Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός serial killer

Πώς σκιαγραφείται το ψυχολογικό του προφίλ

Τις τελευταίες μέρες Κύπρος και Ελλάδα παρακολουθούν με κομμένη ανάσα όλες τις εξελίξεις στην υπόθεση του 35χρονου serial killer, που έχει παραδεχτεί τις δολοφονίες έξι γυναικών και το θάνατο
ενός 6χρονου κοριτσιού. «Βαρέθηκα. Θέλω να πάω φυλακή. Φέρτε ένα χαρτί να σας τα γράψω όλα» είχε πει χαρακτηριστικά πριν λίγες μέρες στους ανακριτές.

Η εγκληματολόγος-δικηγόρος Χριστίνα Κύρκου δίνει στο news.gr συνοπτικά και ενδεικτικά, τα θεμελιώδη στοιχεία ενός κατά συρροή δολοφόνου. Ποιο είναι το προφίλ του;

«Ο όρος serial killer έχει μια σχετικά πρόσφατη ιστορία. Ο James Reinhardt, στο βιβλίο Sex Perversion and Sex Crime, χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον ορισμό του "αλυσιδωτού" δολοφόνου (chain killer) για να δείξει τον δολοφόνο που αφήνει πίσω του, μια "αλυσίδα" δολοφονιών.

Για να μιλήσουμε για έναν serial killer, είναι απαραίτητο το υποκείμενο να δείξει μια σαφή βούληση να σκοτώσει. Ακόμη και αν οι δολοφονίες δεν πραγματοποιηθούν και τα θύματα επιβιώσουν, το κεντρικό στοιχείο είναι η "επαναληπτικότητα της δολοφονικής δράσης".

Το 1966, ο John Brophy, αναγνωρίζει το φαινόμενο με τον όρο serial killer.

Το 1988, το Εθνικό Ινστιτούτο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ (National Institute of Justice) επεξεργάστηκε μια πρώτη περιγραφή του τι, συγκεκριμένα, εννοείται με τον όρο serial killer: τη δολοφονία μιας σειράς από δύο ή περισσότερα άτομα, με εγκλήματα ξεχωριστά που διαπράττονται συνήθως, αλλά όχι πάντα, από έναν μοναδικό "συγγραφέα".

Ο στόχος είναι στην πραγματικότητα είναι να περιγραφεί ποιος είναι ο serial killer και με ποιο τρόπο μπορεί να σκιαγραφηθεί ένα εγκληματικό προφίλ, που όχι μόνο να περιγράφει την οικογενειακή ιστορία αλλά και τον τρόπο λειτουργίας, το κίνητρο και την παρουσία τυχόν διαταραχών που μπορούν να δικαιολογήσουν την συμπεριφορά του serial killer.

Τα εγκλήματα μπορούν να διαπραχθούν, το ένα από το άλλο, με ένα χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από μερικές ώρες έως πολλά χρόνια

Το κίνητρο, συνήθως, πρέπει να αναζητηθεί όχι τόσο σε ένα άμεσα αναγνωρίσιμο κέρδος όσο στην ικανοποίηση μιας βαθιάς ψυχολογικής ανάγκης του δολοφόνου.

Με μερικούς από αυτούς δεν μπορούμε ποτέ να καταλάβουμε γιατί δολοφόνησαν. Είναι ανεξήγητο. Γνωρίζουμε όμως ότι είναι ένα είδος «ανάγκης»: μέσα τους είναι η ανάγκη να γίνουν οι εσωτερικές φαντασιώσεις συγκεκριμένες και ζωντανές.

Τα χαρακτηριστικά της σκηνής του εγκλήματος, η συμπεριφορά του δολοφόνου, η σχέση με το θύμα και η βία που διαπράττεται σε αυτό αντανακλούν τα σαδιστικά και σεξουαλικά συστατικά του serial killer.

Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν προβλήματα στη σεξουαλική σφαίρα.

Έτσι λοιπόν ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζεται η σεξουαλική ορμή είναι αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε και να εμβαθύνουμε. Η σεξουαλική ορμή, στις απεριόριστες εκφάνσεις της, είναι αυτή που χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά πολλών serial killer.

