Γιατροί του Κόσμου: Η κατάσταση της υγείας των προσφύγων είναι καλή

giatri-tou-kosmou-i-katastasi-tis-igias-ton-prosfigon-ine-kali

«Οι συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς, η έλλειψη δραστηριοτήτων, τα αίτια σωματικών και ψυχικών παθήσεων»

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που έδωσαν σήμερα οι Γιατροί του Κόσμου, μαζί με εκπροσώπους της αντιπροσωπείας της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, παρουσιάστηκε ένας πρώτος απολογισμός του προγράμματος «Πρόσβαση σε δωρεάν και ποιοτική ιατρική φροντίδα για πρόσφυγες στην Ελλάδα» για τη στήριξη των προσφύγων, το οποίο ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2016, είναι δωδεκάμηνης διάρκειας και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, οι Γιατροί του Κόσμου παρουσίασαν τις παρατηρήσεις τους όσον αφορά την ψυχική, σωματική και σεξουαλική-αναπαραγωγική υγεία των προσφύγων στους καταυλισμούς.

Σε γενικές γραμμές, η κατάσταση της υγείας των ανθρώπων που εξετάστηκαν είναι καλή. Όσο για τα προβλήματα που παρουσιάζονται έχουν να κάνουν, κυρίως, με τις συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς. Η ψυχική υγεία αναδεικνύεται ως από τα σημαντικότερα ζητήματα στους καταυλισμούς προσφύγων, αποτέλεσμα της απραξίας και της μακρόχρονης αναμονής. «Οι πρόσφυγες θέλουν να συνεισφέρουν, να μην είναι παθητικοί δέκτες βοηθείας και προς αυτήν την κατεύθυνση εργάζονται οι Γιατροί του Κόσμου (ΓτΚ)», τόνισαν ο Πιέρ Βερμπέρεν, γενικός διευθυντής της βελγικής αντιπροσωπείας των ΓτΚ, που είναι και τυπικά υπεύθυνη του προγράμματος και η Ελίζα Βισκόντι, συντονίστρια του προγράμματος.

Επτά μήνες από την αρχή της δράσης, μία κοινή αποστολή πέντε αντιπροσωπειών των Γιατρών του Κόσμου από Ελλάδα, Βέλγιο, Γαλλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν πραγματοποιηθεί σχεδόν 11.000 εξετάσεις ασθενών σε δώδεκα καταυλισμούς (Ελληνικό, Μαλακάσα, Σχιστό, Τρίκαλα, Βόλος, Κατσικάς, Κόνιτσα, Φιλιππιάδα, Φανερωμένη, Δολιανά, Καβάλα, Ραιδεστός [Βασιλικά]) μέσω ιατρείων και κινητών μονάδων, παρέχοντας μία ολιστική κάλυψη των αναγκών των προσφύγων. Οι ομάδες αποτελούνται από ιατρούς, νοσηλευτές, μαίες, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, υπευθύνους συλλογής και διαχείρισης δεδομένων, διερμηνείς και οδηγούς. Παράλληλα, οι δύο κινητές ιατρικές μονάδες, γυναικολογική και οδοντιατρική, προσφέρουν τη φροντίδα τους σε όλους τους καταυλισμούς, ενώ παιδίατροι συνοδεύουν την ομάδα αναλόγως με τις ανάγκες. Αναλυτικότερα, 9.332 εξετάσεις Πρωτοβάθμιας Ιατρικής Φροντίδας Υγείας, 767 Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας, 361 Ψυχικής Υγείας, καθώς και 469 οδοντιατρικές εξετάσεις. Μεταξύ των ανθρώπων που εξετάστηκαν, το 53% ήταν γυναίκες και το 47% άνδρες, ενώ το 35% των ωφελούμενων ήταν ηλικίας κάτω των 15 ετών. Οι τρεις κύριες χώρες προέλευσης ήταν το Αφγανιστάν, η Συρία και το Ιράκ.

Γενική κατάσταση της υγείας των προσφύγων-μεταναστών

Η κ. Βισκόντι επεσήμανε πως η υγεία των προσφύγων και μεταναστών είναι αρκετά καλή και ότι τα περισσότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν συνδέονται, είτε με το ταξίδι που πραγματοποίησαν για να φτάσουν στην Ελλάδα, είτε με τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς: Διαμονή, έλλειψη θέρμανσης, διατροφή, υγιεινή, πρόσβαση σε νερό για πλύσιμο χεριών και ρούχων, κ.λπ. Οι πιο κοινές παθήσεις που καταγράφηκαν είναι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού (25%), τα ορθοπεδικά (13%) και τα δερματολογικά προβλήματα (13%). Παράλληλα, παρατηρούνται μεμονωμένα περιστατικά χρόνιων παθήσεων (υψηλή πίεση, διαβήτης, επιληψία, σοβαρή αναπηρία), τα οποία παραπέμπονται στα κοντινότερα νοσοκομεία, ενώ οι ομάδες των ΓτΚ καλύπτουν τις ανάγκες μεταφοράς και διερμηνείας.

