Ο σύρος πρόσφυγας που θα μεταφέρει την Ολυμπιακή Φλόγα

o-siros-prosfigas-pou-tha-metaferi-tin-olimpiaki-floga

Η συγκινητική ιστορία του Ιμπραήμ Αλ Χουσεΐν

Τίποτα δεν αποσπά την προσοχή του καθώς παίρνει θέση για να βουτήξει στην Ολυμπιακή πισίνα. Ο Ιμπραήμ Αλ Χουσεΐν είναι απόλυτα συγκεντρωμένος σε αυτό που βλέπει μπροστά του. Από το μυαλό του κάθε άλλη σκέψη έχει παραμεριστεί: ο πόλεμος στη Συρία και το πώς διέφυγε πριν από τρία χρόνια, οι επώδυνες μνήμες για τους οικείους που έμειναν πίσω, ο τραυματισμός του από βόμβα το 2012 που τον άφησε με μερική αναπηρία στο δεξί του πόδι. Τώρα είναι μόνο εκείνος και το νερό. Δίνει μία και κάνει βουτιά.

Στις 26 Απριλίου 2016, ο Ιμπραήμ, αναγνωρισμένος πρόσφυγας και αθλητής, θα κρατήσει την Ολυμπιακή Φλόγα κατά την Ολυμπιακή Λαμπαδηδρομία στο σκέλος της διαδρομής της στην Αθήνα. Η τελετή Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο έγινε στις 21 Απριλίου 2016 στην Αρχαία Ολυμπία. Η Φλόγα θα περάσει μέσα από τον Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων στον Ελαιώνα, όπου σήμερα διαμένουν περί τους 1.500 πρόσφυγες. «Ο συμβολισμός της κίνησης μεγάλος: δείχνει την αλληλεγγύη απέναντι στους πρόσφυγες σε όλον τον κόσμο, καθώς εκατομμύρια εγκαταλείπουν τις χώρες τους ανά την Υφήλιο, με το προσφυγικό κύμα στην Ευρώπη να είναι το μεγαλύτερο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», αναφέρει σε κείμενό της η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.

Για τον 27άχρονο αθλητή που κάποτε ονειρευόταν να λάβει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες και του οποίου η αθλητική πορεία ανακόπηκε από τον πόλεμο και τον τραυματισμό του, η στιγμή είναι πολύ μεγάλη: «Είναι μεγάλη τιμή να κρατήσω την Ολυμπιακή Φλόγα», λέει ο Ιμπραήμ. «Είναι σαν να γίνεται πραγματικότητα ένα από τα μεγαλύτερά μου όνειρα. Ένα όνειρο είκοσι και πλέον ετών».

Το 2014, ο Ιμπραήμ έφτασε με βάρκα στην Ελλάδα, στη Σάμο. Ζει στην Αθήνα, η οποία έχει γίνει πλέον η βάση του. Εδώ χτίζει ξανά, σιγά σιγά, βήμα βήμα από την αρχή τη ζωή του και την ταυτότητά του ως αθλητή. Το τεχνητό μέλος που τον βοηθά στο βάδισμά το απέκτησε με τη βοήθεια ενός γιατρού. Δε χρειάστηκε να πληρώσει για αυτό.

Το πρόγραμμά του, γεμάτο. Είναι αφοσιωμένος στην προπόνησή του. Τρεις φορές την εβδομάδα προπονείται στο Ολυμπιακό Στάδιο με τον Σύλλογο Προσαρμοσμένων Αθλημάτων «Πρωτοπόροι». Πρόκειται για το αθλητικό σωματείο του Πανελληνίου Συλλόγου Προσαρμοσμένων Δραστηριοτήτων ALMA. Παράλληλα, συμμετέχει στην ομάδα του Αμαρουσίου στο μπάσκετ με καρότσι. Η ομάδα του Αμαρουσίου είναι μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελλήνων Καλαθοσφαιριστών με Καρότσι. Μαζί τους προπονείται πέντε φορές την εβδομάδα και φυσικά, λαμβάνει μέρος στους αγώνες. Πρόσφατα, έπαιξαν με την Πάτρα στην έδρα της δεύτερης και κέρδισαν. «Η κολύμβηση και το μπάσκετ δεν είναι απλά ένα παιχνίδι για μένα», λέει ο Ιμπραήμ. «Είναι η ζωή μου». Πέρα από τις προπονήσεις του, όμως, ο Ιμπραήμ δουλεύει για να βγάλει τα προς το ζην. Κάθε μέρα πηγαίνει στην καφετέρια όπου εργάζεται, πολλές φορές ακόμη και δέκα ώρες, μέχρι τη βαθιά νύχτα.

