ΕΝΦΙΑ: Δικαιότερος, αναλογικός αλλά και μόνιμος

Στόχος του υπουργείου Οικονομικών η σημαντική ελάφρυνση της φορολογικής επιβάρυνσης για ακίνητη περιουσία έως και 150.000 και η απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ 1,35 εκατομμυρίων νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα - Τι αλλάζει το περιουσιολόγιο στον ΕΦΚΑ, τι μέλλει γενέσθαι με τα ακίνητα εκτός σχεδίου και τα αγροτεμάχια

Δυνατότητα συνεχούς ελάφρυνσης του ΕΝΦΙΑ για την μικρή και την μεσαία περιουσία δίνει η επίτευξη υπερπλεονασμάτων τουλάχιστον ως το 2022 σε συνδυασμό με την λειτουργία του περιουσιολογίου.

Οι υψηλοί δημοσιονομικοί στόχοι που έχει αναλάβει να πετύχει η Ελλάδα μετά το τέλος των μνημονίων (πρωτογενές πλεόνασμα 3,%% του ΑΕΠ ως το 2022 και 2,2% του ΑΕΠ ως το 2060) προοιωνίζουν ότι ο βασικός φόρος για τα ακίνητα ο οποίος ήρθε ως χαράτσι της ΔΕΗ ή ΕΕΤΗΔΕ -όπως ήταν η επίσημη ονομασία- και μετονομάστηκε σε ΕΝΦΙΑ το 2013, ήρθε για να μείνει. Ωστόσο, με τις δυνατότητες που υπάρχουν πλέον μετά το τέλος της σφικτής επιτροπείας, ο φόρος αυτός εκτός από το να αλλάξει μια φορά το όνομα του μπορεί να γίνει επιτέλους πιο δίκαιος και αναλογικός από το 2019. Στόχος του υπουργείου είναι να ελαφρυνθεί σημαντικά η φορολογική επιβάρυνση για ακίνητη περιουσία μέχρι και 150.000 και να απαλλαγούν τελείως από ΕΝΦΙΑ 1,35 εκ νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα και μικρή ακίνητη περιουσία που σήμερα έχουν έκπτωση 50% από το φόρο.

Η σταδιακή προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στις εμπορικές που ξεκίνησε φέτος και θα ολοκληρωθεί σε άλλες δύο δόσεις, μια το 2019 και μια το 2020 δημιουργεί ήδη ανησυχίες και για την διαμόρφωση του ΕΝΦΙΑ την επόμενη διετία.

Ωστόσο τα υπερπλεονάσματα που προβλέπονται για το 2019 (περίπου 900 εκ ευρώ) και το 2020 (1,3 δισ.) θα διατεθούν εν μέρει και για την ελάφρυνση του ΕΝΦΙΑ.

Το επόμενο χρόνο σχεδιάζεται η οριζόντια μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30%, ένα μέτρο με κόστος περίπου 200 εκ ευρώ από τα 750 εκ ευρώ που έχει συμφωνηθεί κατ αρχήν με τους δανειστές.

Το 2020 ένα από τα αντίμετρα για την εφαρμογή της μείωσης του αφορολόγητου είναι μια ελάφρυνση του ΕΝΦΙΑ περαιτέρω κατά 30% με κόστος επίσης 200 εκ ευρώ.

Εκτός όμως από τις απευθείας μειώσεις με την χρήση του δημοσιονομικού χώρου περαιτέρω ελάφρυνση θα προέλθει και από την διεύρυνση της βάσης του φόρου. Χρυσή ευκαιρία για κάτι τέτοιο θα αποτελέσει η λειτουργία του λεγόμενου περιουσιολογίου από το 2019.

Τι αλλάζει το περιουσιολόγιο στον ΕΦΚΑ
Η χρήση μιας βάσης δεδομένων για το σύνολο της περιουσίας - κινητής και ακίνητης - των πολιτών σε ότι αφορά τις κινητές αξίες (μετοχές ομόλογα μερίδια αμοιβαίων τιμαλφή έργα τέχνης αυτοκίνητα σκάφη ελικόπτερα κλπ) έχει στόχο να εντοπίσει και να ερευνήσει ασυμβατότητες μεταξύ δηλούμενων εισοδημάτων και επιπέδου ζωής.

Στον τομέα της ακίνητης περιουσίας η συμβολή του είναι ακόμη πιο ουσιαστική. Ο κάθε φορολογούμενος θα πρέπει αν δηλώσει το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μάλιστα για τα ακίνητα του εξωτερικού οι φορολογούμενοι θα υποχρεωθούν να δηλώσουν και αυτά τα οποία ανήκουν σε Off shore εταιρίες στις οποίες εμφανίζονται ως διαχειριστές.

Ο στόχος είναι για τους κατοίκους να γίνει ένα συμψηφισμός φόρου ακινήτων που πληρώνουν στο κράτος όπου βρίσκεται το ακίνητο με τον ΕΝΦΙΑ που θα πλήρωναν αν το ίδιο ακίνητο βρίσκονταν στην Ελλάδα. Αν για παράδειγμα ένα ακίνητο βρίσκεται στις Βρυξέλλες ή στο Λονδίνο και ο ιδιοκτήτης πληρώνει στο Βέλγιο ή την Μ. Βρετανία φόρο 500 ευρώ ενώ το ίδιο ακίνητο στην Ελλάδα θα είχε ΕΝΦΙΑ 1000 ευρώ το ελληνικό δημόσιο θα μπορεί να διεκδικήσει από το συγκεκριμένο ακίνητο πρόσθετο φόρο 500 ευρώ που θα πληρωθεί στην Ελλάδα.

Τα ακίνητα εκτός σχεδίου και τα αγροτεμάχια
Μια δεύτερη οδός διεύρυνσης του ΕΝΦΙΑ είναι η τακτοποίηση της εκκρεμότητας του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια με συνολική αντικειμενική αξία άνω των 250.000 ευρώ και τα ακίνητα εκτός σχεδίου στα οποία επιβάλλεται σήμερα ένας συμβολικός ΕΝΦΙΑ (ξεκινά από 1,5 ευρώ μέχρι και 165 ευρώ το στρέμμα).

Από την πρώτη εφαρμογή του νόμου οι περιοχές αυτές απαλλάσσονταν από υψηλό ΕΝΦΙΑ τον οποίο επιβαρύνονταν τα αστικά ακίνητα. Η τελευταία διετής αναβολή διευθέτησης του ζητήματος έγινε το 2017 και λήγει στο τέλος του χρόνου. Συνεπώς το 2019 το καθεστώς με τα ακίνητα εκτός σχεδίου πρέπει να αλλάξει.

Η στρέβλωση γίνεται φανερή φέτος στα Κυκλαδονήσια, όπου στην πόλη της Μυκόνου οι αντικειμενικές τιμές αυξήθηκαν κατά 40% ενώ ελάχιστα χιλιόμετρα πιο μακρυά εκτάσεις που βρίσκονται κοντά στην θάλασσα πληρώνουν 25 ή 30 ευρώ ΕΝΦΙΑ το στρέμμα γιατί είναι εκτός σχεδίου.

Τάσος Δασόπουλος