Ο «αζουρίτης» μπορεί να κρύβει τη λύση στο αίνιγμα της Αμφίπολης

Πώς συνδέεται με το Αφγανιστάν το μπλε μάτι του αλόγου στο περίτεχνο ψηφιδωτό

Από ορυκτές ψηφίδες, και όχι από κάποιο… «παιχνίδισμα» του φωτογραφικού φακού προέρχεται το μπλε μάτι του αλόγου στο ψηφιδωτό της Αμφίπολης.

«Είναι πιθανότατα αζουρίτης δηλαδή, ορυκτό του χαλκού, του οποίου και σήμερα η τριμμένη σκόνη χρησιμοποιείται σε φυσικές βαφές. Οπως η ώχρα δηλ. πηλός εμπλουτισμένος με ένυδρα οξείδια του σιδήρου, χρησιμοποιείται για να αποδώσει χρωστικές με αποχρώσεις από ανοιχτό κίτρινο ως σκούρο καφέ. Η ποσότητα μάλιστα των ένυδρων οξειδίων του σιδήρου (αιματίτη, λειμωνίτη και μαγνητίτη) που αποτελούν τις φυσικές χρωστικές του σιδήρου, καθορίζει την απόχρωση του κίτρινου, πορτοκαλί ή κόκκινου. Συνήθη ονόματα χρωστικών από κόκκινη ώχρα είναι το ινδικό κόκκινο, το κόκκινο της Πομπηίας, Terra Pozzuoli, κόκκινο της Τοσκάνης, κόκκινο της Βενετίας. Αντιστοίχως, η αποκαλούμενη "πράσινη γη" (terre verte) χρωστική, αποτελείται κυρίως από τα ορυκτά σελαδονίτη και γλαυκονίτη, τα οποία δίνουν χρώματα από γαλαζοπράσινο μέχρι κίτρινο-λαδί» γράφει στο oryktosploutos.net ο κ. Πέτρος Τζεφέρης ( δρ. Μηχ. Μεταλλείων και Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Πολιτικής Ορυκτών Πρώτων Υλών ΥΠΕΚΑ.).

Στη συνέχεια της ανάλυσης του ο κ. Τζεφέρης ξαφνιάζει: «Για να επιστρέψουμε στην Αμφίπολη, με τον αζουρίτη μοιάζει πολύ στο χρώμα, ο ημιπολύτιμος λίθος λάπις λάζουλι ή λαζουρίτης (lazurite ή Lapis Lazuli = λίθος (Λατινικά) + μπλε (Περσικά)). Η κύρια πηγή του ορυκτού λάπις λάζουλι βρισκόταν στο Αφγανιστάν, στα αρχαία λατομεία του Badakshan, τα οποία πρωτο-χρησιμοποιήθηκαν το 6.000 π.Χ. Το υλικό μεταφερόταν αρχικά στην Αίγυπτο και από εκεί στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, αζουρίτης (συνήθως μαζί με μαλαχίτη οπότε αποκαλείται αζουρομαλαχίτης) απαντάται στη Μακεδονία, την Θάσο, το όρος Όθρυς, το Λαύριο και αλλού. Mήπως λοιπόν το βασιλικό μπλέ του ψηφιδωτού της Αμφίπολης προερχόταν όχι από το Αφγανιστάν και την Αίγυπτο αλλά από τα γειτονικά αρχαία μεταλλεία της Αλιστράτης; Αλλωστε ο ορυκτός αζουρίτης, έχει τεκμηριωμένη παρουσία στις λαβυρινθώδεις στοές τους, με κομμάτια του πετρώματος να περιλαμβάνονται και στα σύγχρονα εκθέματα του «Σπηλαίου Αλιστράτης», ως χαρακτηριστικά δείγματα των ορυκτών της περιοχής. Τα άγνωστα στους περισσότερους μεταλλεία χρυσού της περιοχής Αλιστράτης Σερρών, απέχουν μόλις 20 χιλιόμετρα από την Αμφίπολη».