Αυτή είναι η Ντελαγκράτσια του Βαμβακάρη από τη Φραγκοσυριανή

Μια συνοικία που καθρεφτίζει το διαχρονικό μεγαλείο του Κυκλαδίτικου νησιού όπου εντοπίζεται

«Μία φούντωση, μια φλόγα έχω μέσα στην καρδιά λες και μάγια μου 'χεις κάνει Φραγκοσυριανή γλυκιά (…)
Θα σε πάρω να γυρίσω Φοίνικα, Παρακοπή, Γαλησσά και Nτελαγκράτσια και ας μου 'ρθει συγκοπή», τραγουδούσε ο άρχοντας του ρεμπέτικου Μάρκος Βαμβακάρης, η αυθεντική ελληνική φωνή που έβαλε τον θεμέλιο λίθο στη λαϊκή μας κληρονομιά.

Από το 1935, όποτε γράφτηκε και πρωτοηχογραφήθηκε από τον ίδιο, έως και σήμερα αμέτρητα στόματα έχουν σιγοτραγουδήσει την «Φραγκοσυσιανή» αντικρίζοντας τις ομορφιές της πλανεύτρας Σύρου.

Πηγή έμπνευσης για τον συνθέτη αποτέλεσε μια όμορφη κοπέλα την οποία αντίκρισε όταν πρωτόπαιξε σε ένα μαγαζί στην παραλία της Σύρου, 20 χρόνια αφότου έφυγε από το νησί του.

Πιο συγκεκριμένα, για το συγκεκριμένο περιστατικό, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Θάνου Κοφινά το 2015 «Η ιστορία της Φραγκοσυριανής του Μάρκου Βαμβακάρη», ο ίδιος είχε πει: «Κάθε βράδυ γέμιζε ο κόσμος το μαγαζί κι έκατσα περίπου δύο μήνες. Εγώ, όταν έπαιζα και τραγουδούσα, κοίταζα πάντα κάτω, αδύνατο να κοιτάξω τον κόσμο, τα έχανα. Εκεί όμως που έπαιζα, σηκώνω μια στιγμή το κεφάλι και βλέπω μια ωραία κοπέλα. Τα μάτια της ήταν μαύρα. Δεν ξανασήκωσα το κεφάλι, μόνο το βράδυ την σκεφτόμουν, την σκεφτόμουν... Πήρα, λοιπόν, μολύβι κι έγραψα πρόχειρα: Μία φούντωση, μια φλόγα έχω μέσα στην καρδιά λες και μάγια μου 'χεις κάνει Φραγκοσυριανή γλυκιά... Ούτε και ξέρω πώς την λέγανε ούτε κι εκείνη ξέρει πως γι ' αυτήν μιλάει το τραγούδι. Όταν γύρισα στον Πειραιά, έγραψα τη Φραγκοσυριανή».

Στο σπουδαιότερο, ίσως, και γνωστότερο τραγούδι του συνθέτη, ωστόσο, αναφέρονται αγαπημένες περιοχές από το νησί του όπως τα χωριά Φοίνικας και Γαλησσάς, και το θέρετρο Παρακοπή που μέχρι και σήμερα είναι γνωστά με την ίδια ονομασία. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, ωστόσο, ποια είναι η Ντελαγκράτσια που μνημονεύεται στους στίχους του και πού βρίσκεται;

Ποσειδωνία, το αριστοκρατικό θέρετρο της Σύρου

Η σημερινή Ποσειδωνία, λοιπόν, στον κόλπο του Φοίνικα στο νότιο τμήμα της αρχόντισσας Σύρου σε απόσταση 10 χλμ. από την Ερμούπολη, παλαιότερα ονομαζόταν Ντελαγκράτσια, από την καθολική εκκλησία της Μαντόνα ντε λα Γκράτσια (Παναγία της Χάριτος), αφιερωμένη στην Μητέρα του Κυρίου. Η ονομασία που επικράτησε, τελικά, είναι αυτή της αρχαίας Ποσειδωνίας, αφιερωμένη στο θεό Ποσειδώνα.

Η Ποσειδωνία λόγω της προνομιακής τοποθεσίας της κοντά στο λιμανάκι και της όμορφης παραλίας με τη χρυσαφένια αμμουδιά και τα κρυστάλλινα νερά, είναι γνωστή ως το αριστοκρατικό θέρετρο του νησιού, με λιγοστούς ανθρώπους, εκτός των κατοίκων της Σύρου, να γνωρίζουν πως πρόκειται για την Ντελαγκράτσια του Βαμβακάρη.

Αρώματα και χρώματα από τους κατάφυτους κήπους της περιοχής, προσθέτουν μία ακόμη ειδυλλιακή πινελιά στην ήδη μαγευτική ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζει την περιοχή.

