19:15 | 21/11/13
Επίκαιρη Επερώτηση προς τους Υπουργούς Εργασίας, Οικονομικών, Υγείας και Δικαιοσύνης κατέθεσε η ΚΟ της ΔΗΜΑΡ για τα προβλήματα των επαγγελματιών και εμπόρων του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και τη βιωσιμότητα του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών.
Αναλυτικά το κείμενο της επερώτησης:
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ.κ. Υπουργούς
1) Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας
2) Οικονομικών
3) Υγείας
4) Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
ΘΕΜΑ: «Για τα προβλήματα των επαγγελματιών και εμπόρων του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και τη βιωσιμότητα του Οργανισμού».
Η παρατεταμένη και εντεινόμενη ύφεση στην οποία έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει διαμορφώσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο για το εμπόριο. Η δραματική μείωση στους τζίρους και η έλλειψη ρευστότητας έχουν οδηγήσει σε «λουκέτα» και απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Ο ΟΑΕΕ παρουσιάζει σημαντικό πρόβλημα ρευστότητας. Η βασική μέχρι σήμερα πηγή χρηματοδότησής του είναι οι εισφορές των ασφαλισμένων και η κρατική χρηματοδότηση. Η ραγδαία μείωση των εισροών προς τον Φορέα που είναι συνέπεια της συντριπτικής μείωσης του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων καθώς και της μεγάλης αύξησης των ασφαλισμένων που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, έχουν φέρει σε απόγνωση τους ασφαλισμένους και θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του Οργανισμού. Η πρόσφατη (άρθρο 101 του Ν.4172/2013, ΦΕΚ 167/23/07/2013), μάλιστα, σύσταση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), όπου οι οφειλέτες απειλούνται με άμεση κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων, έχει προκαλέσει οργή και αγανάκτηση στον επιχειρηματικό κόσμο.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της ΕΣΕΕ για το 2012, η πλειονότητα των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, δήλωσαν επιδείνωση της κερδοφορίας τους. Εντονότερο ήταν το φαινόμενο στις μικρές επιχειρήσεις, όπου σχεδόν οι 9 στις 10 δήλωσαν επενδυτική άπνοια, σε συνέχεια αυτής που προηγήθηκε το 2011. Στον τομέα της απασχόλησης, από το 2010 έως τα μέσα του 2012 οδηγήθηκαν σε διακοπή εργασιών 100.000 επιχειρήσεις. Επίσης, ενώ στην περίοδο από το 1993 έως το 2008 είχαν δημιουργηθεί από το εμπόριο 245.115 θέσεις εργασίας, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης (2008-2012) χάθηκαν συνολικά 153.210.
Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της ΓΣΕΒΕΕ που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2013 (για το α’ εξάμηνο), πάνω από 3 στις 4 επιχειρήσεις (75,4 %) καταγράφουν επιδείνωση της γενικής οικονομικής τους κατάστασης. Στα επί μέρους μεγέθη των επιχειρήσεων, επιδείνωση σημειώνεται στον κύκλο εργασιών για το 75,8 % των επιχειρήσεων, στη ζήτηση για το 74,6%, στη ρευστότητα το 81,7 %, στις παραγγελίες το 77,8%, στις επενδύσεις μείωση καταγράφει το 35,3% και στασιμότητα το 52,8%. Αρνητικά παραμένουν τα στοιχεία και οι εκτιμήσεις που αφορούν την απασχόληση. Μάλιστα, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 χάθηκαν 56.000 θέσεις μισθωτής απασχόλησης, ενώ για κάθε μια επιχείρηση που προσλαμβάνει στον ιδιωτικό τομέα αντιστοιχούν περίπου τρεις επιχειρήσεις που προχωρούν σε απολύσεις. Τέλος, σύμφωνα με την έρευνα, το 63,3% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις το β’ επόμενο εξάμηνο του 2013.
Συνέπεια αυτής της εξέλιξης, είναι τα ασφαλιστικά ταμεία να παρουσιάζουν σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας σε σημείο που να απειλείται η βιωσιμότητά τους. Η σχέση είναι βαθιά αλληλένδετη: όταν επιχειρήσεις κλείνουν και οι ασφαλισμένοι αδυνατούν να καταβάλλουν τις εισφορές τους, τα Ταμεία στερούνται ρευστότητας για την αντιμετώπιση των υποχρεώσεών τους. Έτσι το ασφαλιστικό μας σύστημα παύει να λειτουργεί διανεμητικά, στηριζόμενο στην αρχή ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι καταβάλλουν τις εισφορές από τις οποίες χρηματοδοτούνται οι τρέχουσες συντάξεις.
Αναλυτικότερα τα διαρθρωτικά προβλήματα και η οικονομική κατάσταση του Οργανισμού έχουν ως εξής:
Τα διαρθρωτικά προβλήματα του ΟΑΕΕ
Ειδικά στην περίπτωση του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (εφεξής ΟΑΕΕ), η παρατεταμένη ύφεση ανέδειξε με ανάγλυφο τρόπο όχι μόνο τα γνωστά από το παρελθόν ζητήματα ελλιπούς οργάνωσης (απλοποίηση διαδικασιών, μηχανοργάνωση κλπ), αλλά και τα διαρθρωτικά προβλήματα που διέπουν τη βάση πάνω στην οποία έχει οικοδομηθεί ο Οργανισμός.
Αναλυτικότερα, η κλιμάκωση των εισφορών με αποκλειστικό κριτήριο το χρόνο ασφάλισης αναδείχτηκε σε βασική αιτία της αδυναμίας προσαρμογής του ύψους των ασφαλιστικών εισφορών στην οικονομική συγκυρία. Το σύστημα των ασφαλιστικών εισφορών στον ΟΑΕΕ είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο που αδυνατεί να ενσωματώσει τις διακυμάνσεις του οικονομικού κύκλου, πόσο μάλλον τις επιπτώσεις μιας βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης. Έτσι, μικροκαταστηματάρχες, εργαζόμενοι με «μπλοκάκι» και γενικά ένας διευρυνόμενος αριθμός ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ καλούνται να καταβάλλουν υψηλές ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες πολλές φορές δεν ανταποκρίνονται στα εισοδήματά τους.
