Γεωτρήσεις πετρελαίου χωρίς σεισμούς

Ενοχοποιήθηκαν ότι προκαλούν σεισμούς ρουτίνας τριών βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και συνδέθηκαν με μελέτες στις ΗΠΑ που μιλούν για σεισμικές δονήσεις μεγαλύτερες των 4,5 βαθμών, εκεί όπου υπάρχουν κοντά γεωτρήσεις «διοχέτευσης υγρών» για εξόρυξη πετρελαίου...

Τι αντίκτυπο θα μπορούσε να έχει αυτό στην άκρως σεισμογενή χώρα μας (;), όταν μάλιστα ακούγεται από χείλη ειδημόνων της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας (USCS); Θεωρητικώς, κάθε δραστηριότητα εξόρυξης πετρελαίου ή αερίου σε μεγάλα βάθη είναι δυνατόν να αποσταθεροποιήσει το υπέδαφος. Ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται από γεωτρήσεις διοχέτευσης υγρών για εξόρυξη (υγρό υπό πίεση σε πετρώματα όπου υπάρχει «φυλακισμένο» πετρέλαιο, φυσικό αέριο -τεχνολογία υδραυλικής ρηγμάτωσης για απελευθέρωση του μαύρου χρυσού).

Μικρές δονήσεις

Δεν θα συμβεί τίποτα απολύτως, αν προστεθεί ακόμη μία σεισμική δόνηση στις χιλιάδες των δύο, τριών βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που γίνονται ετησίως στην Ελλάδα, είπε σεισμολόγος στον επαΐοντα και εξέχουσα μορφή στα ζητήματα περί εξορύξεων, δρα Κωνσταντίνο Νικολάου, γεωλόγο πετρελαίου: «Ας δούμε με νηφάλιο τρόπο τι έγινε στις ΗΠΑ και αν μπορεί να αναμένεται κάτι αντίστοιχο εδώ. Το φαινόμενο γένεσης μικρών σεισμών, εξαιτίας της ύπαρξης των γεωτρήσεων του πετρελαίου, παρουσιάστηκε σε κεντρικές πολιτείες της Αμερικής και σε κάποια θέση στη Βόρεια Θάλασσα. Εκεί δεν υπάρχουν συχνοί και αισθητοί σεισμοί, ή μάλλον είναι πολύ αραιοί και μικροί. Οταν λοιπόν παρουσιάστηκε κάποια αύξηση της συχνότητας σεισμών, αυτό έγινε αμέσως αισθητό και καταγράφηκε».

Οι επιστήμονες που μελέτησαν το φαινόμενο «παρατήρησαν ότι στα σχετιζόμενα με τους σεισμούς κοιτάσματα υδρογονανθράκων γινόταν επί πολλά χρόνια εισπίεση νερού και άλλων υγρών, για να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου. Αυτό είχε συνέπεια την αύξηση της πίεσης των σχηματισμών πετρωμάτων, και οι επιστήμονες υπέθεσαν ότι κάποια ρευστά εισχώρησαν σε επιφάνειες ρηγμάτων στο υπέδαφος, τις οποίες "λίπαιναν". Και έτσι υποβοηθούσαν την ενεργοποίηση του ρήγματος και τη γένεση σεισμών που, ειρήσθω εν παρόδω, δεν είχαν κάποιες σοβαρές επιπτώσεις στις ανθρώπινες δραστηριότητες».

Σε κάποιες περιοχές «υψηλής και πολύ υψηλής σεισμικότητας, όπως είναι και η Ελλάδα, έχουν ανακαλυφθεί πολλά κοιτάσματα και γίνονται πολλές εκμεταλλεύσεις. Οι σεισμοί στις περιοχές αυτές υπάρχουν διότι έχουν άλλα ευρύτερα γενεσιουργά αίτια, καθαρά γεωδυναμικά, και τα οποία γνωρίζουν καλύτερα εμού οι ειδικοί σεισμολόγοι».

Στο σημείο αυτό, ο δρ Νικολάου παραθέτει: «Τα κοιτάσματα αναμένονται σε βάθη 2.000 και 4.000 μέτρων (καμιά φορά λίγο βαθύτερα), ενώ τα εστιακά βάθη πολλών σεισμών είναι πολλών χιλιομέτρων. Στα βάθη αυτά δεν μπορούν να υπάρξουν κοιτάσματα πετρελαίου. Στη Δυτική Ελλάδα έγιναν στο παρελθόν αρκετές έρευνες υδρογονανθράκων

και κάποιες δεκάδες γεωτρήσεις. Αναμένεται να γίνουν και στο κοντινό μέλλον, όπως στο Κατάκολο, τα Ιωάννινα, τον Πατραϊκό κόλπο και μετά σε όλο το Ιόνιο πέλαγος». Προς το παρόν «δεν έχουμε κανένα κοίτασμα σε εκμετάλλευση ή γεωτρήσεις σε εξέλιξη στις περιοχές αυτές. Ομως, σεισμοί, όπως αυτός που έγινε στην Οκλαχόμα, γίνονται εκατοντάδες κάθε χρόνο. Πώς θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε κάποιο σεισμό ή μικροσεισμό, που ενδεχομένως θα συσχετίζεται με την εκμετάλλευση κοιτασμάτων με τους χιλιάδες φυσικούς σεισμούς που συμβαίνουν και καταγράφονται κάθε χρόνο;»

Δημιουργία εντυπώσεων

Αποψη του καλεσμένου γεωλόγου πετρελαίων είναι ότι «όποια προσπάθεια συσχετισμού, θα είναι "περί όνου σκιάς" και περισσότερο για δημιουργία εντυπώσεων. Εξάλλου η γεωλογική δομή της δυτικής Ελλάδας είναι διαφορετική από τις κεντρικές πολιτείες των ΗΠΑ».

Προτείνει, καθησυχάζοντάς μας, «να αφήσουμε τις διαδικασίες επανεκκίνησης των ερευνών υδρογονανθράκων να προχωρήσουν απρόσκοπτα και ευχόμαστε να βρεθούν σύντομα κοιτάσματα για να ενισχυθούν τα έσοδα του Δημοσίου. Είναι βέβαιο ότι αρκετά από αυτά τα έσοδα θα χρειαστούν για να βοηθήσουν σε μελλοντικές αποκαταστάσεις ζημιών, που θα προκύψουν από ισχυρούς σεισμούς, που πλήττουν συχνά τη χώρα μας και έχουν ως γενεσιουργό αίτιο τις αέναες διεργασίες της γης».

Εντάξει, μόνο που ο σεισμός στην Οκλαχόμα το 2011 ήταν της τάξης των 5,6 βαθμών και άφησε πίσω του -εκτός από καταστροφές- και δύο νεκρούς. Γι' αυτό οι φωνές, ακόμα και όταν δεν είναι νηφάλιες, χρειάζονται κάποιες απαντήσεις, όπως στην πλευρά του Ιονίου (από τις πλέον σεισμογενείς περιοχές της Ευρώπης): «Αν και ο δυτικός Πατραϊκός κόλπος, συμπεριλαμβανομένων της Ζακύνθου, της Κεφαλονιάς, της Λευκάδας, είναι χώροι υψηλής σεισμικής επικινδυνότητας, δεν αναφέρεται σαφώς στις μελέτες η αναγκαιότητα για τη λήψη πρόσθετων μέτρων κατά το σχεδιασμό και τη λειτουργία των εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Στο ζήτημα των πετρελαίων πρέπει να βαδίσουμε με συνθήκες Νορβηγίας και όχι Νιγηρίας».

***

Και το πετρέλαιο έρρεε ράιτ θρου...