Από τα πιο σημαντικά και αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά του οικισμού είναι οι μεγαλοπρεπείς εξοχικές επαύλεις με τους εντυπωσιακούς πυργίσκους και τους περιποιημένους κήπους που ταξιδεύουν τον επισκέπτη στην αίγλη μιας άλλης εποχής.

Έμβλημα μεγαλοπρέπειας και πολιτισμού για την συνοικία Ντελαγκράτσια, η Βίλα Τσιροπινά, χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο μνημείο, όπου σήμερα στεγάζεται στο δημαρχιακό μέγαρο της Ποσειδωνίας. Πρόκειται για ένα πετρόχτιστο, ιστορικό κτίριο εξαιρετικό δείγμα μεγαλοαστικής, θερινής κατοικίας του 20ου αιώνα, έργο των αδερφών Τσιροπινά.

Το Δημαρχιακό Μέγαρο Ποσειδωνίας είναι ένα εντυπωσιακό οίκημα που καθρεφτίζει το διαχρονικό μεγαλείο του Κυκλαδίτικου αυτού νησιού και σήμερα λειτουργεί ως πολιτιστικός χώρος που στεγάζει και κάποιες από τις υπηρεσίες του Δήμου Σύρου- Ερμούπολης, φιλοξενώντας κατά καιρούς διάφορες εκδηλώσεις όπως εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις κ.α.

Στα όσα αξίζει κανείς να θαυμάσει από κοντά και ο ναός του Αγίου Ιωάννη στο κέντρο του οικισμού. Χτισμένος το 1876 στο εσωτερικό του υπάρχουν ιερά σκεύη και εικόνες του 19ου αιώνα από την Αγία Πετρούπολη. Μάλιστα, κατά τα παλαιότερα χρόνια στις 29 Αυγούστου εδώ οργανωνόταν πανηγύρι προς τιμή του Αγίου, με τα σκάφη στην κοντινή παραλία και αναμμένα δαδιά στα αρχοντικά της συνοικίας να τιμούν τον Άγιο. Σήμερα, το πανηγύρι συνεχίζει να λαμβάνει χώρα με ζωντανή μουσική, χορό και τραγούδι, και την περιφορά του Αγίου Ιωάννη να πραγματοποιείται με συνοδεία μουσικής.

Η ιστορία της περιοχής

Η ιστορία της Ποσειδωνίας μας γυρνάει πολύ πίσω στο χρόνο, στην εποχή της αρχαιότητας. Σύμφωνα με τον Όμηρο, μάλιστα, στη Σύρο υπήρχαν δύο πόλεις, μία από τις οποίες εντοπιζόταν στις περιοχές Ποσειδωνία- Φοίνικα. Ο πρώτος οικισμός ονομαζόταν «Ποσείδεια», ενώ στην ευρύτερη περιοχή της Χαλέπας, και πιο συγκεκριμένα στο λόφο όπου εντοπίζεται ο ναός του Αγίου Πέτρου των Καθολικών, έχουν βρεθεί λείψανα πολιτισμού, όπως μαρμάρινες πλάκες, τάφοι κ.α.

Μάλιστα, λέγεται ότι ο ναός είναι χτισμένος στα ερείπια παλαιότερου ιερού, αφιερωμένου στο θεό της θάλασσας Ποσειδώνα και πιθανολογείται ότι οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν Φοίνικες (μπορεί να αποδοθεί και στην ονομασία του κοντινού γραφικού χωριού Φοίνικας). Οι Φοίνικες, δε, εκδιώχθηκαν από τους Ίωνες και σε αυτούς αποδίδεται και η ύπαρξη του ιερού του Ποσειδώνα.

Επίσης, έπειτα από διενέργεια υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας από την αρχαιολόγο εναλίων αρχαιοτήτων Αγγελική Σιμώσι, επιβεβαιώνεται και η εικασία ότι επίνειο του οικισμού ήταν ο οικισμός του Φοίνικα.

Ήταν αρχές του 19ου αιώνα όταν η περιοχή μετονομάστηκε σε Ντελαγκράτσια, από το όνομα του μικρού Ναού της Παναγίας της Χάριτος (Della Grazia), στο βόρειο τμήμα της περιοχής, ο οποίος προσφέρει εκπληκτική θέα τόσο προς το χωριό, όσο και προς τη θάλασσα.

Η Ντελαγκράτσια, λοιπόν, άρχισε να κατοικείται το 1823, μετά και την εξάλειψη του κινδύνου από τους πειρατές με τους πρώτους χαρακτηριστικούς βρακοφόρους του νησιού να χτίζουν εδώ το σπιτικό τους και τους σημερινούς μόνιμους κατοίκους της να μην ξεπερνούν τους 600.

Ευχαριστούμε θερμά το Syros Agenga γαι την παραχώρηση του ρετρό φωτογραφικού υλικού.

Φωτογραφίες Δήμος Σύρου - Ερμούπολης, Syros Agenda, πηγή

Δείτε όλα τα θέματα του Weekend