«Τηρείται αυστηρά η νομοθεσία για το πόσιμο νερό στην Χαλκιδική»

Απάντηση της κυβέρνησης σε ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για τη δραστηριότητα της «Ελληνικός Χρυσός»

Ξαναέρχεται στην επικαιρότητα, με αφορμή ερώτηση 15 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, το θέμα του πόσιμου νερού στη περιοχή που δραστηριοποιείται η «Ελληνικός Χρυσός» στη Χαλκιδική. Οι βουλευτές της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης κάνουν λόγο για «επικίνδυνο νερό» επικαλούμενοι σειρά στοιχείων ενώ από την πλευρά της η κυβέρνηση (μέσω δύο υπουργείων) ξεκαθαρίζει πως τηρείται αυστηρά η νομοθεσία για το πόσιμο νερό στην Χαλκιδική.

Αναλυτικότερα, το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) διαβίβασε στη Βουλή σειρά εγγράφων και διαβεβαιώνει τους 15 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, που είχαν καταθέσει σχετική ερώτηση, ότι η δραστηριότητα της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ» παρακολουθείται από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του ΥΠΕΚΑ και από ειδική επιστημονική επιτροπή.

Η «Επιστημονική Επιτροπή του περιβαλλοντικού όρου 8.1.39» επικαλείται βιβλιογραφία και παλαιότερες αναλύσεις για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι «η προέλευση του αρσενικού στα υπόγεια νερά της περιοχής Νεοχωρίου αποδίδεται σε γηγενή αίτια και σχετίζεται με τις διεργασίες μεταλλογένεσης στη ΒΑ Χαλκιδική». Αναφέρεται δε, ότι «η θειούχος μεταλλοφορία που εντοπίζεται κατά θέσεις, είναι μικρής έκτασης και είναι συνδεδεμένη με ρήγματα που διατέμνουν τους γνευσίους και τους αμφιβολίτες».

Αναφέρεται ειδικότερα ότι η ποιοτική επιβάρυνση των υδάτων της περιοχής σχετίζεται με τη φυσική μεταλλοφορία, τη συσσώρευση υλικών από προγενέστερη μεταλλευτική δραστηριότητα και την επιφανειακή απορροή από προσωρινές και μόνιμες αποθέσεις (ιδίως στην περιοχή της Ολυμπιάδας, όπου συναντώνται σωροί αρσενοπυρίτη). Η Επιστημονική Επιτροπή μιλάει για την ανάγκη επιτάχυνσης εκπόνησης ειδικής υδρογεωλογικής μελέτης και θυμίζει ότι η Κοινή Υπουργική Απόφαση που είχε εκδοθεί το 2011 για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων στις μεταλλουργικές εγκαταστάσεις των Μεταλλείων Κασσάνδρας και την απομάκρυνση, καθαρισμό και αποκατάσταση χώρου απόθεσης παλαιών Τελμάτων Ολυμπιάδας της «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ» έχει περιλάβει όρους και προϋποθέσεις για την προστασία των υδάτων. Παράλληλα, ενημερώνει τους βουλευτές ότι θα προγραμματίσει επιτόπιους ελέγχους προκειμένου να εξετάσει το ζήτημα.

Σε άλλο έγγραφό της, η Γενική Διεύθυνση Φυσικού Πλούτου, Διεύθυνση Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών του ΥΠΕΚΑ αναφέρει ότι δεν υφίσταται καμία παράκαμψη της διαδικασίας που ορίζει ο νόμος για τη διαδικασία αδειοδότησης των γεωτρήσεων, ούτε απαλλαγή εκ της περιβαλλοντικής ευθύνης της εκμεταλλεύτριας εταιρείας. Αναφέρεται εξάλλου, ότι η διεύθυνση Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών έχει φροντίσει για την αυστηρή τήρηση του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών και των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων κατά την τεχνική αδειοδότηση των γεωτρήσεων της μεταλλευτικής έρευνας.

Αλλά και η ΕΥΠΕ (Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος) του ΥΠΕΚΑ σπεύδει να διαβεβαιώσει τους βουλευτές ότι έχει γίνει πλήρης υδρογεωλογική μελέτη για την περιοχή των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων και ότι στην ΚΥΑ τής περιβαλλοντικής αδειοδότησης επιβλήθηκαν όλοι οι κατάλληλοι όροι και περιορισμοί για την προστασία του υδατικού περιβάλλοντος (υπόγειο- επιφανειακό) στην περιοχή της εγκατάστασης, καθώς και συγκεκριμένο σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων. Αναφέρει πως «από όσο η υπηρεσία γνωρίζει, η εκμετάλλευση του κοιτάσματος στην περιοχή των Σκουριών δεν έχει ακόμη ξεκινήσει».

Το υπουργείο Υγείας, στην έγγραφη απάντηση που διαβίβασε στη Βουλή, επικαλείται έγγραφο της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας Χαλκιδικής, για την ποιότητα του πόσιμου νερού του οικισμού Νεοχωρίου του δήμου Αριστοτέλη. Όπως ειδικότερα γίνεται γνωστό:

- Η κύρια πηγή υδροδότησης του οικισμού έως τον Ιούλιο του 2013 ήταν από επιφανειακά νερά (πηγή Αγίου Αθανασίου), με επικουρική άντληση από υφιστάμενη γεώτρηση σε περιπτώσεις αυξημένων απαιτήσεων κατανάλωσης.

