Η “απειλή” των εκλογών

"Άρωμα" αξιολόγησης έχει η σημερινή συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου με κυβερνητικά στελέχη να διευκρινίζουν πως υπάρχει μόνο "plan a" και έχει να κάνει με την έγκαιρη ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης συμπεριλαμβανομένου και του χρέους

Εβδομάδα «φωτιά» ξεκινάει για την κυβέρνηση με την «σκιά» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να απειλεί για άλλη μια φορά να τινάξει το χρονοδιάγραμμα και την διαπραγμάτευση στον αέρα. Μέσα σε μια περίοδο αλλεπάλληλων ευρωπαϊκών εκλογικών αναμετρήσεων μπορεί η Κομισιόν να επιθυμεί να αμβλυνθούν οι διαφωνίες που υπάρχουν σχετικά με την Ελλάδα, όμως ο Γερμανός «τσάρος της οικονομίας» αποτελεί τον αστάθμητο παράγοντα, από τη στιγμή που η κοινοβουλευτική του ομάδα επιμένει στη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.

Παρά την εκφρασμένη - και από τον πρωθυπουργό αισιοδοξία - ο προβληματισμός που υπάρχει στο Μέγαρο Μαξίμου είναι δεδομένος. Από εδώ και πέρα φαίνεται πως στηρίζουν πολλά σε μια πολιτική λύση. Αν στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου δεν δοθεί το «πράσινο φως» που επιθυμεί η ελληνική πλευρά όλα αναμένεται να κριθούν σε μια έκτακτη συνεδρίαση των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών, ενώ και η παρουσία του πρωθυπουργού στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής για το 2016 θα παίξει καθοριστικό ρόλο.

Ο όρος «πολιτική συμφωνία» που χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο και μετά από τον πρωθυπουργό, κατά πολλούς δείχνει τη δύσκολη θέση που έχει έρθει η κυβέρνηση για ολοκλήρωση της αξιολόγησης μέσα στα χρονοδιαγράμματα. Σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα αυτό δεν σημαίνει πως θα υπάρξουν «νέα μέτρα λιτότητας» και «υποχωρήσεις αρχών», που έχουν να κάνουν με την ανάγκη επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων είτε τις ομαδικές απολύσεις.

Στελέχη του Μαξίμου εξακολουθούν να επισημαίνουν την πρόοδο που έχει γίνει στις συζητήσεις με τους θεσμούς και την ανάγκη τήρησης των συμφωνηθέντων του περασμένου Μαΐου από την πλευρά των εταίρων.

Όλα τα δεδομένα που έχει μπροστά της η κυβέρνηση θα αναλυθούν στην πρωινή συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μαξίμου στις 9.30 π.μ.

Οι εκλογές

Σύμφωνα με εκτιμήσεις η άκαμπτη στάση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και οι απαιτήσεις του ΔΝΤ φέρεται να οδήγησαν το Μαξίμου να βάλει, - έστω και με τη συγκεκριμένη ρητορική του 4ου μνημονίου που επιθυμεί η ΝΔ - τις εκλογές στο λεξιλόγιο της πολιτικής σκηνής.

Το πρώτο «καμπανάκι» είχε χτυπήσει από τον πρωθυπουργό στην επετειακή ομιλία του για το Πολυτεχνείο, όπου είχε χαρακτηρίσει την ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση ως ορόσημο. Η ομιλία του στην κοινοβουλευτική ομάδα, όμως ήταν αυτή που πυροδότησε όλες τις συζητήσεις για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.

Αυτό που εξηγούσαν κυβερνητικές πηγές είναι πως δεν υπάρχει στον σχεδιασμό του πρωθυπουργού ο αιφνιδιασμός των εκλογών. «Κανείς δεν σκέφτεται τις κάλπες, κανείς δεν θέλει η χώρα να μπει σε περιπέτειες», συμπλήρωναν χαρακτηριστικά θεωρώντας αυτό το σενάριο καταστροφικό.

