Αναθεωρημένο μνημόνιο: Πρόσθετα αντίμετρα από το 2019

Το ενδεχόμενο πρόσθετων, μόνιμων ελαφρύνσεων με αρχή από το 2019, αν πιστοποιηθεί υπερεπλεόνασμα, αφήνει, για πρώτη φορά, ανοιχτό το τελευταίο αναθεωρημένο μνημόνιο που αναrτήθηκε τα ξημερώματα από την Commission

Με άγνωστη ακόμη την θέση του ΔΝΤ, το κείμενο της τελευταίας αναθεώρησης του μνημονίου, που αναρτήθηκε τα ξημερώματα από την Commission, επαναλαμβάνει την ρήτρα που θέλει την πρόωρη εφαρμογή της περικοπής των συντάξεων μαζί με αυτήν του αφορολόγητου το 2019, αν το ΔΝΤ εκτιμήσει ότι η χώρα μας δεν μπορεί να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο.

Παράλληλα, όμως, κάνει και μια προσθήκη που αφορά την τεχνική συμφωνία του Σαββάτου για τα δημοσιονομικά. Τονίζει ότι, μετά από συμφωνία, οι ελληνικές αρχές θα υιοθετήσουν δευτερεύουσα νομοθεσία για το πακέτο των ελαφρύνσεων που ξεκινά το 2019. Το ποσό που θα διατεθεί θα βρίσκεται σε συντονισμό με τις εκτιμήσεις των θεσμών για την υπεραπόδοση που θα υπάρχει σε σχέση με τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής - με την προϋπόθεση ότι τα βασικά αντίμετρα έχουν υιοθετηθεί στο βασικό σενάριο του ΜΠΔΣ- με στόχο να διασφαλίζονται οι μεσοπρόθεσμοι δημοσιονομικοί στόχοι.

Ολιστικό αναπτυξιακό σχέδιο

Στο κείμενο του μνημονίου αναφέρεται και το ολιστικό αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης ως ένα πλέγμα μέτρων και μεταρρυθμίσεων για την μετά το μνημόνιο εποχή, που περιλαμβάνει τους αναπτυξιακούς στόχους, παράλληλα με την δημοσιονομική σταθερότητα. Στο κείμενο αναφέρεται ότι το σχέδιο διασφαλίζει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα από το τρίτο μνημόνιο και συμπληρώνεται από στοχευμένα αναπτυξιακά μέτρα για το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και αλλαγές της λειτουργίας του δημοσίου.

Μάλιστα, τονίζει ότι, ως το τέλος Νοεμβρίου, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να παρουσιάσει ένα σχέδιο για την δημιουργία αναπτυξιακής τράπεζας, στο οποίο θα πρέπει αποδεικνύεται ότι η τράπεζα δεν θα δέχεται καταθέσεις και δεν θα εμπλέκεται σε απευθείας δανειοδότηση. Επίσης, θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι η χρηματοδότηση της τράπεζας δεν θα θέτει με κανένα τρόπο σε κίνδυνο την χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Κλειδωμένα μέτρα και αντίμετρα

Το νέο κείμενο περιλαμβάνει, όμως, και το σχεδιασμό για το 2019 -2020, που θα ενταχθεί στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής 2019 - 2022, που είναι βασικό προαπαιτούμενο της τέταρτης αξιολόγησης.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται σε προσαρμογές στον τομέα των συντάξεων, με στόχο εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ για το 2019 και περικοπή στην έκπτωση φόρου με εξοικονόμηση φορολογικών δαπανών 1% του ΑΕΠ για το 2020.

Παράλληλα, τονίζει ότι μαζί με τα μέτρα αυτά έχουν συμφωνηθεί και θα εφαρμοστούν μέτρα ενίσχυσης της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής.

