Μεταναστευτικό: O Tσαβούσογλου, ο Έβρος και η 'τρυφερή' FRONTEX

Η απειλή που εκτόξευσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, περί αναστολής της ελληνοτουρκικής συμφωνίας για το Μεταναστευτικό, είναι σίγουρα ένα επιθετικό πολιτικό μήνυμα. Εάν την εννοεί, συνιστά και πραγματική απειλή για "τετελεσμένο" με στόχο τον Έβρο

Με το προκλητικό μήνυμα για "πάγωμα" της ελληνοτουρκικής συμφωνίας περί το Μεταναστευτικό, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επιχειρεί να διαχωρίσει τις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, από εκείνες με την Αθήνα.

Ο λόγος είναι προφανής: η Άγκυρα θέλει να πουλήσει "τσαμπουκά", ώστε να αποκομίσει και ορισμένα προεκλογικά οφέλη, αλλά οχι να ξεπεράσει τα όρια.

Η ελληνοτουρκική συμφωνία προϋπήρχε της ευρωτουρκικής. Πρόκειται για το πρωτόκολλο, που προβλέπει επανεισδοχή στην Τουρκία για όσους μεταναστών δεν λάβουν άσυλο.

Ακολούθησε, αργότερα, η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, εισάγοντας ειδικούς όρους, οι οποίοι αναφέρονται κυρίως στα νησιά και με στόχο να περιοριστεί η μεταναστευτική ροή δια της θαλάσσιας οδού.

Απέμεινε η διμερής ελληνοτουρκική συμφωνία να καλυπτει το πρόβλημα στον Έβρο, όπου οι συνθήκες είναι διαφορετικές από εκείνες στο Αιγαίο.

Η Τουρκία ουδέποτε εφάρμοσε στο ακέραιο την συμφωνία αυτή. Άλλοτε κορόιδευε πολύ, άλλοτε λιγότερο - αλλά ποτέ δεν την εφάρμοσε 100%.

Πριν από δύο χρόνια έγινε μία διακυβερνητική συνάντηση στην Σμύρνη και ανανεώθηκε η διμερής ελληνοτουρκική συμφωνία.

Για λίγο καιρό, οι Τούρκοι την εφάρμοζαν σχετικά καλά. Μετά την άφησαν περίπου στην τύχη της και πάλι. Επιπλέον, η εφαρμογή της περνά από περίπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα να καθίσταται ακόμα λιγότερο αποτελεσματική.

Πάντοτε, σε όλες σχεδον τις διμερείς ελληνοτουρκικές συναντήσεις σε επίπεδο υπουργών και κυβερνητικών αξιωματούχων, η Αθήνα ζητούσε σταθερά να γίνει σεβαστή και να τηρείται πιστά από την Άγκυρα.

Ποτέ η Αγκυρα δεν ανταποκρίθηκε αναλόγως, ενώ μετά την ευρωτουρκική συμφωνία, "αμέλησε" συστηματικά την υλοποίηση της ελληνοτουρκικής.

Συμφωνίες μόνο στα χαρτιά

Από τις 31 Δεκεμβρίου ισχύει στο πλαίσιο της διμερούς ευρωτουρκικής συμφωνίας ο κανόνας της επανεισδοχής στην Τουρκία για όσους μετανάστες βρεθούν - χωρίς να έχουν λάβει άσυλο - σε ευρωπαϊκή χώρα, εφόσον διαπιστωθεί ότι προέρχονται απο την Τουρκία.

Ούτε αυτό το εφάρμοσε ουσιαστικά η Άγκυρα. Επικαλειται ως επιχειρημα για την άρνησή της, το γεγονός ότι δεν καταργήθηκε ακόμα η βίζα για να ταξιδεύουν οι Τούρκοι στην ΕΕ.

Η ανακοίνωση του "παγώματος" της ελληνοτουρκικής συμφωνίας από τον Τσαβούσογλου, αναφέρεται λοιπόν σε μία συμφωνία που πρακτικά η χώρα του δεν εφαρμόζει. Αναμφίβολα είναι "μη φιλική" κίνηση.

Ωστόσο, ακόμα και με την προβληματική εφαρμογή της συμφωνίας αυτής, στον Έβρο περιοριζόταν κάπως η μεταναστευτική ροή. Αυτό φάνηκε καθαρά πριν από 2-3 μήνες, όταν ξαφνικά είδαμε να εκτοξεύονται οι αριθμοί και μετρούσαμε 200-300 μετανάστες καθημερινά (!) που έφταναν στην Αλεξανδρούπολη και στην Ορεστιάδα περνώντας το ποτάμι.

Η Ελλάδα "φώναξε" , το θέμα τέθηκε ακόμα και σε επίπεδο κορυφής στην ΕΕ και λίγο αργότερα οι αριθμοί ως δια μαγείας...μειώθηκαν.

Εάν τώρα η Αγκυρα αρχίζει το ίδιο παιχνίδι, τα πράγματα θα είναι δύσκολα. "Η FRONTEX είναι πολύ τρυφερή", αποκαλύπτει χαρακτηριστικά διπλωματική πηγή με βαθιά εμπειρία στα πραγματικά δεδομένα του Έβρου. Ουσιαστικά, η ευρωπαϊκή υπηρεσία δεν φυλάσσει σύνορα στον Έβρο, αλλά παρακολουθεί την κίνηση στα σύνορα...

Και εξηγεί πως η ελληνοτουρκική συμφωνία ορίζει συγκεκριμένα ότι: κάθε φορά που διασχίζει το μισή απόσταση από την τουρκική προς την ελληνική όχθη ένας μετανάστης, αυτόματα περνά στην ευθύνη των ελληνικών αρχών. Πρακτικά, οφείλουν αυτές να κάνουν διάσωση και να φέρουν στην Ελλάδα τον μετανάστη, ο οποίος δικαιούται πλέον να υποβάλει αίτημα για χορήγηση ασύλου.

Αν υποθέσουμε ότι η απειλή Τσαβούσογλου θα υλοποιηθεί, τότε είναι πιθανό να πέφτουν στα νερά του Έβρου ανά εκατοντάδες οι μετανάστες όλο το καλοκαίρι, καθημερινά. Δεν θα είναι απλώς πρόβλημα. Θα είναι ανθρώπινη τραγωδία και κρίση πρώτου μεγέθους.

Αντώνης Φουρλής