Το σίγουρο είναι πως η αναφορά του Αλέξη Τσίπρα μόνο τυχαία δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί στέλνοντας τα απαραίτητα μηνύματα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Είναι σαφές πως το Μάξιμου δεν μπορεί να πάρει νέα μέτρα έχοντας καταγράψει ήδη μια δημοσκοπική «καθίζηση» από την φορολογική «λαίλαπα» που έχει επιβάλει η υπογραφή του μνημονίου. Κατά πολλούς το απολύτως κακό σενάριο του αδιέξοδου με τους εταίρους θα ήταν εκλογικός μονόδρομος για το πρωθυπουργό.

Την ίδια ώρα με την αναφορά στις εκλογές υπενθύμισε στους βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού πως πρέπει να «βάλουν πλάτη» για μια τελευταία φορά, καθώς από την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης εξαρτάται η μακροημέρευση της κυβέρνησης.

Δεν αποκλείεται το «καμπανάκι» του πρωθυπουργού να χτύπησε και προς την πλευρά των κομμάτων του κεντρώου χώρου για τα οποία δεν φαίνεται η προσφυγή στις κάλπες να είναι το καλύτερο δυνατό σενάριο αυτή τη στιγμή.

Σε κάθε περίπτωση η προειδοποίηση του Αλέξη Τσίπρα απευθυνόταν κυρίως προς τους Ευρωπαίους επισημαίνοντας πως ενδεχόμενες εκλογές θα εντείνουν το κλίμα αστάθειας και πολιτικής αβεβαιότητας στη χώρα.

Από το κυβερνητικό στρατόπεδο, ωστόσο βρίσκονται σε «ετοιμότητα» με υπουργούς και βουλευτές να έχουν λάβει ήδη εντολή να «βγουν από τα γραφεία τους». Σε μια προσπάθεια αλλαγής του κλίματος και πλήρους κινητοποίησης το πρώτο βήμα έκανε ο πρωθυπουργός, ο οποίος ξεκίνησε τις εξορμήσεις στην περιφέρεια με πρώτους σταθμούς την Θράκη και την Θεσσαλονίκη.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον στην κυβέρνηση, πλέον στοχεύουν προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, όπως έπραξε και ο Αλέξης Τσίπρας στην τελευταία του ομιλία στην κοινοβουλευτική ομάδα. Βασικό αφήγημα θα αποτελέσει το επόμενο διάστημα πως ο πρόεδρος της Ν.Δ είναι έτοιμος να συμβιβαστεί με όλες τις απαιτήσεις των δανειστών και να ταυτιστεί με τους πιο ακραίους κύκλους.

Η ατζέντα

Σήμερα συνεδριάζει το Euroworking Group, όπου δεν θα υπάρξει τελική συμφωνία και το μόνο που αναμένεται είναι μια «οδηγία» για γρήγορη ολοκλήρωση του προγράμματος. Κομβικής σημασίας θεωρούνται οι συναντήσεις που θα έχει ο πρωθυπουργός με τον Επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί το απόγευμα, αλλά ενδεχομένως και με τον Αντιπρόεδρο της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ πριν αναχωρήσει για την Κούβα. Οι δυο αξιωματούχοι θα βρεθούν στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου «Η ώρα της Οικονομίας», όπου μεταξύ άλλων θα μιλήσουν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο Γιώργος Χουλιαράκης και ο Δημήτρης Παπαδημητρίου.

Μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ δεν αποκλείεται ο Αλέξης Τσίπρας να επιχειρήσει να προετοιμάσει το έδαφος για το Eurogroup της ερχόμενης Δευτέρας συνομιλώντας με ομολόγους του, ενώ την Παρασκευή θα μεταβεί στο Ντουμπάι όπου είναι προγραμματισμένο να συναντήσει τον Φρανσουά Ολάντ. Κατά την διήμερη παρουσία του στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θεωρείται πιθανό να συναντηθεί και με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, ενώ σημαντικό κομμάτι της επίσκεψης θα αποτελέσει το κομμάτι των επενδύσεων μετά την ολοκλήρωσης της επένδυσης του Αστέρα Βουλιαγμένης.