Συγκεκριμένα, στα φορολογικά αντίμετρα αναφέρεται σε μείωση των συντελεστών στο φόρο εισοδήματος με κόστος 0,8% του ΑΕΠ, του φόρου των επιχειρήσεων με κόστος 0,1% του ΑΕΠ και του ΕΝΦΙΑ κατά 0,1% του ΑΕΠ

Στα κοινωνικά αντίμετρα περιλαμβάνονται το νέο επίδομα στέγασης, σχολικά γεύματα, προσχολική εκπαίδευση με κόστος 0,7% του ΑΕΠ, επένδυση σε υποδομές με κόστος 0,15% του ΑΕΠ, και ενίσχυση ενεργητικών δράσεων απασχόλησης με κόστος 0,15% του ΑΕΠ.

Το πλεόνασμα του 2017

Στο κείμενο του αναθεωρημένου μνημονίου τονίζεται ότι η δημοσιονομική επίδοση της οικονομίας το 2017 με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 4,2% του ΑΕΠ είναι σημαντικά υψηλότερη από τον στόχο του προγράμματος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με το αναθεωρημένο μνημόνιο, η επίτευξη του στόχου αυτού είναι αποτέλεσμα της φορολογικής και ασφαλιστικής μεταρρύθμισης αν και, όπως τονίζεται, η απόδοση του φόρου εισοδήματος ήταν κατώτερη του αναμενομένου. Σημαντική ώθηση στην επίτευξη του στόχου έδωσαν τα έσοδα από την οικειοθελή αποκάλυψη των εισοδημάτων αλλά και από τις ασφαλιστικές εισφορές ενώ «κέρδος» υπήρξε και από την υποεκτέλεση των επενδυτικών δαπανών

Φορολογικά μέτρα

Στα φορολογικά μέτρα, που θα πρέπει να ληφθούν για το κλείσιμο της 4ης αξιολόγησης, το επικαιοποροιημένο μνημόνιο προβλέπει:

Για τις αντικειμενικές αξίες και τον ΕΝΦΙΑ θέτει ως προαπαιτούμενο την ευθυγράμμιση αντικειμενικών και εμπορικών αξιών, μέσω νομοθεσίας αν χρειαστεί, αλλά και τη δημιουργία μιας μόνιμης μονάδας στο υπουργείο Οικονομικών, η οποία θα επικαιροποιεί διαρκώς τις αντικειμενικές.

Τονίζεται επίσης, ότι οι αρχές θα νομοθετήσουν την προσαρμογή των συντελεστών και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης αν χρειαστεί, με τρόπο που δεν θα μεταβάλει τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ, ώστε τα εκκαθαριστικά του φόρου να εκδοθούν τον Αύγουστο. Παράλληλα, οι αρχές θα αξιολογήσουν την εφαρμογή του φόρου κεφαλαιουχικών κερδών στην αγορά ακινήτων και θα υιοθετήσουν αν χρειαστεί νομοθεσία εντός Μαΐου.

Την έκδοση της απόφασης για την αύξηση κατά 30% των συντελεστών του ΦΠΑ στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και της Δωδεκανήσου, τα οποία είχαν πάρει εξαίρεση μέχρι και τις 30 Ιουνίου.

Στον τομέα της φορολογικής συμμόρφωσης θα πρέπει να γίνει προμήθεια λογισμικού για αυτόματες κατασχέσεις λογαριασμών στους οφειλέτες του δημοσίου και διασταύρωση δηλωμένων εισοδημάτων με τραπεζικούς λογαριασμούς.

Να διακοπεί οριστικά η προσπάθεια νέων ρυθμίσεων ή αμνηστίας ή παράτασης των υφιστάμενων ρυθμίσεων οφειλών στο δημόσιο.

Ως μόνιμη επωδός, ακόμη και στην τελευταία αναθεώρηση, τονίζεται ότι η Ελλάδα δεσμεύεται να συζητά και να συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ΕΚΤ αλλά και με το ΔΝΤ για όλες τις δράσεις που σχετίζονται με τους στόχους του μνημονίου πριν από την υιοθέτησή τους. Αναφέρεται ακόμα στην ανάγκη για κοινωνική δικαιοσύνη και ανάμεσα στις γενιές. Κανει λόγο για δύσκολες αποφάσεις που είναι αναγκαίες, ούτως ώστε το βάρος να διαχυθεί σε όλα τα μέρη της κοινωνίας που έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν.

Τάσος Δασόπουλος