Τα οικονομικά στοιχεία του ΟΑΕΕ
Τα αποτελέσματα της αδυναμίας αποπληρωμής των εισφορών είναι ιδιαίτερα επώδυνα για τους ασφαλισμένους, απειλώντας παράλληλα την ίδια την βιωσιμότητα του Οργανισμού. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΕ, η ετήσια μείωση εσόδων για το 2012 ήταν 14,8% σε σχέση με τα έσοδα του 2011. Τα τελευταία στοιχεία του 2013 δείχνουν ότι ο ΟΑΕΕ έφτασε σήμερα να έχει 370.000 περίπου οφειλέτες των οποίων οι οφειλές υπερβαίνουν τις 5.000 ευρώ και το συνολικό ποσό των οφειλών τους ξεπερνά τα 8,7 δις. ευρώ.
Η κεφαλαιοποίηση των οφειλών προς τον ΟΑΕΕ και το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής ασφαλιστικής κλάσης
Τα τελευταία χρόνια με νομοθετικές ρυθμίσεις δόθηκε στους ασφαλισμένους η δυνατότητα τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Οι ρυθμίσεις που έχουν γίνει στον ΟΑΕΕ με τη Νέα Αρχή/Πάγια Ρύθμιση είναι 28.500, σύμφωνα με όσα κατέθεσε στις 12/11/2013 η Διοικήτρια του ΟΑΕΕ σε συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων. Δηλαδή, σε σύνολο 370.000 περίπου οφειλετών, το ποσοστό είναι 7-8%, με κεφαλαιοποιημένο ποσό 170 εκατομμύρια ευρώ. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι οι ρυθμίσεις οφειλών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα, καθώς δεν σχεδιάστηκαν λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις πραγματικές δυνατότητες των επαγγελματιών που είναι άμεσα συναρτημένες με την παρατεταμένη ύφεση, την καθίζηση της αγοραστικής δύναμης και την πρωτοφανή αύξηση της ανεργίας.
Για παράδειγμα, ένας ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ με τρέχουσα εισφορά 816,76 ευρώ ανά δίμηνο (αντιστοιχεί στην 6η κλάση από τις 14 του ΟΑΕΕ) και με μία μέση οφειλή στον ΟΑΕΕ της τάξης των 10.000 ευρώ, για να μπορέσει να ενταχθεί στην τελευταία ρύθμιση οφειλών του ΟΑΕΕ «Νέα Αρχή» θα πρέπει να πληρώσει περίπου 1.500 ευρώ (τρέχουσα εισφορά + δόση ρύθμισης + οφειλές 2013). Είναι προφανές ότι από την στιγμή που δυσκολεύεται ή δεν μπορεί να πληρώσει την τρέχουσα εισφορά, (816 ευρώ) δεν μπορεί να πληρώσει σχεδόν διπλάσιο ποσό, ώστε να ανταποκριθεί στο διακανονισμό των οφειλών.
Επιπλέον, η αλλαγή της ασφαλιστικής κλάσης μέχρι σήμερα γίνεται με βάση τα έτη ασφάλισης. Ένας ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ είναι υποχρεωμένος, όταν συμπληρώσει τριετία, να ανέβει ασφαλιστική κλάση, άρα και να πληρώσει περισσότερες εισφορές, που αντιστοιχούν βέβαια σε ανάλογες παροχές. Ουσιαστικά, όμως, με αυτόν τον τρόπο δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν ούτε το εισόδημα του ασφαλισμένου ούτε η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης του (εάν έχει ζημίες ή κέρδη).
Θεωρούμε ότι η υποχρεωτική αλλαγή ασφαλιστικής κλάσης θα πρέπει να συνδέεται με τα κέρδη της επιχείρησης ή το εισόδημα του ασφαλισμένου και όχι με τα έτη ασφάλισης. Θα πρέπει, επίσης, να δίνεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους να μπορούν να επιλέξουν και χαμηλότερη ασφαλιστική κλάση εφόσον τα εισοδήματα τους μειώνονται. Με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί η δημιουργία ενός νέου πλήθους οφειλετών.
Σύμφωνα με τις ΕΣΕΕ και ΓΣΕΒΕΕ, πρέπει να υπάρξει: «Καθιέρωση της κεφαλαιοποίησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ΟΑΕΕ. Η κεφαλαιοποίηση θα περιλαμβάνει όλες τις οφειλές σε ενιαίο κεφάλαιο, καθώς επίσης τις κάθε είδους προσαυξήσεις, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις. Από της κεφαλαιοποίησης και εφεξής, το ενιαίο κεφάλαιο παύει να διογκώνεται με επιπλέον πρόστιμα και προσαυξήσεις, αλλά επιβαρύνεται με ένα συμβολικό επιτόκιο. Ταυτόχρονα, καθιερώνεται άμεση επανέναρξη καταβολής τρεχουσών εισφορών από τους οφειλέτες που κάνουν χρήση της κεφαλαιοποίησης, με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης.
Η λογική της αλλαγής της ασφαλιστικής κατηγορίας σε χαµηλότερες κλάσεις αποτελεί µία πρόταση, η οποία εκτιµάται πως θα αποφέρει ετήσια έσοδα στον ΟΑΕΕ από τους ενεργούς οφειλέτες ύψους περίπου 1,24 δις ευρώ σε περίπτωση συµµετοχής των οφειλετών κατά 100%, 994 εκατ. ευρώ σε περίπτωση συµµετοχής του 80% των ενεργών ασφαλισµένων, 808 εκατ. ευρώ, εάν το ποσοστό συµµετοχής των υπόχρεων προσεγγίσει το 65% και 621 εκατ. ευρώ σε περίπτωση συµµετοχής του 50% των ασφαλισµένων».
