Αποσυνδέεται η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας από τις εκλογές

Σήμερα αποφασίζει η Π. Γ. του ΣΥΡΙΖΑ, υπό τον Αλέξη Τσίπρα, για την πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης που θα καταθέσει. Δεύτερες σκέψεις για την απευθείας εκλογή Προέδρου από το λαό, όπως και τις προϋποθέσεις διεξαγωγής δημοψηφισμάτων

Καθιέρωση της απλής αναλογικής, εποικοδομητική πρόταση δυσπιστίας, κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, παραμονή νερού και ενέργειας στο κράτος.

Την πρόταση του κυβερνώντος κόμματος για μια τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση αποφασίζει σήμερα το απόγευμα σε συνεδρίασή της υπό τον Αλέξη Τσίπρα η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ.

Η πρόταση, που θα κατατεθεί το επόμενο διάστημα, ώστε να ξεκινήσει η αναθεωρητική διαδικασία από την παρούσα Βουλή ακόμα και αν οι εκλογές διεξαχθούν την άνοιξη, είναι ιδιαίτερα τολμηρή και προκαλεί ήδη πολλές συζητήσεις. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Διαλόγου για τη συνταγματική αναθεώρηση που είχε συγκροτηθεί με απόφαση του πρωθυπουργού Μιχάλης Σπουρδαλάκης έχει παραδώσει τα συμπεράσματα στο Μέγαρο Μαξίμου.

Η απόφαση για αποσύνδεση των εκλογών από την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας είναι δεδομένη, υπάρχουν όμως προβληματισμοί-μετά και την παρέμβαση του Προκόπη Παυλόπουλου από την Λευκωσία- για την απευθείας εκλογή του Προέδρου από το λαό ακόμα και αν αυτός δεν εκλεγεί σε δυο διαδοχικές ψηφοφορίες από τη Βουλή.

Παράλληλα ειλημμένη είναι η απόφαση για ρητή απαγόρευση άρσης του δημοσίου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας, τη ριζική αναδιάρθρωση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, την εποικοδομητική ψήφο δυσπιστίας, την υποχρέωση δηλαδή η πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης να συνοδεύεται και από πρόταση για νέο πρωθυπουργό, την συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής, αλλά και την κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας. Αντιθέτως πολλές συζητήσεις θα προκαλέσει η διάταξη για το χωρισμό Κράτους και Εκκλησίας με τη ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους αλλά με διατήρηση της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας, όπως και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα διεξάγεται ένα δημοψήφισμα.

Η συζήτηση στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ γίνεται πάνω στην πρόταση που είχε καταθέσει ο Αλέξης Τσίπρας στις 24 Ιουλίου το 2016 στο προαύλιο της Βουλής. Τότε ο πρωθυπουργός είχε αναφερθεί σε πέντε άξονες και είχε τονίσει τα εξής:

«Πρώτος άξονας: δέσμη αλληλοσυνδεόμενων μεταρρυθμίσεων στην αρχιτεκτονική του Πολιτεύματος η συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής

η εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας. Η υποχρέωση δηλαδή η πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης, να συνοδεύεται και από πρόταση για νέο Πρωθυπουργό.

Πράγμα που εξυπηρετεί το σκοπό της κυβερνητικής σταθερότητας

προτείνουμε τη δυνατότητα εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από το κοινοβούλιο, μόνο αν εξασφαλίζεται η μέγιστη συναίνεση των δύο τρίτων της Βουλής στο πρόσωπό του σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες.

Αν αποβούν άκαρπες, τότε η τρίτη ψηφοφορία θα ανήκει στο εκλογικό σώμα, που θα αποφασίζει την εκλογή του Προέδρου με καθολική ψηφοφορία που θα διεξάγεται ανάμεσα στους δύο πλειοψηφήσαντες υποψηφίους της τελευταίας ψηφοφορίας στο κοινοβούλιο.

Παράλληλα ανοίγουμε και τη συζήτηση για τις αρμοδιότητές του προτείνοντας μια λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων του Με στόχο να ενισχύσουμε το ρυθμιστικό, σταθεροποιητικό και εγγυητικό του ρόλο αλλά και για να εμπλέξουμε όποτε είναι αναγκαίο, τον ίδιο το λαό στη διαδικασία της εκλογής του, χωρίς όμως να διακόπτεται η θητεία της κυβέρνησης και να διαλύεται η Βουλή.