Αποφασιστικής σημασίας θα είναι η συνεδρίαση του Washington Group, που πληροφορίες από διεθνή μέσα, δεν αποκλείουν να συγκληθεί μέσα στην εβδομάδα.

Από την Τρίτη και μετά αναμένεται να πραγματοποιηθούν και νέες τηλεδιασκέψεις με τους θεσμούς.

Ρυθμιστικός παράγοντας το ΔΝΤ

Ανάμεσα σε δυο διαφορετικές απόψεις για το χρέος η ελληνική πλευρά προσπαθεί να περάσει το δικό της μήνυμα, αν και το τοπίο εξακολουθεί να παραμείνει θολό. Για την Ουάσιγκτον μια καθαρή λύση για το χρέος είναι «εκ των ων ουκ άνευ», και θα «ξεκλειδώσει την πόρτα» για την πλήρη συμμετοχή της στο πρόγραμμα.

Από τη στιγμή που τα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2018 και μετά δεν μειωθούν από το 3,5% η πάγια θέση του ΔΝΤ είναι πως το πρόγραμμα δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Σε μια τέτοια περίπτωση τα μέτρα που προτείνει (μείωση αφορολόγητου στα 5.000 ευρώ, μείωση κύριων συντάξεων μέσω κατάργησης της προσωπικής διαφοράς , μειώσεις μισθών στο δημόσιο τομέα) είναι απαγορευτικά για το Μέγαρο Μαξίμου.

Η ώρα των αποφάσεων για την συμμετοχή ή όχι του ΔΝΤ στο πρόγραμμα πλησιάζει με υπουργούς, όμως να εμφανίζονται προβληματισμένοι για το κατά πόσο η εμπλοκή του θα βοηθήσει τη δεδομένη χρονική στιγμή.

Όπως εξηγούσε κυβερνητικός αξιωματούχος όλα τα σενάρια είναι ακόμα στο τραπέζι και φέρουν το Ταμείο είτε να μπαίνει κανονικά στο πρόγραμμα, είτε να επιφυλαχθεί ή να έχει ρόλο τεχνικού συμβούλου. Τα τρία σενάρια έχουν θετικά και αρνητικά στοιχεία, καθώς σε περίπτωση απόσυρσής του, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πως η Ε.Ε θα διαχειριστεί μόνη της το ελληνικό πρόγραμμα με δεδομένες τις παρεμβάσεις Σόιμπλε, ή τις απαιτήσεις που πρέπει να ικανοποιηθούν στην πιθανότητα πλήρης συμμετοχής του, οι οποίες μεταφράζονται σε μέτρα έως 3,6 δισ. ευρώ. Το ενδεχόμενο το Ταμείο να επιφυλαχθεί σχετικά με την συμμετοχή του για πολλούς κυβερνητικούς αξιωματούχους θα επιτείνει το κλίμα αβεβαιότητας που ήδη υπάρχει.

Το βλέμμα της ελληνικής πλευράς είναι στραμμένο και στο δημοψήφισμα της Κυριακής στην Ιταλία όπου μια ενδεχομένη παραίτηση του Ματέο Ρέντσι θα προκαλούσε νέες πολιτικές ανακατατάξεις στην Ευρώπη. Ο φόβος που υπάρχει για περαιτέρω ενίσχυση ακραίων πολιτικών δυνάμεων αποτελούν ένα από τα «όπλα» του Αλέξη Τσίπρα προκείμενου να πείσει τους Ευρωπαίους να κλείσει πολύ σύντομα το ελληνικό θέμα.

Αντώνης Αντζολέτος