Η κεφαλαιοποίηση των οφειλών, σε συνδυασμό με ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης, θα δώσει µία ευκαιρία στους οφειλέτες του Οργανισµού να επανενταχθούν στην «ασφαλιστική οικογένεια» και να εφοδιαστούν µε τις αναγκαίες ασφαλιστικές ενηµερότητες, που θα τους επιτρέψουν να διασώσουν το επιτήδευµά τους.
Το δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Το δικαίωμα πρόσβασης όλων των πολιτών στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο (άρθρο 21 παρ. 3). Επείγον κοινωνικό ζήτημα, που λαμβάνει πλέον διαστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης, έχει δημιουργηθεί με την ιατροφαρμακευτική κάλυψη των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ και των οικογενειών τους, την οποία στερούνται από τον ΕΟΠΥΥ λόγω της αδυναμίας πληρωμής των εισφορών. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ υποχρεώνονται στην καταβολή εισφορών για όλο το έτος προκειμένου να θεωρήσουν βιβλιάριο ασθενείας.
Η δυνατότητα θεώρησης του βιβλιαρίου ασθενείας ανακτάται μόνο εφόσον ο ασφαλισμένος προβεί σε ρύθμιση της οφειλής του. Άλλως, παραμένουν «ακάλυπτοι», ενώ είναι εργαζόμενοι που έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες ημέρες εργασίας για την κοινωνικοασφαλιστική κάλυψη υγείας και, επιπλέον, υπήρξαν επί δεκαετίες ασφαλιστικά συνεπείς.
Η εν λόγω ρύθμιση δεν εναρμονίζεται με τα ισχύοντα για τους εργαζόμενους που υπάγονται σε άλλα Ταμεία, οι οποίοι καλύπτονται για τις παροχές ασθένειας με την πραγματοποίηση λιγότερων ημερών ασφάλισης. Επιπλέον, οι ασφαλισμένοι εξακολουθούν να χρεώνονται για παροχές υγείας τις οποίες δεν μπορούν να καρπωθούν, ενώ κάποια στιγμή θα κληθούν να πληρώσουν τα ανάλογα κόστη για μια περίοδο στην οποία δεν είχαν δικαίωμα χρήσης των υγειονομικών υπηρεσιών.
Βασική θέση της ΔΗΜ.ΑΡ. είναι κάνεις πολίτης να μην αποκλείεται από την πρωτοβάθμια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθώς είναι και παράλογο και απόδειξη αναλγησίας.
Το δικαίωμα συνταξιοδότησης
Η αδυναμία αποπληρωμής των οφειλών προς τον ΟΑΕΕ δημιουργεί προβλήματα και στο θέμα της συνταξιοδότησης. Το ισχύον καθεστώς (άρθρο 43 του Ν.3995/2011 και άρθρο 32 του Ν.4075/2012) δίνει τη δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης της οφειλής από τα ποσά των συντάξεων, εφόσον το οφειλόμενο ποσό εισφορών δεν ξεπερνά, με την προσαύξηση των πρόσθετων τελών και τις λοιπές επιβαρύνσεις, τις τριάντα (30) μηνιαίες συντάξεις κατώτατων ορίων λόγω γήρατος μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ για κάθε ασφαλιστικό οργανισμό, πλην του ΟΑΕΕ, όπου το ποσό προσδιορίζεται στα 20.000 ευρώ, ενώ οι δόσεις δεν μπορούν να υπερβαίνουν τις σαράντα (40).
Λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των οικονομικών βαρών που έχει επωμιστεί το σύνολο των επιτηδευματιών τα τελευταία πέντε χρόνια, πρέπει να υπάρξει διεύρυνση των ορίων και επιμήκυνση των δόσεων που τίθενται ως προϋπόθεση για τη δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης των ποσών οφειλής, καθώς χιλιάδες ασφαλισμένοι βρίσκονται σε καθεστώς «ιδιότυπης ομηρίας». Μάλιστα, η ΔΗΜ.ΑΡ. έχει επανειλημμένως καταθέσει και σχετική τροπολογία.
Πρόταση των ΕΣΕΕ και ΓΣΕΒΕΕ είναι η μετατροπή της κεφαλαιοποιημένης οφειλής σε ασφαλιστικό χρόνο με τελική επιλογή εξαγοράς ή μειωμένης σύνταξης εκ μέρους του ασφαλισμένου. Η πρόταση στηρίζεται στην αρχή ότι ο ασφαλισμένος, ως συνταξιούχος, θα εισπράξει τελικά την αναλογία αυτών που έχει δώσει προς τον ΟΑΕΕ και αυτό που οφείλει θα συνυπολογιστεί στο τελικό ύψος της σύνταξης που θα του δοθεί.
Άκρως προβληματική είναι, επίσης, η πολύμηνη αναμονή για απονομή σύνταξης. Πανελλαδικά, σύμφωνα με τη Διοικήτρια του ΟΑΕΕ, ο χρόνος ανέρχεται σε 8 μήνες, εάν πρόκειται για σύνταξη που βγαίνει από τον ΟΑΕΕ και 16 μήνες, εάν πρόκειται για διαδοχική ασφάλιση.
Η ποινικοποίηση των ασφαλιστικών οφειλών προς τον ΟΑΕΕ
Με το άρθρο 1 του α.ν. 86/1967, οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ καλούνται να αντιμετωπίσουν την ποινικοποίηση της οφειλής τους στον ασφαλιστικό τους φορέα. Ωστόσο, οι οφειλές των αυτοαπασχολούμενων προς τον ΟΑΕΕ δεν συνιστούν ποινικό αδίκημα, καθώς πρόκειται για αυτασφάλιση (ίδια χρέη) και όχι εργοδοτικές εισφορές. Επιπλέον, η ποινικοποίηση οδηγεί σε διακριτική μεταχείριση, δεδομένου ότι δεν ισχύει αντίστοιχα για ελεύθερους επαγγελματίες άλλων ταμείων.