Ψυχική υγεία

Οι ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί των ΓτΚ δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην ψυχική υγεία των προσφύγων και παρέχουν ψυχοκοινωνική υποστήριξη με ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες. Καταγράφονται όλο και περισσότερα περιστατικά με συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους, ψυχολογικού τραύματος ή και τάσης αυτοτραυματισμού, που οφείλονται στην παρατεταμένη παραμονή σε καταυλισμούς, στην απώλεια παραδοσιακών ρόλων μέσα σε μία κοινότητα και στην έλλειψη δραστηριοτήτων. «Ανάμεσα στους φιλοξενούμενους πληθυσμούς βρίσκονται κάθε είδους επαγγέλματα, από γιατρούς μέχρι τεχνίτες. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει, με κάποιο τρόπο, να εμπλακούν, τόσο στην καθημερινή ζωή στους καταυλισμούς, όσο και να προσφέρουν εκτός των καταυλισμών, καθότι η μακρόχρονη παραμονή τους στα camps δεν είναι λύση», εξήγησε ο κ. Βερμπέρεν.

Οφέλη προσφύγων και τοπικών κοινωνιών

Το πρόγραμμα έχει προσφέρει 130 θέσεις εργασίας. Αυτοί οι άνθρωποι που δουλεύουν στους καταυλισμούς, ενισχύουν οικονομικά με την παραμονή τους στις τοπικές κοινωνίες, ανέφερε ο πρόεδρος των ΓτΚ Ελλάδας, Νικήτας Κανάκης. Επίσης, οι ΓτΚ, καλύπτοντας ένα μεγάλο μέρος της πρωτοβάθμιας περίθαλψης των προσφύγων, συμβάλλοντας στη μη συμφόρηση των νοσοκομείων. «Δεν πρόκειται, σε καμία περίπτωση, για υποκατάστατο του Εθνικού Συστήματος Υγείας, δουλεύουμε μαζί του συμπληρωματικά», διευκρίνισε ο κ. Βερμπέρεν. «Θα ήταν λάθος να υπήρχαν δύο συστήματα υγείας, ένα για τους ντόπιους, ένα για τους πρόσφυγες. Αυτό θα δημιουργούσε καχυποψία, τόσο στους Έλληνες, όσο και στον προσφυγικό πληθυσμό», πρόσθεσε.

Οικονομικά στοιχεία

Το πρόγραμμα «Πρόσβαση σε δωρεάν και ποιοτική ιατρική φροντίδα για πρόσφυγες στην Ελλάδα» έχει προϋπολογισμό επτά εκατομμύρια ευρώ και αποτελεί μέρος της επείγουσας δράσης στήριξης των προσφύγων που έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα, συνολικής δαπάνης 198 εκατομμυρίων ευρώ, μέσω του Τμήματος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ECHO). Σημειώνεται, πως είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο τμήμα προσφέρει βοήθεια σε χώρα μέσα στην ΕΕ.

Συνολικά, για την Ελλάδα έχει υπολογιστεί βοήθεια ενός δισεκατομμυρίου ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως ενημέρωσε η Μόνικα Έκστρομ, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εκτός από την παραπάνω έκτακτη βοήθεια, η οποία προορίζεται μόνο για Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς, διατίθενται 509 εκατομμύρια για το διάστημα 2014-2020 και 352 εκατομμύρια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εσωτερικής ασφάλειας (ISF), τα οποία έχουν ως αποδέκτες το ελληνικό κράτος και διεθνείς οργανισμούς.

Η αντιπρόεδρος των ΓτΚ Ελλάδας, Ηρώ Βαρσαμή, απευθυνόμενη προς την ΕΕ, ζήτησε, εκτός από τη χρηματική βοήθεια, «να επισπευσθεί η αποστολή προσωπικού και τεχνογνωσίας, που έχει υποσχεθεί η ΕΕ και ποτέ δεν ήρθε στην Ελλάδα, όπως και η υποχρέωση των κρατών-μελών να φιλοξενήσουν πρόσφυγες». Επίσης, ανέφερε ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές στις διαδικασίες ασύλου, καθώς παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις εξαιτίας της γραφειοκρατίας.

Ετήσια έκθεση των ΓτΚ για την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη ευάλωτων ομάδων στην Ευρώπη: Αποκλεισμός ευάλωτων ομάδων από τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας

Σημειώνεται, πως πριν μερικές ημέρες το Διεθνές Δίκτυο των Γιατρών του Κόσμου παρουσίασε την ετήσια έκθεσή του για την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη ευάλωτων ομάδων στην Ευρώπη. Η εν λόγω έκθεση βασίζεται στα ιατρικά και κοινωνικά ιστορικά, που συλλέχθηκαν το 2015 σε 31 πόλεις και 12 χώρες (Βέλγιο, Ελβετία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Τουρκία, Ουκρανία, Σουηδία).

Τα στοιχεία της έκθεσης είναι εξόχως ανησυχητικά, καθώς αποκαλύπτουν για ακόμα μία φορά τον αποκλεισμό, στην πράξη, των ευάλωτων ομάδων από τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας. Το 68% των ερωτηθέντων δεν διαθέτουν ιατροφαρμακευτική κάλυψη, το 40% των εγκύων γυναικών δεν είχαν πρόσβαση σε προγενετική φροντίδα πριν επισκεφθούν κλινικές των ΓτΚ, περίπου το 40% των παιδιών δεν είναι εμβολιασμένα σε ασθένειες όπως η ιλαρά, η παρωτίτιδα, η ερυθρά, ο τέτανος και το 19% των ερωτηθέντων είχαν βιώσει εμπειρίες βίας.