- Με βάση τις διαχρονικές μετρήσεις, το 2011 η συγκέντρωση αρσενικού στο δίκτυο κυμάνθηκε από 7μg/l έως 12μg/l με αποτέλεσμα να μην κριθεί «κρίσιμη» η κατάσταση. Το 2012, διαπιστώθηκε μικρή αύξηση στις τιμές του αρσενικού και κρίθηκε σκόπιμο να διερευνηθεί διεξοδικότερα η κατάσταση. Τα αποτελέσματα δειγματοληψιών και εργαστηριακών αναλύσεων έως τον Ιούνιο του 2013 έδειξαν διακυμάνσεις σε σημεία κατανάλωσης από 11μg/I έως 12μg/I. Τέλη Αυγούστου 2013, παρατηρήθηκε σημαντική υπέρβαση της τιμής του αρσενικού (21μg/l).

- Οι εργαστηριακές αναλύσεις επαναληπτικών δειγματοληψιών επιβεβαίωσαν τα ανωτέρω ευρήματα και ενημερώθηκαν προληπτικά οι καταναλωτές από τον δήμο Αριστοτέλη έως την αποκατάσταση του προβλήματος. Παράλληλα, ξεκίνησε η διερεύνηση της δυνατότητας υδροδότησης του οικισμού με εναλλακτικούς τρόπους.

- Εξετάστηκε η ποιότητα πολλών πηγών επιφανειακών νερών της περιοχής, καθώς και παραπλήσιας γεώτρησης. Δεδομένου ότι τα αποτελέσματα υπήρξαν ενθαρρυντικά, δοκιμάστηκε πιλοτικά η υδροδότηση του οικισμού από τη γεώτρηση με παράλληλες δειγματοληψίες και αναλύσεις σε διάφορα σημεία του δικτύου και στη συνέχεια, το δίκτυο δόθηκε στην κατανάλωση.

- Τα αποτελέσματα των αναλύσεων των επαναληπτικών δειγματοληψιών έδειξαν χαμηλές συγκεντρώσεις αρσενικού σε διάφορα σημεία του δικτύου (3-4μg/l), γεγονός που έδειξε σταθεροποίηση της κατάστασης σε ικανοποιητικά επίπεδα. Στη συνέχεια, αρχές Οκτωβρίου 2013 ο δήμος Αριστοτέλη ανακοίνωσε στους δημότες του την επίλυση του προβλήματος ποιότητας του νερού δικτύου ύδρευσης του οικισμού Νεοχωρίου.

- Λόγω της σοβαρότητας του θέματος η παρακολούθηση της ποιότητας του νερού του δικτύου ύδρευσης του οικισμού Νεοχωρίου συνεχίστηκε με δειγματοληψίες και εργαστηριακές αναλύσεις του νερού με συχνότητα μεγαλύτερη της προβλεπόμενης στην ισχύουσα νομοθεσία. Τα αποτελέσματα έδειχναν συγκεντρώσεις αρσενικού (2-5μg/l) πολύ χαμηλότερες από την παραμετρική τιμή αρσενικού (10μg/l) και σταθεροποίηση της κατάστασης.

- Τον Αύγουστο του 2014, μετά από έγγραφο της Διεύθυνσης Υδάτων Κεντρικής Μακεδονίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης δημιουργήθηκε ανησυχία για την καταλληλότητα του νερού ύδρευσης του εν λόγω οικισμού. Οι ενέργειες των υπηρεσιών ήταν άμεσες. Ελήφθησαν επτά (7) δείγματα από το δίκτυο ύδρευσης του εν λόγω οικισμού αλλά και από πηγές της ευρύτερης περιοχής. Οι εργαστηριακές αναλύσεις οι οποίες έγιναν σε διαπιστευμένο εργαστήριο έδειξαν ότι οι συγκεντρώσεις αρσενικού στο ύδρευσης ήταν μικρότερες από 1μg/l και στις πηγές, κυμαίνονταν από 1μg/l έως και 3μg/l. Όπως αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο δε, η ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης του οικισμού πληροί τις προδιαγραφές ποιότητας της κείμενης νομοθεσίας.

Την ερώτηση είχαν καταθέσει οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Κατερίνα Βεγγάζη, Ειρήνη Αγαθοποιού, Απόστολος Αλεξόπουλος, Τζένη Βάμβακα, Δημήτρης Γάκης, Ηρώ Διετή, Χαρά Καφαντάρη, Ιωάννης Μιχελογιαννάκης, Ευγενία Ουζουνίδου, Γιώργος Πάντζας, Μάνια Παπαδημητρίου, Ιωάννης Σταθάς, Αφροδίτη Σταμπουλή, Δημήτρης Τσουκαλάς και Δέσποινα Χαραλαμπίδου. Όπως ανέφεραν, η παρουσία μετάλλων στο νερό της περιοχής εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για τη δημόσια υγεία και επικαλούνταν σειρά στοιχείων σύμφωνα με τα οποία «η ρύπανση των υδάτων δεν είναι στιγμιαίο ατυχές γεγονός, αλλά ένα χρόνιο πρόβλημα στην περιοχή που, με δεδομένη την τοξικότητά και βιοσυσσώρευση των βαρέων μετάλλων, καθίσταται επικίνδυνο». Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ επισήμαιναν εξάλλου ότι «ακόμη και η αποφυγή της πόσης νερού δε διασφαλίζει τη δημόσια υγεία, δεδομένου ότι η ρύπανση επηρεάζει τη γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία καθώς και τα οικοσυστήματα της περιοχής.