Το επίδομα ανεργίας σε εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες από τον ΟΑΕΔ
Δώρον άδωρον για την πλειοψηφία των εμπόρων που έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους είναι το επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ εξαιτίας των αυστηρών όρων και προϋποθέσεων που προβλέπονται για τη χορήγησή του. Με το άρθρο 50 του Ν. 4144/13 αντικαταστάθηκε το άρθρο 44 του Ν.3986/11 για «τη σύσταση στον ΟΑΕΔ Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων». Με την Υπουργική Απόφαση Φ.80000/8285/253/2013 ορίστηκαν οι προϋποθέσεις χορήγησης του βοηθήματος.
Όμως η θέσπιση ως προαπαιτούμενο για τη λήψη του εν λόγω επιδόματος, μεταξύ άλλων, «της ολοσχερούς εξόφλησης των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών ή τυχόν οφειλών» προς τον ΟΑΕΕ καθιστά την χορήγηση του επιδόματος σχεδόν απαγορευτική. Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, ελάχιστοι είναι σήμερα οι δικαιούχοι, καθώς οι περισσότεροι έμποροι έβαλαν «λουκέτο» στις επιχειρήσεις τους εξαιτίας και της αδυναμίας κάλυψης ακόμα και των στοιχειωδών υποχρεώσεών τους.
Μάλιστα, με την Υπουργική Απόφαση καθιερώθηκε εισοδηματικό τεκμήριο υπαγωγής μόνο για τους λοιπούς ελεύθερους επαγγελματίες (μηχανικούς, δικηγόρους, γιατρούς και λοιπούς ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ), αλλά όχι για τους εμπόρους και τους λοιπούς ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ, για τους οποίους ο νόμος απαιτεί πλήρη διακοπή, και συνεπώς πλήρη διευθέτηση των οφειλών τους, και αυστηρά κριτήρια, προκειμένου να λάβουν το σχετικό βοήθημα.
Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος, το οποίο χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Η ΔΗΜ.ΑΡ. σε αυτό το πλαίσιο στοιχειοθετεί την πρότασή της, η οποία αναλύεται ως εξής:
Η πρόταση της ΔΗΜ.ΑΡ.
Ο στόχος πρέπει να είναι διττός, δηλαδή και η βελτίωση της κατάστασης των ασφαλισμένων και η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του Οργανισμού. Η πρόταση της ΔΗΜ.ΑΡ., η οποία δεν δημιουργεί ταμειακό έλλειμμα και λογιστικές απώλειες στον Οργανισμό, βασίζεται στο τετράπτυχο:
· Μηχανοργάνωση ΟΑΕΕ, μείωση της γραφειοκρατίας (απλούστευση εντύπων/αιτήσεων, λειτουργία συμβούλων για θέματα ασφάλισης και συντάξεων).
· Δυνατότητα ρεαλιστικής τόσο για τους ασφαλισμένους όσο και για τον Οργανισμό ρύθμισης των οφειλών τους, με κεφαλαιοποίηση (δηλαδή πάγωμα) των ληξιπρόθεσμων οφειλών και άμεση καταβολή των τρεχουσών, με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης.
· Κατάργηση των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης των οφειλών μέσω του ΚΕΑΟ. Οι υπηρεσίες του ΟΑΕΕ πρέπει να προσεγγίζουν τους ασφαλισμένους ως οιονεί «ασφαλιστικοί σύμβουλοι», καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων η εισφορο-διαρροή είναι αδυναμία και όχι επιλογή.
· Διασφάλιση της πρόσβασης όλων των ασφαλισμένων του Οργανισμού στο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ανεξαρτήτως της ενδεχόμενης οφειλής τους, με άμεση θεώρηση των ατομικών ασφαλιστικών βιβλιαρίων υγείας.
· Αποποινικοποίηση των οφειλών στον ΟΑΕΕ κατ’ αναλογία με ό,τι ισχύει στα υπόλοιπα Ταμεία ασφάλισης ελεύθερων επαγγελματιών (επιστημονικά επαγγέλματα), δεδομένου ότι δεν πρόκειται για εργοδοτικές εισφορές.
· Διασφάλιση των θεμελιωμένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων με διεύρυνση των ορίων και επιμήκυνση των δόσεων που τίθενται ως προϋπόθεση για τη δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης των ποσών οφειλής.
Μετά τα παραπάνω, επερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1) Εξετάζετε το ενδεχόμενο κεφαλαιοποίησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ΟΑΕΕ και άμεσης επανέναρξης καταβολής των τρεχουσών εισφορών με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης;
2) Θα προβείτε σε νομοθετική ρύθμιση για αύξηση του ορίου των 20.000 ευρώ για συμψηφισμό οφειλών με ποσά συντάξεων και αύξηση του αριθμού των μηνιαίων δόσεων για παρακράτηση της σύνταξης λόγω οφειλών;
3) Με ποιο τρόπο σκοπεύετε να μειώσετε το χρόνο απονομής σύνταξης;
4) Θα υπάρξει άμεσα αποσύνδεση της καταβολής των εισφορών από τη θεώρηση των ατομικών βιβλιαρίων ασθενείας;
5) Εναλλακτικά, εξετάζετε θετικά το ενδεχόμενο να «ενεργοποιείται» για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη το δικαίωμα για παροχές ασθενείας, εφόσον έχουν καταβάλει τουλάχιστον μία εισφορά ανά εξάμηνο, όπως συμβαίνει με ασφαλισμένους άλλων ταμείων;
6) Δεδομένου ότι δεν πρόκειται για εργοδοτικές εισφορές, προτίθεστε να προβείτε σε αποποινικοποίηση των ασφαλιστικών οφειλών προς τον ΟΑΕΕ;
7) Θα υπάρξει τροποποίηση, ώστε να αποκτήσουν δικαίωμα χορήγησης του επιδόματος ανεργίας και όσοι έχουν υπαχθεί σε διακανονισμό των οφειλών τους;
Οι επερωτώντες βουλευτές
Κουβέλης Φώτης
Αναγνωστάκης Δημήτρης
Γιαννακάκη Μαρία
Κυρίτσης Γιώργος
Λυκούδης Σπύρος
Μάρκου Κατερίνα
Ξηροτύρη-Αικατερινάρη Ασημίνα
Οικονόμου Βασίλης
Πανούσης Ιωάννης
Ρεπούση Μαρία
Τσούκαλης Νίκος
Φούντα Νίκη
Ψαριανός Γρηγόρης
Ψύρρας Θωμάς
Αναλυτικά το κείμενο της επερώτησης:
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ.κ. Υπουργούς
1) Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας
2) Οικονομικών
3) Υγείας
4) Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
ΘΕΜΑ: «Για τα προβλήματα των επαγγελματιών και εμπόρων του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και τη βιωσιμότητα του Οργανισμού».
