“Η διπλωματία, η υπομονή, η νηφαλιότητα και όχι ο φανφαρισμός φέρνουν αποτελέσματα”

Συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον Τούρκο ομόλογό του στη Σμύρνη, στις 4 Σεπτεμβρίου, αλλά -πιθανότατα- και στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη

Τι σηματοδοτεί η απελευθέρωση των δυο Ελλήνων αξιωματικών για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τι ενόψει των εξελίξεων στο Κυπριακό. Ποια αγκάθια βρίσκονται μπροστά.

“Η διπλωματία, η υπομονή, η νηφαλιότητα και όχι ο φανφαρισμός φέρνουν αποτελέσματα” τονίζει με αποκλειστική του δήλωση στο Νews24/7 ο Νίκος Κοτζιάς, σχολιάζοντας την απελευθέρωση των δυο Ελλήνων αξιωματικών που κρατούνταν στις φυλακές της Αδριανούπολης, την περασμένη Τρίτη.
Ο Ν. Κοτζιάς, μάλιστα, όπως αποκαλύπτει το news24/7, θα συναντηθεί -εκτός μεγάλου απροόπτου- με τον Τούρκο ομόλογό του στις 4 Σεπτεμβρίου στη Σμύρνη, στα εγκαίνια του νέου ελληνικού προξενείου της πόλης. Τα εγκαίνια επρόκειτο να γίνουν δυο ημέρες μετά τη σύλληψη του Δημήτρη Κούκλατζη και του Άγγελου Μητρετώδη, αλλά είχαν αναβληθεί. Οι δυο υπουργοί Εξωτερικών, που κρατούν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας και στις πλέον δύσκολες στιγμές, με πολύ καλές προσωπικές σχέσεις, θα έχουν -εκτός πολύ μεγάλου απροόπτου- συνάντηση και στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, στα τέλη του Σεπτεμβρίου.

Στο περιθώριο της Συνόδου, άλλωστε, θα πραγματοποιηθεί συνάντηση του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες με τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη και τον τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, με θέμα το Κυπριακό, θέμα που θα έχουν συζητήσει νωρίτερα και οι Ν. Κοτζιάς με τον Μ. Τσαβούσογλου -υπενθυμίζεται ότι ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών θα δεχθεί σε συνάντηση στην Αθήνα στις 11 Σεπτεμβρίου την ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Τζέιν Χολ Λουτ. Στη Νέα Υόρκη, επίσης, το ίδιο χρονικό διάστημα θα βρεθεί και ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, που θα έχει σειρά συναντήσεων στο περιθώριο, μεταξύ των οποίων πιθανότατα -όπως έχει ήδη γράψει το news24/7- και με τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ιδίως εάν τελικά έρθει στη Θεσσαλονίκη, 7 και 8 Σεπτεμβρίου, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς.

Μήνυμα προς Ευρώπη;

Η απελευθέρωση των δυο Ελλήνων αξιωματικών εκτιμάται, μεταξύ άλλων, από διπλωματικές πηγές και ως μήνυμα του Ταγίπ Ερντογάν προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Τούρκος Πρόεδρος έχει ήδη ομαλοποιήσει τις (πολύ κακές έως πρόσφατα) σχέσεις της χώρας του με το Άμστερνταμ, ενώ στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου επισκέπτεται επισήμως το Βερολίνο και συναντάται -και- με την Άγκελα Μέρκελ.

Η είδηση της απελευθέρωσης των δυο αξιωματικών, εκλαμβάνεται ήδη από δυτικές πρωτεύουσες ως μια ένδειξη ότι ο Τ. Ερντογάν δεν έχει επιλέξει οριστικά τη ρήξη με τη Δύση, αλλά και ότι επιδιώκει να πλησιάσει εκ νέου την Ευρωπαϊκή Ένωση, ανεξαρτήτως των σχέσεων της Άγκυρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και εφόσον, πάντα, αυτές δεν οδηγηθούν σε οριστική ρήξη. Οι οικονομικές συναλλαγές, άλλωστε, της Τουρκίας με την Ευρώπη είναι ένα προς οκτώ σε σχέση με τις συναλλαγές της με την Ουάσιγκτον και, συνεπώς, η οικονομία της εξαρτάται πολύ περισσότερο από τις Βρυξέλλες, παρά από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η αβεβαιότητα και η συσχέτιση

Η απελευθέρωση των δυο στρατιωτικών μας, κατά κοινή ομολογία, είναι μια θετική κίνηση από την Άγκυρα προς την Ελλάδα, έστω και αν αυτή έγινε υπό το βάρος της πίεσης και του ενδεχόμενου κατάρρευσης της οικονομίας της. Είναι όμως ταυτόχρονα δύσκολο να πει κανείς εάν και σε ποιο βαθμό θα οδηγήσει σε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον και σε μια θετική προοπτική στις σχέσεις των δυο χωρών, σχέσεις που εκ των πραγμάτων επιστρέφουν πλέον στην προ της συλλήψεως περίοδο.

Ο Τ. Ερντογάν εξακολουθεί να παραμένει ένας πολύ απρόβλεπτος παίκτης και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι σαφές ότι θα επηρεαστούν τα μέγιστα από την πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, το πώς θα πορευτεί ο τούρκος Πρόεδρος στο εσωτερικό της χώρας του και, κυρίως, εάν θα επιλέξει να είναι ακραία αντιδημοκρατικός, σε τι βαθμό θα θελήσει να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση κοκ.

Από τις αποφάσεις αυτές θα εξαρτηθούν και οι κινήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και κυρίως στο Κυπριακό, ενώ η απελευθέρωση των δυο Ελλήνων ενδέχεται να καταστήσει την Άγκυρα πιο επιθετική σε κάποια από τα επιμέρους θέματα.

Τα πρώτα προβλήματα

Τα πρώτα προβλήματα, πάντως, αναμένεται να κάνουν άμεσα την εμφάνισή τους και να επηρεάσουν προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση τις σχέσεις των δυο χωρών.

Πρώτον, οι τυχόν γεωτρήσεις της Άγκυρας εντός της Κυπριακής ΑΟΖ -το πλωτό γεωτρύπανο Fatih ετοιμάζεται ήδη για απόπλου από το λιμάνι της Αττάλειας.

Δεύτερον, οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.

Και τρίτον, η απελευθέρωση (και ...επισήμως) των οκτώ τούρκων αξιωματικών, καθώς απομένει πλέον μόνο η καθαρογραφή της απόφασης από τα αρμόδια όργανα της ελληνικής δικαιοσύνης.

Βασίλης Σκουρής, φωτογραφία EUROKINISSI