Ανέκαθεν ο αθλητισμός αποτελούσε κομμάτι της ζωής του Ιμπραήμ. Από παιδί, καθώς μεγάλωνε στο Ντερ ες Ζορ στη Συρία, έκανε κολύμβηση, μπάσκετ και τζούντο. Μάλιστα, είχε λάβει τη δεύτερη θέση σε αγώνες τζούντο σε εθνικό επίπεδο το 2004 και μετάλλιο σε φιλικούς αγώνες κολύμβησης. Στην κολύμβηση τον προπονούσε ο πατέρας του μαζί με τα άλλα 13 αδέλφια του, πολλά από τα οποία ελάμβαναν μέρος σε διαγωνισμούς από μικρή ηλικία και διακρίνονταν σε τοπικούς διαγωνισμούς ή αγώνες. Μέρος της εξάσκησής του ο Ιμπραήμ το έκανε στον ποταμό Ευφράτη. Ανέβαινε στην κρεμαστή γέφυρα του Ντερ Ες Ζορ και από εκεί, βουτούσε στο ποτάμι.

Μέχρι και την εφηβεία του, ο Ιμπραήμ κολυμπούσε σε αγωνιστικό επίπεδο, παράλληλα με την εργασία του ως ηλεκτρολόγος. Είχε τελειώσει τεχνική σχολή στη Συρία. Όταν όμως ξεκίνησε ο πόλεμος το 2011, όλα άλλαξαν. Η γέφυρα του Ντερ Ες Ζορ, έργο Γάλλων μηχανικών, διαλύθηκε από τις βόμβες. Μια μέρα, ο Ιμπραήμ έτρεξε να βοηθήσει έναν φίλο του, βαριά τραυματισμένο από έκρηξη. Έτσι τραυματίστηκε και ο ίδιος. Μια βόμβα έπεσε σε κοντινή απόσταση και τον ακρωτηρίασε από τη μέση της γάμπας και κάτω. Την επόμενη χρονιά, διέφυγε στην Τουρκία, όπου πέρασε ένα διάστημα αναρρώνοντας.

Για τον Ιμπραήμ δεν είναι εύκολο να μιλά για τον πόλεμο ή το ατύχημα ή την ανάρρωσή του. Στο μικρό του διαμέρισμα στην Αθήνα, δεν έχει τίποτα που να του θυμίζει τη Συρία. Ούτε φωτογραφίες, ούτε τίποτα. Οι αναμνήσεις πονάνε. Δε μιλά για τους οικείους του πίσω στη Συρία. «Κοιτάζω μόνο μπροστά. Το να σκέπτομαι το παρελθόν δε με βοηθάει. Αν θυμάμαι όλα όσα έχω αφήσει πίσω, δε θα προχωρήσω. Θα με ανακόψει», λέει.

Λίγους μήνες αφότου έφτασε στην Ελλάδα, ο Ιμπραήμ αναζήτησε βοήθεια από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ). Το ΕΣΠ είναι Μη Κυβερνητική Οργάνωση που από το 1989 παρέχει νομική και κοινωνική υποστήριξη σε άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας και είναι εταίρος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Με τη βοήθεια της δικηγόρου του ΕΣΠ, Κατερίνας Κόμητα, τού χορηγήθηκε άσυλο. «Δεν τον άκουσα ποτέ να λέει “ήμουν καλός αθλητής κάποτε”», λέει η κ. Κόμητα. «Αυτό που λέει είναι ”ε ί μ α ι καλός αθλητής”». Παράλληλα, η κοινωνική λειτουργός του ΕΣΠ, Γωγώ Χίου βοήθησε τον Ιμπραήμ να βρει σπίτι και τον έφερε σε επαφή με αθλητικούς συλλόγους για ΑμεΑ.

Πριν βουτήξει στην πισίνα, ο Ιμπραήμ βγάζει το τεχνητό μέλος και με το άλλο του πόδι μετακινείται χοροπηδώντας μέχρι τον βατήρα. Η προπονήτριά του στην κολύμβηση, Ελένη Κοκκίνου, θυμάται τη μέρα όταν τον περασμένο Οκτώβριο ο Ιμπραήμ κολύμπησε ξανά για πρώτη φορά έπειτα από πέντε χρόνια. «Ήμουν στην πισίνα και τον βοηθούσα να ισορροπήσει το σώμα του ξανά μέσα στο νερό», εξηγεί η κ. Κοκκίνου. Με τις νέες συνθήκες, ο Ιμπραήμ έπρεπε να βρει τον τρόπο να δώσει ώθηση στο σώμα του. Τη δεύτερη φορά που μπήκε στο νερό, ωστόσο, ανέκτησε την αυτοπεποίθησή του. «Είδα έναν δυνατό αθλητή και τίποτα άλλο» λέει η κ. Κοκκίνου. «Η προπόνηση είναι το μόνο που έχει στο μυαλό του. Στόχος του είναι να φτάσει την προσωπική του καλύτερη επίδοση στα 50 μ. ελεύθερο».

Ο Ιμπραήμ διανύει τα 50 μ. ελεύθερο σε περίπου 28 δευτερόλεπτα, μόνο τρία δευτερόλεπτα παραπάνω από τον χρόνο του πριν το ατύχημα. Στα τέλη Ιουνίου, θα λάβει μέρος στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Κολύμβησης ΑμεΑ. Έχει αρκετές πιθανότητες να έρθει πρώτος στην κατηγορία του και να κάνει ρεκόρ, λέει η κ. Κοκκίνου.

Τον περασμένο Ιανουάριο, ο Ζακ Ρογκ, επίτιμος πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και Ειδικός Πρεσβευτής του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τους Νεαρούς Πρόσφυγες και τον Αθλητισμό είχε ανακοινώσει ότι στη φετινή λαμπαδηδρομία θα συμμετέχει πρόσφυγας εκπροσωπώντας τους πρόσφυγες παγκοσμίως.

«Ο αθλητισμός μπορεί να κλείσει πολλές πληγές», είπε ο κ. Ρογκ. «Μπορεί να φέρει ελπίδα στους ανθρώπους αυτούς, μπορεί να τους βοηθήσει να σφυρηλατήσουν τις ιδέες τους και να ενσωματωθούν στην κοινωνία. Τους γεμίζει ελπίδα και όνειρα. Ο αθλητισμός μπορεί να μην είναι η λύση, αλλά μπορεί να έχει μεγάλη συνεισφορά». Κατά κάποιον τρόπο, ο αθλητισμός έσωσε με διάφορες μορφές τη ζωή του Ιμπραήμ, προσφέροντάς του έναν στόχο όταν η ζωή τον έφερε στην Ελλάδα, πρόσφυγα και μόνο.

«Κρατώ τη Φλόγα για μένα, για τους Σύρους, για όλους τους πρόσφυγες, για την Ελλάδα, για τον αθλητισμό, για τους συναθλητές μου στην κολύμβηση και στο μπάσκετ», λέει ο Ιμπραήμ. «Στόχος μου είναι να μην το βάλω ποτέ κάτω. Αλλά να συνεχίσω, πάντα να πηγαίνω μπροστά. Και αυτό μπορώ να το κάνω μέσα από τον αθλητισμό».

Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, περισσότεροι από 1 εκατ. πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν στην Ευρώπη μέσα στο 2015 και άλλες 180.000 μέχρι σήμερα για το 2016. Σημείο εισόδου για την πλειοψηφία ήταν η Ελλάδα, ωστόσο, μέχρι πριν κλείσουν τα σύνορα, η Ελλάδα αποτελούσε χώρα διέλευσης, καθώς η οικονομική κατάσταση της χώρας ήταν απωθητική για τους πρόσφυγες.

Ο Ιμπραήμ αποφάσισε να μείνει στην Ελλάδα καθώς εδώ έχει κάνει φίλους και επειδή ο τρόπος ζωής τού ήταν γνώριμος. «Νιώθω πολύ άνετα εδώ», λέει. «Αγαπώ τους Έλληνες. Μοιάζουν πολύ με τους Σύρους. Λένε “καλημέρα”, “καλησπέρα”, ρωτάνε “πώς είσαι;”, όπως κάνουμε και στη Συρία». Οι φίλοι του, οι συνάδελφοί του και ο προπονητές του λένε ότι έχει δείξει αξιοθαύμαστο σθένος και επιμονή. «Δεν έχει αφήσει τίποτα να τον σταματήσει. Ούτε τον πόλεμο, ούτε τον τραυματισμό του», λέει η Κοκκίνου. «Στη ζωή του ήταν πάντα αθλητής. Τώρα, είναι και πάλι μάχιμος».