Χρέος και αξιολόγηση: Η ευκαιρία της Ελλάδας

Η συμφωνία στην δεύτερη αξιολόγηση φέρνει δόση και χρέος - Η καθυστέρηση συντηρεί την αβεβαιότητα και στέλνει το θέμα του χρέους το 2018 - Πώς μπορεί να επηρεάσει τα ζητήματα της Ελλάδας η επίσκεψη Ομπάμα; - Τι στάση κρατούν Σόιμπλε και Λαγκάρντ;

Το μεγάλο στοίχημα να πετύχει από τώρα την λύση για το χρέος με τις μικρότερες δυνατές απώλειες σε μέτρα και κάθε είδους «διορθώσεις» ή να περιμένει μέχρι και το 2018 παίζει το οικονομικό επιτελείο μπαίνοντας από σήμερα στην τρίτη και πιο ουσιαστική φάση της δεύτερης αξιολόγησης που δεν θα ξεπεράσει τις 15 ημέρες.

Η συγκυρία είναι απροσδόκητα ιδανική για το ελληνικό θέμα καθώς ακόμη και ο μεγάλος πολέμιος της άμεσης λύσης για το χρέος, ο Γερμανός υπουργός οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, παραδέχθηκε πριν το Eurogroup της περασμένης Δευτέρας , ότι στις 5 Δεκεμβρίου θα συζητηθούν να βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Τούτο ενώ ένα μήνα πριν αντιδικούσε δημόσια με την γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ κ. Κριστίν Λαγκάρντ, ακόμη και για την αναγκαιότητα ελάφρυνσης του χρέους.

Το ΔΝΤ ζητά πλέον μόνο την παραμετροποίηση των μέτρων, και όχι την εφαρμογή τους , ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ΕΚΤ, πιέζουν τους υπουργούς οικονομικών της Ευρωζώνης να δεσμευτούν σε συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα καταστήσουν μεσοπρόθεσμα το ελληνικό χρέος βιώσιμο . Κάτι τέτοιο περιμένει η ΕΚΤ, για να εντάξει την Ελλάδα στην ποσοτική χαλάρωση και να ανοίξει ο δρόμος στον δανεισμό απευθείας από τις αγορές.

Στην θετική αυτή συγκυρία, έρχεται μέσα στην εβδομάδα στην Ελλάδα ο Πρόεδρος των ΗΠΑ κ. Μπάρακ Ομπάμα - οποίος κρατά τα κλειδιά του Λευκού Οίκου μέχρι και τις 10 Ιανουαρίου - μαζί με τον υπουργό οικονομικών κ. Τζάκ Λιού, που υπήρξαν εδώ και τρία χρόνια υποστηρικτές μιας λύσης για το ελληνικό χρέος.

Λίγο πριν το τέλος του 2016 δείχνουν όλοι να θέλουν να δώσουν μια ευκαιρία στην Ελλάδα δίνοντας ένα σαφή «οδικό χάρτη» για το χρέος αναβάλλοντας όμως τις οριστικές δεσμεύσεις - και το πολιτικό κόστος που συνεπάγονται - για μετά το τέλος του 2018.

Όλα καλά αλλά… πρώτα η αξιολόγηση

Το βάρος πλέον πέφτει στο …μερικώς ανασχηματισμένο οικονομικό επιτελείο που θα πρέπει να έχει φτάσει σε μια τεχνική συμφωνία μέχρι και την συνεδρίαση της ομάδας εργασίας της Ευρωζώνης στις 28 του μήνα ενώ η διαπραγμάτευση που ξεκινά σήμερα έχει όλα τα θέματα ανοιχτά . Μια συμφωνία στις 5 Δεκεμβρίου θα φέρει μια συνολική συμφωνία για την δόση των 6,1 δις ευρώ και χρέος Προϋποθέτει όμως να υπάρχει συμφωνία σε επτά θεματικές ενότητες :

Τα εργασιακά είναι το πιο δύσκολο από αυτά . Η υπουργός εργασίας κ. Εφη Αχτσιόγλου , έχει ετοιμάσει μια γραμμή άμυνας με κοινό παρανομαστή το Ευρωπαϊκό κεκτημένο . Με αυτό το δεδομένο θέλει να αναβάλλει την συζήτηση για τις ομαδικές απολύσεις και την ανταπεργία (Lock out) με την δικαιολογία ότι δεν έχον κόμη κριθεί οριστικά από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Στο θέμα του υπερκατώτατου μισθού ερμηνεύει πρόσφατη απόφαση του ευρωδικαστηριίου ως ευνοϊκή για τις ελληνικές θέσεις θεωρώντας ότι δεν μπορούν να υπάρχουν πολλοί «κατώτεροι μισθοί» για άτομα με ίδια τυπικά προσόντα ανεξαρτήτως ηλικίας. Προτάσσει ως μοναδικό θέμα Το πρόβλημα είναι ότι οι δανειστές θα πιέσουν για λύσεις σε όλα τα θέματα εδώ και τώρα διαπραγμάτευσης την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Ένα δεύτερο θέμα για το υπουργείο εργασίας θα είναι η εφαρμογή του ασφαλιστικού νόμου με στόχο να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση . με δεδομένο ότι τα στοιχεία δεν είναι καλά η υπουργός εργασίας θα δεχθεί πίεση για την αποδοχή λύσεων «αλά ΔΝΤ» δηλαδή για περικοπή των υφιστάμενων συντάξεων .

