθος δηλώσεις» και αφού ο Άδωνις Γεωργιάδης αναγκάστηκε να κάνει ανασκευή των αρχικών του δηλώσεων λέγοντας ότι έκανε μια «ιστορικού τύπου συζήτηση».

Αλλά και η περίπτωση του θανάτου του ιστορικού ηγέτη της Κούβας Φιντέλ Κάστρο είναι ένα ακόμα παράδειγμα των δυσκολιών που έχει η ΝΔ να διαχειρίζεται τη σχέση της με την Αριστερά, ειδικά από τη στιγμή που το θέμα εμπλεκόταν και στα της εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης λόγω της παρουσίας Τσίπρα στην Αβάνα.

Θοδωρής Λαπαναΐτης