Η παρατεταμένη και εντεινόμενη ύφεση στην οποία έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει διαμορφώσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο για το εμπόριο. Η δραματική μείωση στους τζίρους και η έλλειψη ρευστότητας έχουν οδηγήσει σε «λουκέτα» και απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Ο ΟΑΕΕ παρουσιάζει σημαντικό πρόβλημα ρευστότητας. Η βασική μέχρι σήμερα πηγή χρηματοδότησής του είναι οι εισφορές των ασφαλισμένων και η κρατική χρηματοδότηση. Η ραγδαία μείωση των εισροών προς τον Φορέα που είναι συνέπεια της συντριπτικής μείωσης του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων καθώς και της μεγάλης αύξησης των ασφαλισμένων που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, έχουν φέρει σε απόγνωση τους ασφαλισμένους και θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του Οργανισμού. Η πρόσφατη (άρθρο 101 του Ν.4172/2013, ΦΕΚ 167/23/07/2013), μάλιστα, σύσταση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), όπου οι οφειλέτες απειλούνται με άμεση κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων, έχει προκαλέσει οργή και αγανάκτηση στον επιχειρηματικό κόσμο.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της ΕΣΕΕ για το 2012, η πλειονότητα των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, δήλωσαν επιδείνωση της κερδοφορίας τους. Εντονότερο ήταν το φαινόμενο στις μικρές επιχειρήσεις, όπου σχεδόν οι 9 στις 10 δήλωσαν επενδυτική άπνοια, σε συνέχεια αυτής που προηγήθηκε το 2011. Στον τομέα της απασχόλησης, από το 2010 έως τα μέσα του 2012 οδηγήθηκαν σε διακοπή εργασιών 100.000 επιχειρήσεις. Επίσης, ενώ στην περίοδο από το 1993 έως το 2008 είχαν δημιουργηθεί από το εμπόριο 245.115 θέσεις εργασίας, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης (2008-2012) χάθηκαν συνολικά 153.210.
Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της ΓΣΕΒΕΕ που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2013 (για το α’ εξάμηνο), πάνω από 3 στις 4 επιχειρήσεις (75,4 %) καταγράφουν επιδείνωση της γενικής οικονομικής τους κατάστασης. Στα επί μέρους μεγέθη των επιχειρήσεων, επιδείνωση σημειώνεται στον κύκλο εργασιών για το 75,8 % των επιχειρήσεων, στη ζήτηση για το 74,6%, στη ρευστότητα το 81,7 %, στις παραγγελίες το 77,8%, στις επενδύσεις μείωση καταγράφει το 35,3% και στασιμότητα το 52,8%. Αρνητικά παραμένουν τα στοιχεία και οι εκτιμήσεις που αφορούν την απασχόληση. Μάλιστα, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 χάθηκαν 56.000 θέσεις μισθωτής απασχόλησης, ενώ για κάθε μια επιχείρηση που προσλαμβάνει στον ιδιωτικό τομέα αντιστοιχούν περίπου τρεις επιχειρήσεις που προχωρούν σε απολύσεις. Τέλος, σύμφωνα με την έρευνα, το 63,3% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις το β’ επόμενο εξάμηνο του 2013.
Συνέπεια αυτής της εξέλιξης, είναι τα ασφαλιστικά ταμεία να παρουσιάζουν σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας σε σημείο που να απειλείται η βιωσιμότητά τους. Η σχέση είναι βαθιά αλληλένδετη: όταν επιχειρήσεις κλείνουν και οι ασφαλισμένοι αδυνατούν να καταβάλλουν τις εισφορές τους, τα Ταμεία στερούνται ρευστότητας για την αντιμετώπιση των υποχρεώσεών τους. Έτσι το ασφαλιστικό μας σύστημα παύει να λειτουργεί διανεμητικά, στηριζόμενο στην αρχή ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι καταβάλλουν τις εισφορές από τις οποίες χρηματοδοτούνται οι τρέχουσες συντάξεις.
Αναλυτικότερα τα διαρθρωτικά προβλήματα και η οικονομική κατάσταση του Οργανισμού έχουν ως εξής:
Τα διαρθρωτικά προβλήματα του ΟΑΕΕ
Ειδικά στην περίπτωση του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (εφεξής ΟΑΕΕ), η παρατεταμένη ύφεση ανέδειξε με ανάγλυφο τρόπο όχι μόνο τα γνωστά από το παρελθόν ζητήματα ελλιπούς οργάνωσης (απλοποίηση διαδικασιών, μηχανοργάνωση κλπ), αλλά και τα διαρθρωτικά προβλήματα που διέπουν τη βάση πάνω στην οποία έχει οικοδομηθεί ο Οργανισμός.
Αναλυτικότερα, η κλιμάκωση των εισφορών με αποκλειστικό κριτήριο το χρόνο ασφάλισης αναδείχτηκε σε βασική αιτία της αδυναμίας προσαρμογής του ύψους των ασφαλιστικών εισφορών στην οικονομική συγκυρία. Το σύστημα των ασφαλιστικών εισφορών στον ΟΑΕΕ είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο που αδυνατεί να ενσωματώσει τις διακυμάνσεις του οικονομικού κύκλου, πόσο μάλλον τις επιπτώσεις μιας βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης. Έτσι, μικροκαταστηματάρχες, εργαζόμενοι με «μπλοκάκι» και γενικά ένας διευρυνόμενος αριθμός ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ καλούνται να καταβάλλουν υψηλές ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες πολλές φορές δεν ανταποκρίνονται στα εισοδήματά τους.