Στο δημοσιονομικό και ειδικότερα τους προϋπολογισμούς του 2016 του 2017 η διαφορά που προκύπτει είναι περίπου 0,5% του ΑΕΠ ( περίπου 900 εκ ευρώ) και αφορά κυρίως δαπάνες που δεν περικόπηκαν το 2016 και την χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης για το 2017 και τα επόμενα χρόνια Το οικονομικό επιτελείο έχει ως όπλο την πολύ καλή πορεία των εσόδων που παρουσιάζουν υπέρβαση 2,3 δις ευρώ στο δεκάμηνο Ιανουαρίου- Οκτωβρίου . θα έχουν βέβαια να αντιμετωπίσουν ερωτήματα για την επιδεινούμενη κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων , την υποαπόδοση των μέτρων του νέου ασφαλιστικού νόμου και την «διατηρησιμότητα» της καλής πορείας των εσόδων και για τον επόμενο χρόνο με δεδομένο ότι έρχεται και νέο πακέτο έμμεσων φόρων από 1/1/2017 .

Οι τράπεζες και η συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τα κόκκινα δάνεια . Η αξιολόγηση των διοικήσεων των τεσσάρων μεγάλων εμπορικών τραπεζών και του ΤΧΣ Το θέμα είχε απροσδόκητα κακή εξέλιξη με την διαδικασία να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη ενώ θα έπρεπε με βάση το πρόγραμμα να είχε ολοκληρωθεί από τις 18 Οκτωβρίου . Από την άλλη ο εξωδικαστικός μηχανισμός διευθέτησης οφειλών για τις επιχειρήσεις που είναι ευθύνη του νέου υπουργού ανάπτυξης κ. Δημήτρη Παπαδημητρίου αντιμετωπίζει ακόμη πολλά νομικά και τεχνικά προβλήματα με αποτέλεσμα να είναι αμφίβολο αν μπορεί να ολοκληρωθεί ο σχετικός νόμος μέσα σε 15 ημέρες .

Οι αλλαγές στο δημόσιο οι οποίες βρίσκονταν όλο αυτό το χρόνο στην σκιά των τριών προηγούμενων θεμάτων . Η νέα υπουργός κ. Όλγα Γεροβασίλη θα πρέπει να ορίσει χρονοδιάγραμμα για την έναρξη και ολοκλήρωση της αξιολόγησης του δημοσίου και την ενεργοποίησης της συνεχούς κινητικότητας του δημοσίου που προβλέπονται από το πρόγραμμα . Ένα ακόμη θέμα θα είναι το θέμα των ειδικών μισθολογίων για το οποίο προβλέπεται από το πρόγραμμα εξομοίωση με τα μισθολόγια της Κεντρικής διοίκησης ενώ η πρόταση που έχει συνταχθεί προσπαθεί να έχει τους πάντες ευχαριστημένους .

Στον τομέα της ενέργειας τα δύο βασικά θέματα θα είναι ο διαγωνισμός για την είσοδο ιδιώτη στον ΑΔΜΗΕ που θα έπρεπε να ολοκληρωθεί στο τέλος του χρόνου (δεν έχει προκηρυχθεί ακόμη) και η εκκίνηση των δημοπρασιών ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας (ΝΟΜΕ) . Αυτά ανήκουν στην μερίδα του νέου υπουργού ενέργειας κ. Γιώργου Σταθάκη .

Τα θέμα απελευθερώσεων αγορών και υπηρεσιών περιλαμβάνει δύο ακόμη κοινωνικά επώδυνα μέτρα . Το πλήρες άνοιγμα ου επαγγέλματος του μηχανικού που αφορά την μισή κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και την πώληση των ΜΗΣΥΦΑ εκτός φαρμακείου .

Η διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει σήμερα και θα συνεχίσει και αύριο με τα τεχνικά κλιμάκια ενώ την Τρίτη ή την Τετάρτη θα έρθουν και οι επικεφαλής των ομάδων από ΕΕ ΔΝΤ ΕΚΤ και ΕΜΣ.

Ή …τίποτα

Αν το χρονικό ορόσημα της 5ης Δεκεμβρίου περάσει χωρίς συμφωνία χάνονται όλα . Ακόμη και αν έχουμε συμφωνία τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο το σκηνικό θα είναι πολύ διαφορετικό . Οι ΗΠΑ θα είναι σε καθεστώς μετάβασης και η Ευρώπη σε περίοδο διαδοχικών εκλογών : τον Μάρτιο η Ολλανδία , τον Μάιο η Γαλλία, το Νοέμβριο η Γερμανία και κάποια στιγμή μέσα στο χρόνο και η Ιταλία, αν το δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου δεν πάει καλά για τον κ. Ρεντζι.

Κανείς δεν θα έχει το χρόνο - ακόμη και αν θέλει να ασχοληθεί με την Ελλάδα και πλέον το θέμα του χρέους θα πρέπει να αναμένεται να συζητηθεί στην καλύτερη περίπτωση στις αρχές του 2018.

Τάσος Δασόπουλος