Το νέο μνημόνιο θα μας έρθει από τους ελληνικούς δρόμους;

Ορατός είναι ο κίνδυνος η Ελλάδα να πρέπει να βρει άλλα 5 δισ. ευρώ εάν δεν ολοκληρωθούν τα μεγάλα οδικά έργα έως το τέλος του Μάρτη του 2017

Έντονη ανησυχία επικρατεί στους κύκλους των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών καθώς έχει περάσει πάνω από ενάμισι μήνας από την ημερομηνία που θα έπρεπε να είχαν υπογραφεί οι νέες συμβάσεις για τα μεγάλα οδικά έργα παραχώρησης. Βάσει χρονοδιαγράμματος αυτό θα έπρεπε να είχε γίνει ήδη στις 31 Μαρτίου του 2016 καθώς ακριβώς ένα χρόνο μετά, 31 Μαρτίου 2017, με βάσει το χρονοδιάγραμμα, οι κατασκευαστικές εταιρείες θα πρέπει να έχουν δώσει στην κυκλοφορία το μεγαλύτερο μέρος των αυτοκινητοδρόμων πετυχαίνοντας τη λεγόμενη λειτουργική ολοκλήρωση.

Τι θα γίνει εάν στις 31 Μαρτίου 2017 δεν έχουν παραδοθεί οι δρόμοι; Αν δεν τα καταφέρουν λειτουργεί ο «κόφτης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να επιστρέψει όλα τα χρήματα που έχει πάρει για τα έργα από τα ΕΣΠΑ, 4 δισ. ευρώ περίπου, ενώ θα πρέπει να ψάξει να βρει - από εθνικούς πόρους - άλλο 1 δισ. ευρώ για να μη μείνουν οι δρόμοι γιαπιά. Σύνολο 5 δισ. ευρώ, άλλο ένα μνημόνιο κοντολογίς.

Όσο περνάει ο καιρός – πλέον μένουν περίπου 10 μήνες – οδηγούμαστε σε μία επανάληψη της περιόδου των Ολυμπιακών Αγώνων όπου οι χρόνοι συμπιέστηκαν ώστε να προλάβουν τα στάδια και οι εγκαταστάσεις να είναι έτοιμα για το βράδυ της Τελετής Έναρξης. Η μόνη διαφορά είναι είναι ότι στην τωρινή περίοδο δεν υπάρχουν τα κεφάλαια και οι ροές που είχε η Ελλάδα πριν από 12 χρόνια. Οι τρεις μεγάλες εταιρείες της χώρας λειτουργούν σε ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον και έχουν εμφανίσει για μία ακόμη χρονιά ζημίες, που έρχονται να μεγαλώσουν τις συσσωρευμένες ζημίες όλων των ετών της κρίσης, οι οποίες εκτιμώνται σε πάνω από 1 δισ. ευρώ για τον κατασκευαστικό κλάδο στο σύνολό του.

Οι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες έχουν δείξει και στο παρελθόν, με τα Ολυμπιακά έργα για παράδειγμα, ότι μπορούν να ξεπεράσουν δυσκολίες που μοιάζουν ανυπέρβλητες και να πετύχουν θαύματα. «Καμία ξένη εταιρεία δεν θα έκανε αυτό που κάνουμε κι εμείς κι άλλες ελληνικές εταιρείες σε πλήθος έργων», δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ο αντιπρόεδρος της ΤΕΡΝΑ κ. Μιχάλης Γουρζής, αναφερόμενος στη Γέφυρα της Τσακώνας που η εταιρεία του πρόσφατα παρέδωσε, παρά τη χρεωκοπία της αυστριακής Alpine Bau που συμμετείχε στην κοινοπραξία, αναλαμβάνοντας μόνη της τεράστιο οικονομικό κόστος.

Πέρα από το σημαντικό πρόβλημα που θα προκύψει από την υποχρέωση επιστροφής των 4 δισ. ευρώ της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και του 1 δισ. ευρώ που πρέπει να βρεθούν από τους (ανύπαρκτους) εθνικούς πόρους η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη εάν αναλογισθεί κανείς τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που χάνονται στον κατασκευαστικό τομέα αλλά και την ζημιά που θα υποστούν οι περιοχές που θα διατρέχουν οι οδικές αυτές αρτηρίες και που τις περιμένουν ως μοχλούς ανάπτυξης.

Τέλος, το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο έντονο καθώς αγγίζει και τις ελληνικές τράπεζες σε μία περίοδο – μετά από συνεχόμενες ανακεφαλαιοποιήσεις – που προσπαθούν να ορθοποδήσουν. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν επενδύσει τεράστια ποσά στις συμβάσεις παραχώρησης και οποιοδήποτε εμπόδιο στην έγκαιρη ολοκλήρωση των οδικών αξόνων θα τους κοστίσει πολύ ακριβά, κάτι που πια (από 1-1-2016 ισχύει το διαβόητο bail-in) μπορεί να επηρεάσει και τους καταθέτες.

Ποια είναι τα μεγάλα οδικά έργα παραχώρησης (με τις εργασίες που απομένουν να είναι πάνω από 25% του έργου)

-Aυτοκινητόδρομος «Ιόνια Οδός» μήκους 196 χλμ., από Αντίρριο έως Ιωάννινα (Ανισόπεδος Κόμβος με Εγνατία Οδό)

-Αυτοκινητόδρομος «Κεντρικής Ελλάδος - Ε65», από το ύψος των Θερμοπυλών έως τον ανισόπεδο κόμβο με Εγνατία οδό (μήκος 174 χλμ.) που περνάει κοντά από την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και την Καλαμπάκα

-Ολυμπία Οδός, συγκεκριμένα τα υπό κατασκευή 120 χλμ. της Κορίνθου - Πατρών

*Οι αυτοκινητόδρομοι ΜΟΡΕΑΣ (Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα και Λεύκτρο - Σπάρτη) και Αιγαίου (Μαλιακός - Κλειδί, που περιλαμβάνει και τις νέες σήραγγες των Τεμπών) έχουν κατασκευασθεί σε μεγαλύτερα ποσοστά.