Τα οικονομικά στοιχεία του ΟΑΕΕ
Τα αποτελέσματα της αδυναμίας αποπληρωμής των εισφορών είναι ιδιαίτερα επώδυνα για τους ασφαλισμένους, απειλώντας παράλληλα την ίδια την βιωσιμότητα του Οργανισμού. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΕ, η ετήσια μείωση εσόδων για το 2012 ήταν 14,8% σε σχέση με τα έσοδα του 2011. Τα τελευταία στοιχεία του 2013 δείχνουν ότι ο ΟΑΕΕ έφτασε σήμερα να έχει 370.000 περίπου οφειλέτες των οποίων οι οφειλές υπερβαίνουν τις 5.000 ευρώ και το συνολικό ποσό των οφειλών τους ξεπερνά τα 8,7 δις. ευρώ.
Η κεφαλαιοποίηση των οφειλών προς τον ΟΑΕΕ και το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής ασφαλιστικής κλάσης
Τα τελευταία χρόνια με νομοθετικές ρυθμίσεις δόθηκε στους ασφαλισμένους η δυνατότητα τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Οι ρυθμίσεις που έχουν γίνει στον ΟΑΕΕ με τη Νέα Αρχή/Πάγια Ρύθμιση είναι 28.500, σύμφωνα με όσα κατέθεσε στις 12/11/2013 η Διοικήτρια του ΟΑΕΕ σε συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων. Δηλαδή, σε σύνολο 370.000 περίπου οφειλετών, το ποσοστό είναι 7-8%, με κεφαλαιοποιημένο ποσό 170 εκατομμύρια ευρώ. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι οι ρυθμίσεις οφειλών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα, καθώς δεν σχεδιάστηκαν λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις πραγματικές δυνατότητες των επαγγελματιών που είναι άμεσα συναρτημένες με την παρατεταμένη ύφεση, την καθίζηση της αγοραστικής δύναμης και την πρωτοφανή αύξηση της ανεργίας.
Για παράδειγμα, ένας ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ με τρέχουσα εισφορά 816,76 ευρώ ανά δίμηνο (αντιστοιχεί στην 6η κλάση από τις 14 του ΟΑΕΕ) και με μία μέση οφειλή στον ΟΑΕΕ της τάξης των 10.000 ευρώ, για να μπορέσει να ενταχθεί στην τελευταία ρύθμιση οφειλών του ΟΑΕΕ «Νέα Αρχή» θα πρέπει να πληρώσει περίπου 1.500 ευρώ (τρέχουσα εισφορά + δόση ρύθμισης + οφειλές 2013). Είναι προφανές ότι από την στιγμή που δυσκολεύεται ή δεν μπορεί να πληρώσει την τρέχουσα εισφορά, (816 ευρώ) δεν μπορεί να πληρώσει σχεδόν διπλάσιο ποσό, ώστε να ανταποκριθεί στο διακανονισμό των οφειλών.
Επιπλέον, η αλλαγή της ασφαλιστικής κλάσης μέχρι σήμερα γίνεται με βάση τα έτη ασφάλισης. Ένας ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ είναι υποχρεωμένος, όταν συμπληρώσει τριετία, να ανέβει ασφαλιστική κλάση, άρα και να πληρώσει περισσότερες εισφορές, που αντιστοιχούν βέβαια σε ανάλογες παροχές. Ουσιαστικά, όμως, με αυτόν τον τρόπο δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν ούτε το εισόδημα του ασφαλισμένου ούτε η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης του (εάν έχει ζημίες ή κέρδη).
Θεωρούμε ότι η υποχρεωτική αλλαγή ασφαλιστικής κλάσης θα πρέπει να συνδέεται με τα κέρδη της επιχείρησης ή το εισόδημα του ασφαλισμένου και όχι με τα έτη ασφάλισης. Θα πρέπει, επίσης, να δίνεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους να μπορούν να επιλέξουν και χαμηλότερη ασφαλιστική κλάση εφόσον τα εισοδήματα τους μειώνονται. Με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθεί η δημιουργία ενός νέου πλήθους οφειλετών.
Σύμφωνα με τις ΕΣΕΕ και ΓΣΕΒΕΕ, πρέπει να υπάρξει: «Καθιέρωση της κεφαλαιοποίησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ΟΑΕΕ. Η κεφαλαιοποίηση θα περιλαμβάνει όλες τις οφειλές σε ενιαίο κεφάλαιο, καθώς επίσης τις κάθε είδους προσαυξήσεις, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις. Από της κεφαλαιοποίησης και εφεξής, το ενιαίο κεφάλαιο παύει να διογκώνεται με επιπλέον πρόστιμα και προσαυξήσεις, αλλά επιβαρύνεται με ένα συμβολικό επιτόκιο. Ταυτόχρονα, καθιερώνεται άμεση επανέναρξη καταβολής τρεχουσών εισφορών από τους οφειλέτες που κάνουν χρήση της κεφαλαιοποίησης, με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης.
Η λογική της αλλαγής της ασφαλιστικής κατηγορίας σε χαµηλότερες κλάσεις αποτελεί µία πρόταση, η οποία εκτιµάται πως θα αποφέρει ετήσια έσοδα στον ΟΑΕΕ από τους ενεργούς οφειλέτες ύψους περίπου 1,24 δις ευρώ σε περίπτωση συµµετοχής των οφειλετών κατά 100%, 994 εκατ. ευρώ σε περίπτωση συµµετοχής του 80% των ενεργών ασφαλισµένων, 808 εκατ. ευρώ, εάν το ποσοστό συµµετοχής των υπόχρεων προσεγγίσει το 65% και 621 εκατ. ευρώ σε περίπτωση συµµετοχής του 50% των ασφαλισµένων».
Η κεφαλαιοποίηση των οφειλών, σε συνδυασμό με ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης, θα δώσει µία ευκαιρία στους οφειλέτες του Οργανισµού να επανενταχθούν στην «ασφαλιστική οικογένεια» και να εφοδιαστούν µε τις αναγκαίες ασφαλιστικές ενηµερότητες, που θα τους επιτρέψουν να διασώσουν το επιτήδευµά τους.