Οι serial killer εκφράζουν συχνά την επιθετικότητά τους στη σεξουαλική σφαίρα. Οι serial killer χαρακτηρίζονται από μια αρκετά πρώιμη σεξουαλικότητα.

Συχνά, η πρώιμη σεξουαλικότητα προκαλείται από μια κατάσταση κατάχρησης ή από μια πραγματική σεξουαλική βία εκ μέρους των γονέων ή άλλων ενηλίκων με τους οποίους το παιδί έρχεται σε επαφή.

Σε μια μελέτη που διεξήγαγε το FBI, το 42% των serial killer που εξετάστηκαν υπέστησαν σωματική κακοποίηση κατά τη διάρκεια της εξελικτικής περιόδου (R. Ressler 1992).

Από εκείνη τη στιγμή, οι σκέψεις και οι πράξεις του θα διαπεράσουν τη σεξουαλικότητα, έτσι ώστε να γίνουν με τη σειρά τους ένα θέμα που καταχράται.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι το 46% του δείγματος δολοφόνων που μελέτησε ο Ressler προέρχεται από οικογένειες στις οποίες υπήρχαν προβλήματα σχετικά με τη σεξουαλικότητα.

Τα σεξουαλικά εγκλήματα προέρχονται από μια ισχυρή δραστηριότητα φαντασίας.

Καθώς αλλάζουν οι φαντασιώσεις, ο βαθμός βίας συχνά αυξάνεται.

Οι φαντασιώσεις επεξεργάζονται και περικλείουν λεπτομερή σενάρια που περιλαμβάνουν συγκεκριμένες μεθόδους καταγραφής και ελέγχου του θύματος, το πρόγραμμα, τις τοποθεσίες και τις οδηγίες που πρέπει να εκτελεστούν, περιλαμβάνουν επίσης αλληλουχίες σεξουαλικών πράξεων και επιθυμητές και αναμενόμενες απαντήσεις του θύματος.

Αναφερόμενος σε μια μελέτη του FBI σχετικά με τον serial killer, ο Füllgrabe (1992) αναλύει τη δυναμική που σχετίζεται με την έναρξη σαδιστικών φαντασιώσεων: πριν από την ηλικία των 18 ετών, 56% των εγκληματιών φανταζόταν ότι διαπράττουν βιασμό, αλλά μόνο το 40% με τη σειρά τους είχαν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση σε νεαρή ηλικία.

Στις εγκληματικές φαντασιώσεις, ένας θεμελιώδης ρόλος διαδραματίζει ο θάνατος και η δολοφονία επειδή ο «Θάνατος είναι ένα παράδειγμα ακραίου ελέγχου» (Burgess et al., 1986) και δίνει την αίσθηση στον θύτη ότι είναι ασφαλής με τεράστια δύναμη.

Κάθε serial killer, αργά ή γρήγορα, φτάνει σε τέτοιο σημείο ώστε οι απλές φαντασιώσεις να μην είναι πλέον αρκετές για να εξασφαλίσουν την επιθυμητή αίσθηση ασφάλειας και προστασίας, έτσι ώστε γεννιέται η επιθυμία να τεθούν σε εφαρμογή.

Αυτός είναι ο κανόνας με τον οποίο αρχίζει η δολοφονική σειρά εγκλημάτων από τον serial killer

Το behavioral profiling διατυπώνει την παραδοχή ότι κάθε άτομο αναπτύσσει τη δική του ειδική και μοναδική προσωπικότητα, που χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς.

Είναι επομένως απαραίτητο να παρασχεθεί ένα πορτρέτο του ατόμου που να του επιτρέπει να το κατανοήσουμε και να το διακρίνουμε από άλλες κατηγορίες serial offender. Το βασικό πορτρέτο αποτελείται από δημογραφικές και συμπεριφορικές πληροφορίες που εκτίθενται από μια κατηγορία εγκληματιών.

Τα θεμελιώδη στοιχεία για την σκιαγράφηση του ψυχολογικού προφίλ του δράστη είναι: