Πώς βγήκε η φράση «σε τρώει η μύτη σου, ξύλο θα φας»

Οι προλήψεις και δεισιδαιμονίες από τις οποίες προέκυψε η σχετική έκφραση

Όταν κάποιον τον ξύνει η μύτη, ο λαός συνήθιζε να τον προειδοποιεί ότι… θα φάει ξύλο.

Η παροιμιακή φράση «σε τρώει η μύτη σου, ξύλο θα φας», ξεκινάει από πρόληψη και δεισιδαιμονία.

Στην αρχαία Ελλάδα, όπως λέει ο Τάκης Νατσούλης, πίστευαν πως ο κνισμός, η φαγούρα δηλαδή του σώματος, ήταν προειδοποίηση των θεών. Πίστευαν πως όταν ένας άνθρωπος αισθανόταν φαγούρα στα πόδια του, θα έφευγε ταξίδι. Όταν πάλι τον έτρωγε η αριστερή παλάμη του, θα έπαιρνε δώρα. Αν συνέβαινε το ίδιο στη δεξιά, θα έδινε αυτός δώρα.

Η πρόληψη αυτή έμεινε ως τα χρόνια μας. Οι αρχαίοι όμως, θεωρούσαν γρουσουζιά, όταν αισθάνονταν φαγούρα στην πλάτη, στο λαιμό, στα αυτιά ή στη μύτη.

Κάποτε ο βασιλιάς της Σπάρτης, Άγις, ενώ έκανε πολεμικό συμβούλιο με τους αρχηγούς του, είδε ξαφνικά κάποιον από αυτούς να ξύνει αφηρημένος το αυτί του. Αμέσως σηκώθηκε πάνω διάλυσε το συμβούλιο: «Θα έχουμε αποτυχία οπωσδήποτε. Οι θεοί μάς προειδοποίησαν. Ας αναβάλουμε για αργότερα την εκστρατεία».

Οι Σπαρτιάτες πίστευαν ακόμη ότι τα παιδιά που αισθάνονται φαγούρα στα μύτη τους, θα γίνονταν κακοί πολεμιστές. Έτσι όταν έβλεπαν κανένα παιδί να ξύνει τη μύτη του, το τιμωρούσαν, για να μην την ξαναξύσει άλλη φορά. Από την πρόληψη αυτή βγήκε «η φράση η μύτη σου σε τρώει, ξύλο θα φας».