Το δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Το δικαίωμα πρόσβασης όλων των πολιτών στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο (άρθρο 21 παρ. 3). Επείγον κοινωνικό ζήτημα, που λαμβάνει πλέον διαστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης, έχει δημιουργηθεί με την ιατροφαρμακευτική κάλυψη των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ και των οικογενειών τους, την οποία στερούνται από τον ΕΟΠΥΥ λόγω της αδυναμίας πληρωμής των εισφορών. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ υποχρεώνονται στην καταβολή εισφορών για όλο το έτος προκειμένου να θεωρήσουν βιβλιάριο ασθενείας.
Η δυνατότητα θεώρησης του βιβλιαρίου ασθενείας ανακτάται μόνο εφόσον ο ασφαλισμένος προβεί σε ρύθμιση της οφειλής του. Άλλως, παραμένουν «ακάλυπτοι», ενώ είναι εργαζόμενοι που έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες ημέρες εργασίας για την κοινωνικοασφαλιστική κάλυψη υγείας και, επιπλέον, υπήρξαν επί δεκαετίες ασφαλιστικά συνεπείς.
Η εν λόγω ρύθμιση δεν εναρμονίζεται με τα ισχύοντα για τους εργαζόμενους που υπάγονται σε άλλα Ταμεία, οι οποίοι καλύπτονται για τις παροχές ασθένειας με την πραγματοποίηση λιγότερων ημερών ασφάλισης. Επιπλέον, οι ασφαλισμένοι εξακολουθούν να χρεώνονται για παροχές υγείας τις οποίες δεν μπορούν να καρπωθούν, ενώ κάποια στιγμή θα κληθούν να πληρώσουν τα ανάλογα κόστη για μια περίοδο στην οποία δεν είχαν δικαίωμα χρήσης των υγειονομικών υπηρεσιών.
Βασική θέση της ΔΗΜ.ΑΡ. είναι κάνεις πολίτης να μην αποκλείεται από την πρωτοβάθμια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθώς είναι και παράλογο και απόδειξη αναλγησίας.
Το δικαίωμα συνταξιοδότησης
Η αδυναμία αποπληρωμής των οφειλών προς τον ΟΑΕΕ δημιουργεί προβλήματα και στο θέμα της συνταξιοδότησης. Το ισχύον καθεστώς (άρθρο 43 του Ν.3995/2011 και άρθρο 32 του Ν.4075/2012) δίνει τη δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης της οφειλής από τα ποσά των συντάξεων, εφόσον το οφειλόμενο ποσό εισφορών δεν ξεπερνά, με την προσαύξηση των πρόσθετων τελών και τις λοιπές επιβαρύνσεις, τις τριάντα (30) μηνιαίες συντάξεις κατώτατων ορίων λόγω γήρατος μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ για κάθε ασφαλιστικό οργανισμό, πλην του ΟΑΕΕ, όπου το ποσό προσδιορίζεται στα 20.000 ευρώ, ενώ οι δόσεις δεν μπορούν να υπερβαίνουν τις σαράντα (40).
Λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των οικονομικών βαρών που έχει επωμιστεί το σύνολο των επιτηδευματιών τα τελευταία πέντε χρόνια, πρέπει να υπάρξει διεύρυνση των ορίων και επιμήκυνση των δόσεων που τίθενται ως προϋπόθεση για τη δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης των ποσών οφειλής, καθώς χιλιάδες ασφαλισμένοι βρίσκονται σε καθεστώς «ιδιότυπης ομηρίας». Μάλιστα, η ΔΗΜ.ΑΡ. έχει επανειλημμένως καταθέσει και σχετική τροπολογία.
Πρόταση των ΕΣΕΕ και ΓΣΕΒΕΕ είναι η μετατροπή της κεφαλαιοποιημένης οφειλής σε ασφαλιστικό χρόνο με τελική επιλογή εξαγοράς ή μειωμένης σύνταξης εκ μέρους του ασφαλισμένου. Η πρόταση στηρίζεται στην αρχή ότι ο ασφαλισμένος, ως συνταξιούχος, θα εισπράξει τελικά την αναλογία αυτών που έχει δώσει προς τον ΟΑΕΕ και αυτό που οφείλει θα συνυπολογιστεί στο τελικό ύψος της σύνταξης που θα του δοθεί.
Άκρως προβληματική είναι, επίσης, η πολύμηνη αναμονή για απονομή σύνταξης. Πανελλαδικά, σύμφωνα με τη Διοικήτρια του ΟΑΕΕ, ο χρόνος ανέρχεται σε 8 μήνες, εάν πρόκειται για σύνταξη που βγαίνει από τον ΟΑΕΕ και 16 μήνες, εάν πρόκειται για διαδοχική ασφάλιση.
Η ποινικοποίηση των ασφαλιστικών οφειλών προς τον ΟΑΕΕ
Με το άρθρο 1 του α.ν. 86/1967, οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ καλούνται να αντιμετωπίσουν την ποινικοποίηση της οφειλής τους στον ασφαλιστικό τους φορέα. Ωστόσο, οι οφειλές των αυτοαπασχολούμενων προς τον ΟΑΕΕ δεν συνιστούν ποινικό αδίκημα, καθώς πρόκειται για αυτασφάλιση (ίδια χρέη) και όχι εργοδοτικές εισφορές. Επιπλέον, η ποινικοποίηση οδηγεί σε διακριτική μεταχείριση, δεδομένου ότι δεν ισχύει αντίστοιχα για ελεύθερους επαγγελματίες άλλων ταμείων.
Το επίδομα ανεργίας σε εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες από τον ΟΑΕΔ
Δώρον άδωρον για την πλειοψηφία των εμπόρων που έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους είναι το επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ εξαιτίας των αυστηρών όρων και προϋποθέσεων που προβλέπονται για τη χορήγησή του. Με το άρθρο 50 του Ν. 4144/13 αντικαταστάθηκε το άρθρο 44 του Ν.3986/11 για «τη σύσταση στον ΟΑΕΔ Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας υπέρ των Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων». Με την Υπουργική Απόφαση Φ.80000/8285/253/2013 ορίστηκαν οι προϋποθέσεις χορήγησης του βοηθήματος.
