Μετ’ εμποδίων η ρευστότητα από την ΕΤΕπ

Σε πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ αναμένεται να φθάσουν φέτος οι υπογραφές νέων δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για έργα στην Ελλάδα, σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις αρμόδιων πηγών της ΕΤΕπ...

Το ποσό είναι άνω του διπλάσιου από πέρυσι (550 εκατομμύρια ευρώ) και αρκετά μεγαλύτερο από το αντίστοιχο που θα διοχετευθεί προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρόμοιου μεγέθους και πληθυσμού με την Ελλάδα.

Ωστόσο, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς αναγνωρίζουν ότι τα χρήματα που εκταμιεύονται από το Λουξεμβούργο μπαίνουν στην ελληνική πραγματική οικονομία με σημαντική καθυστέρηση, γεγονός που επιτείνει τις συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας στη χώρα μας.

Σύμφωνα με κοινοτικές εκτιμήσεις, μολονότι δεν μπορεί να παραγνωριστεί ο παράγων της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας (π.χ. εγκρίσεις Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν), το βασικό πρόβλημα εντοπίζεται στην Ελλάδα και στις πρωτοφανείς συνθήκες που επικρατούν στην οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα της χώρας.

Ειδικότερα, το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που έχει θέσει σε διάθεση η ΕΤΕπ για την παροχή ρευστότητας σε ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) δεν απορροφάται αρκετά γρήγορα από τις συμβεβλημένες ελληνικές τράπεζες, καθώς οι τελευταίες υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν αρκετοί αξιόχρεοι πελάτες, ώστε να συναφθούν δάνεια. Το επιχείρημα των τραπεζών ενισχύεται από τη διαρκή αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται και πολλά τα οποία έχουν συναφθεί τα χρόνια της κρίσης.

Παρ’ όλα αυτά, από τον Δεκέμβριο 2012 έως τώρα, η ΕΤΕπ έχει εκταμιεύσει περίπου 300 εκατ. ευρώ από τα 590 εκατ. ευρώ που είχε υπογράψει με τις πέντε μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες. Από τα 300 εκατ. ευρώ περίπου 3/4 έχουν ήδη διατεθεί, ενώ τα υπόλοιπα 75 εκατ. είναι στη διαδικασία εκταμίευσης από τις ελληνικές τράπεζες σε ΜμΕ.

Επιπλέον, οι διαρκείς αξιολογήσεις και τα stress test που διεξάγονται στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αλλά και οι παράλληλες, πρωτοφανείς σε έκταση, διαδικασίες συγχωνεύσεων και συγκέντρωσης του κλάδου, αποπροσανατολίζουν τις τράπεζες από τη βασική λειτουργία της δανειοδότησης. «Δεν μπορείς να σχεδιάσεις τραπεζικά προϊόντα όταν έχεις να αντιμετωπίσεις τακτικά τόσο δύσκολες συνθήκες και γενικά τόσο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον», έλεγε στην «Κ» Ευρωπαίος αξιωματούχος, σχολιάζοντας τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική αγορά.

Μεγάλα έργα

Συναφές πρόβλημα με τους εν εξελίξει ελέγχους αποτελεί και το γεγονός ότι οι τράπεζες δεν έχουν αρκετά κεφάλαια ώστε να βάλουν το δικό τους μερίδιο στα χρηματοδοτούμενα από την ΕΤΕπ προϊόντα ή για τις αναγκαίες προβλέψεις σε δάνεια προς ΜμΕ. Εξάλλου, στελέχη της τράπεζας στο Λουξεμβούργο επιμένουν πως η ΕΤΕπ μπορεί μόνο να χρηματοδοτήσει νέες επενδύσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, όχι να χρησιμοποιηθούν τα προϊόντα της για αναχρηματοδότηση παλαιών δανείων προς ΜμΕ. Και αυτή τη στιγμή, οι προτάσεις για πραγματικά νέες και βιώσιμες επενδύσεις είναι ελάχιστες.

Το πρόβλημα με τη διοχέτευση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία όμως δεν περιορίζεται μόνο στα προϊόντα για ΜμΕ, αλλά και στη χρηματοδότηση μεγάλων έργων. Για παράδειγμα, ενώ η ΕΤΕπ δηλώνει έτοιμη να υπογράψει σύμβαση χρηματοδότησης με το κράτος για τους τέσσερις μεγάλους αυτοκινητοδρόμους, αναμένει πριν υπογράψει να κλείσει η διαδικασία για την αναθεώρηση των συμβάσεων παραχώρησης που διαρκεί εδώ και χρόνια και τα έργα ακόμη δεν έχουν ουσιαστικά ξεκινήσει.

Κάτι ανάλογο ισχύει και για το μετρό της Θεσσαλονίκης, όπου οι εκταμιεύσεις προχωράνε τόσο αργά όσο και ο ρυθμός κατασκευής του έργου. Τέλος, παράγοντες της ΕΤΕπ λένε με νόημα ότι ο οργανισμός τους είναι διατεθειμένος να χρηματοδοτήσει μόνο έργα που είναι βιώσιμα και μετά την κατασκευή τους και όχι «λευκούς ελέφαντες», χωρίς προστιθέμενη αξία στην οικονομία.

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω προβλήματα, η τράπεζα έχει δημιουργήσει ειδικά προϊόντα, μέσω των οποίων επωμίζεται μέρος από το ρίσκο που αναλαμβάνουν οι ελληνικές τράπεζες για τα δάνειά τους σε ΜμΕ. Επίσης, έχει ήδη αρχίσει πιλοτικό πρόγραμμα, ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ, για την ανάληψη 85% του ρίσκου που παίρνουν 3 μεγάλες ξένες τράπεζες όταν δέχονται εγγυητικές επιστολές από ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Σκοπός του συγκεκριμένου προγράμματος είναι να παραμείνουν ανοικτές οι γραμμές πίστωσης για τους Έλληνες εξαγωγείς και εισαγωγείς, καθώς πολλές ξένες εταιρείες δεν δέχονται την υπογραφή των ελληνικών τραπεζών και εταιρειών.

Μολονότι με τις πρωτοβουλίες αυτές η κατάσταση θα βελτιωθεί σημαντικά φέτος, σε σχέση με το 2012, όπως άλλωστε φαίνεται και από τα ποσά που θα υπογραφούν, παράγοντες της ΕΤΕπ προειδοποιούν ότι δεν πρέπει να περιμένουμε θαύματα. Η ρευστότητα στην ελληνική οικονομία δεν θα αποκατασταθεί αν δεν επιστρέψουν οι ελληνικές τράπεζες στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, καταλήγουν.

Πηγή: kathimerini.gr

Σχετικές ετικέτες:Οικονομία