Η λελογισμένη αύξηση των αρμοδιοτήτων μπορεί να ενισχύσει τον ρυθμιστικό ρόλο του Προέδρου χωρίς να αγγίζεται ο πυρήνας του Πολιτεύματος. Για παράδειγμα: Το δικαίωμα του Προέδρου να απευθύνεται στη Βουλή για σπουδαίο λόγο, να συγκαλεί το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, αλλά και να παραπέμπει ψηφισμένο νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο, αποτελούμενο αποκλειστικά από δικαστές για να κρίνει επί της συνταγματικότητας του.

Προτείνουμε να θεσμοθετήσουμε πρώτον τις θητείες για τους Βουλευτές, έτσι ώστε κανένας Βουλευτής να μην μπορεί να εκλέγεται για πάνω από δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους ή για οκτώ συνεχόμενα έτη.

Και δεύτερον, την υποχρέωση Πρωθυπουργός, εκτός φυσικά των υπηρεσιακών, να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από το λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία Βουλευτής

Δεύτερος άξονας: ενίσχυση των θεσμών άμεσης δημοκρατίας

Υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα, οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους.

Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα.

Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών, για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά.

Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.

Τρίτος άξονας: ενίσχυση του κράτους δικαίου

Στόχος μας εδώ είναι να εξασφαλίσουμε την απαιτούμενη ισορροπία μεταξύ της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, της ταχύτητας στην απονομή της δικαιοσύνης, της ασφάλειας δικαίου αλλά και του σεβασμού των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων

Σε ό,τι αφορά τον συνταγματικό έλεγχο - και επειδή πολύς λόγος έχει γίνει για την συγκρότηση Συνταγματικού δικαστηρίου που θα αντικαταστήσει τον δίαχυτο και παρεμπίπτοντα συνταγματικό έλεγχο των δικαστηρίων κάθε βαθμού. Εδώ χρειάζεται προσοχή και σε βάθος συζήτηση. Διότι δεν μπορούμε να μετατρέψουμε τον δικαστή σε νομοθέτη. Την ίδια στιγμή όμως δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε την ανάγκη για ασφάλεια δικαίου αλλά και για ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης σε έναν κόσμο που διαρκώς μετασχηματίζεται. Πρέπει, λοιπόν, να βρεθεί η χρυσή τομή. Η θεσμοθέτηση ενός ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου, αποτελούμενου αποκλειστικά από δικαστές των Ανώτατων Δικαστηρίων που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από πρόταση του ΠτΔ ή της Κυβέρνησης ή 120 Βουλευτών θα γνωμοδοτεί επί ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης μάλιστα προθεσμίας, βρίσκει το απαιτούμενο σημείο ισορροπίας μεταξύ των αρχών που θέλουμε να υπηρετήσουμε.

Ενίσχυση, όμως, του Κράτους Δικαίου σημαίνει και απαρέγκλιτη τήρηση της αρχής της ισότητας μεταξύ των πολιτών. Σημαίνει ότι δεν μπορούμε να επιτρέψουμε ρυθμίσεις που έχουν μετατρέψει Υπουργούς και Βουλευτές σε κάστα που απολαμβάνει ειδικά προνόμια και λειτουργεί ανεξέλεγκτα.

Κατάργηση βουλευτικής ασυλίας, ίδια ποινική αντιμετώπιση με τους πολίτες, δυνατότητα εξαίρεσης μόνο με για σχετικές με την άσκηση των καθηκόντων κατηγορίες.

Θα τροποποιηθεί ριζικά η κατάπτυστη διάταξη που ρυθμίζει τα περί της ευθύνης των Υπουργών.

Για τις ανεξάρτητες αρχές: Η τεχνοκρατική ιδεολογία έχει αποθεώσει τη λειτουργία τους και επιθυμεί διακαώς την διαρκή διεύρυνση των αρμοδιοτήτων και των εξουσιών τους. Με δεδομένη βέβαια την ολοένα και πιο τεχνική φύση της άσκησης της εξουσίας δεν αμφισβητώ την αναγκαιότητα ύπαρξης Ανεξάρτητων Αρχών. Ανεξαρτησία δεν σημαίνει όμως και πλήρης απουσία κοινοβουλευτικού ελέγχου. Αντικείμενο του διαλόγου ο τρόπος ελέγχου των ανεξάρτητων αρχών. Σκεπτικοί με τον πολλαπλασιασμό τους. Οι Ανεξάρτητες Αρχές να συγκροτούνται με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία.

Τέταρτος άξονας: σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας.

Γνωρίζουμε όλοι καλά ότι πρόκειται για εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα. ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας.

Πέμπτος άξονας: κοινωνικά δικαιώματα

Ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.

σαφής και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού. Συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας».

Βασίλης Σκουρής