Όμως η θέσπιση ως προαπαιτούμενο για τη λήψη του εν λόγω επιδόματος, μεταξύ άλλων, «της ολοσχερούς εξόφλησης των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών ή τυχόν οφειλών» προς τον ΟΑΕΕ καθιστά την χορήγηση του επιδόματος σχεδόν απαγορευτική. Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, ελάχιστοι είναι σήμερα οι δικαιούχοι, καθώς οι περισσότεροι έμποροι έβαλαν «λουκέτο» στις επιχειρήσεις τους εξαιτίας και της αδυναμίας κάλυψης ακόμα και των στοιχειωδών υποχρεώσεών τους.
Μάλιστα, με την Υπουργική Απόφαση καθιερώθηκε εισοδηματικό τεκμήριο υπαγωγής μόνο για τους λοιπούς ελεύθερους επαγγελματίες (μηχανικούς, δικηγόρους, γιατρούς και λοιπούς ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ), αλλά όχι για τους εμπόρους και τους λοιπούς ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ, για τους οποίους ο νόμος απαιτεί πλήρη διακοπή, και συνεπώς πλήρη διευθέτηση των οφειλών τους, και αυστηρά κριτήρια, προκειμένου να λάβουν το σχετικό βοήθημα.
Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος, το οποίο χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Η ΔΗΜ.ΑΡ. σε αυτό το πλαίσιο στοιχειοθετεί την πρότασή της, η οποία αναλύεται ως εξής:
Η πρόταση της ΔΗΜ.ΑΡ.
Ο στόχος πρέπει να είναι διττός, δηλαδή και η βελτίωση της κατάστασης των ασφαλισμένων και η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του Οργανισμού. Η πρόταση της ΔΗΜ.ΑΡ., η οποία δεν δημιουργεί ταμειακό έλλειμμα και λογιστικές απώλειες στον Οργανισμό, βασίζεται στο τετράπτυχο:
· Μηχανοργάνωση ΟΑΕΕ, μείωση της γραφειοκρατίας (απλούστευση εντύπων/αιτήσεων, λειτουργία συμβούλων για θέματα ασφάλισης και συντάξεων).
· Δυνατότητα ρεαλιστικής τόσο για τους ασφαλισμένους όσο και για τον Οργανισμό ρύθμισης των οφειλών τους, με κεφαλαιοποίηση (δηλαδή πάγωμα) των ληξιπρόθεσμων οφειλών και άμεση καταβολή των τρεχουσών, με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης.
· Κατάργηση των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης των οφειλών μέσω του ΚΕΑΟ. Οι υπηρεσίες του ΟΑΕΕ πρέπει να προσεγγίζουν τους ασφαλισμένους ως οιονεί «ασφαλιστικοί σύμβουλοι», καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων η εισφορο-διαρροή είναι αδυναμία και όχι επιλογή.
· Διασφάλιση της πρόσβασης όλων των ασφαλισμένων του Οργανισμού στο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ανεξαρτήτως της ενδεχόμενης οφειλής τους, με άμεση θεώρηση των ατομικών ασφαλιστικών βιβλιαρίων υγείας.
· Αποποινικοποίηση των οφειλών στον ΟΑΕΕ κατ’ αναλογία με ό,τι ισχύει στα υπόλοιπα Ταμεία ασφάλισης ελεύθερων επαγγελματιών (επιστημονικά επαγγέλματα), δεδομένου ότι δεν πρόκειται για εργοδοτικές εισφορές.
· Διασφάλιση των θεμελιωμένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων με διεύρυνση των ορίων και επιμήκυνση των δόσεων που τίθενται ως προϋπόθεση για τη δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης των ποσών οφειλής.
Μετά τα παραπάνω, επερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1) Εξετάζετε το ενδεχόμενο κεφαλαιοποίησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ΟΑΕΕ και άμεσης επανέναρξης καταβολής των τρεχουσών εισφορών με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης;
2) Θα προβείτε σε νομοθετική ρύθμιση για αύξηση του ορίου των 20.000 ευρώ για συμψηφισμό οφειλών με ποσά συντάξεων και αύξηση του αριθμού των μηνιαίων δόσεων για παρακράτηση της σύνταξης λόγω οφειλών;
3) Με ποιο τρόπο σκοπεύετε να μειώσετε το χρόνο απονομής σύνταξης;
4) Θα υπάρξει άμεσα αποσύνδεση της καταβολής των εισφορών από τη θεώρηση των ατομικών βιβλιαρίων ασθενείας;
5) Εναλλακτικά, εξετάζετε θετικά το ενδεχόμενο να «ενεργοποιείται» για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη το δικαίωμα για παροχές ασθενείας, εφόσον έχουν καταβάλει τουλάχιστον μία εισφορά ανά εξάμηνο, όπως συμβαίνει με ασφαλισμένους άλλων ταμείων;
6) Δεδομένου ότι δεν πρόκειται για εργοδοτικές εισφορές, προτίθεστε να προβείτε σε αποποινικοποίηση των ασφαλιστικών οφειλών προς τον ΟΑΕΕ;
7) Θα υπάρξει τροποποίηση, ώστε να αποκτήσουν δικαίωμα χορήγησης του επιδόματος ανεργίας και όσοι έχουν υπαχθεί σε διακανονισμό των οφειλών τους;
Οι επερωτώντες βουλευτές
Κουβέλης Φώτης
Αναγνωστάκης Δημήτρης
Γιαννακάκη Μαρία
Κυρίτσης Γιώργος
Λυκούδης Σπύρος
Μάρκου Κατερίνα
Ξηροτύρη-Αικατερινάρη Ασημίνα
Οικονόμου Βασίλης
Πανούσης Ιωάννης
Ρεπούση Μαρία
Τσούκαλης Νίκος
Φούντα Νίκη
Ψαριανός Γρηγόρης
Ψύρρας Θωμάς
Σχετικές ετικέτες:Πολιτική
Σχετικά άρθρα