Σε αχαρτογράφητα νερά

Τι περιμένει η κυβέρνηση για το ελληνικό πρόγραμμα μετά την εξαγγελία των κοινωνικών μέτρων από τον πρωθυπουργό και την προκαταβολική τιμωρία της Ελλάδας μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, με "πάγωμα" των βραχυπρόθεσμων - Το καλό, το ενδιάμεσο και το κακό σενάριο

Ξανά σε αχαρτογράφητα νερά θα βρεθεί το ελληνικό πρόγραμμα μετά την σημερινή ψηφοφορία του πακέτου των κοινωνικών μέτρων, που εξήγγειλε μια εβδομάδα νωρίτερα ο Πρωθυπουργός.

Η ψήφιση της διανομής μερίσματος 617 δισ. ευρώ σε 1,6 εκατομμύρια συνταξιούχους και η αναστολή της αύξησης των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγίου, όσο και αν αφορά δίκαια μέτρα αποτελεί επισήμως μονομερή ενέργεια εκ μέρους της Ελλάδας, όπως αποφάσισαν χθες οι θεσμοί.

Το Βερολίνο έσπευσε να τιμωρήσει προκαταβολικά την Ελλάδα μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ο οποίος πάγωσε τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος μέχρι και τον Ιανουάριο. Τούτο παρά το γεγονός, ότι και αυτά υιοθετήθηκαν με καθυστέρηση και πάλι με ευθύνη της Γερμανίας.

Η αμέσως επόμενη ημέρα αναμένεται χειρότερη, δεδομένου ότι για το ελληνικό πρόγραμμα μπαίνει ξανά μια τεράστια αβεβαιότητα. Το ΔΝΤ έχοντας ανοίξει τα χαρτιά του θα αρχίσει να πιέζει το επόμενο διάστημα, στα μέτρα που θα έχουν την δική του υπογραφή. Η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα θα πρέπει να πείσει την επιτροπή, ότι η αρχική εκτίμηση για το πακέτο παροχών ήταν εσφαλμένη και ότι το κοινωνικό μέρισμα δεν αντιβαίνει στο πρόγραμμα.

Ο σημαντικότερος παίκτης του ελληνικού προγράμματος, η Γερμανία, θα κάνει να αδύνατα δυνατά να αναβάλει αποφάσεις για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, αλλά και την συνολική λύση για την ελάφρυνση του χρέους.

Όλα αυτά οδηγούν σε τρία πιθανά σενάρια για την επόμενη μέρα το επόμενο διάστημα, τα δύο από τα οποία εμπεριέχουν και ενδεχόμενο εκλογών.

Το καλό σενάριο

Το πρώτο και πιο αισιόδοξο σενάριο θα είναι η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης να γίνει μέσα στον Ιανουάριο, όταν θα είναι διαθέσιμα και τα στοιχεία της 12μηνης εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Αν τελικά το πρωτογενές πλεόνασμα που θα καταγραφεί, θα είναι 1,1 % του ΑΕΠ που προβλέπει ο προϋπολογισμός ή - ακόμη καλύτερα - κατά τι υψηλότερο, η Ελλάδα θα μπορεί να αποδείξει, ότι υπέπεσε σε ένα τυπικό και όχι ουσιαστικό σφάλμα ασυμβατότητας με το μνημόνιο. Οι θεσμοί θα έχουν πλέον τελικά στοιχεία, να πιστοποιήσουν την ορθότητα της πρόβλεψης. Λογικά στο Eurogroup του Φεβρουαρίου τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος θα πρέπει να ξεπαγώσουν, ενώ με την βοήθεια των πλέον φιλελληνικών δυνάμεων θα πρέπει να ξεκινήσει και η συζήτηση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που θα ανοίξουν το δρόμο για την ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ. Το θέμα του ΔΝΤ λύνεται με έναν ενισχυμένο κόφτη, ο οποίος θα περιέχει τα μέτρα που ζητά σήμερα το Ταμείο χωρίς όμως να απαιτεί την εκ των προτέρων νομοθέτηση τους.

Το ενδιάμεσο σενάριο

Ένα δεύτερο πιθανό σενάριο είναι μετά την εκ των προτέρων τιμωρία της Ελλάδας οι θεσμοί να μην δεχθούν το κλείσιμο του δωδεκάμηνου ως βάση, για να επανεξετάσουν το θέμα της Ελλάδας, αλλά να συμφωνήσουν να περιμένουν μέχρι και τον Απρίλιο, όταν η Eurostat θα δημοσιοποιήσει τα επίσημα δημοσιονομικά αποτελέσματα για κάθε κράτος μέλος της Ευρωζώνης.

Ο Απρίλιος είναι ο μήνας των εκλογών για την Ολλανδία και η τελική ευθεία για τις εκλογές στην Γαλλία. Αυτό σημαίνει ότι, αν η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει κανονικά την δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος, το καλύτερο που έχει να περιμένει, είναι το «ξεπάγωμα» και την εφαρμογή των βραχυπρόθεσμών μέτρων για το χρέος. Θα είναι όμως πολύ δύσκολο να περιμένει κανείς ότι οι μεγάλες οικονομίες θα είναι έτοιμες να δεσμευτούν σε συνολικά μέτρα για το ελληνικό χρέος δεσμεύοντας με αυτά τις Κυβερνήσεις που θα τις διαδεχτούν. Η Γερμανία θέλοντας να έχει άμεσα το ΔΝΤ στο πρόγραμμα , θα πιέσει την Ελλάδα να νομοθετήσει νέα μέτρα 4,5 δισ. ευρώ πιέζοντας την Κυβέρνηση σε εκλογές, επιχειρώντας να ξεφύγει από το αδιέξοδο.

Το κακό σενάριο

Το κακό σενάριο είναι η παρουσία και κυρίως οι απαιτήσεις του ΔΝΤ να καθυστερήσουν υπερβολικά πολύ την δεύτερη αξιολόγηση. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος θα ξεπαγώσουν, μόλις η Ελλάδα αποδειχθεί, ότι είχε δίκιο για την δυνατότητα διανομής κοινωνικού μερίσματος δηλαδή με την ανακοινώσεις της Eurostat τον Απρίλιο.

Αν όμως συνεχίζεται μια πολύμηνη ατελείωτη αξιολόγηση, τότε τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα βάλουν το θέμα της Ελλάδας στο «ράφι», περιμένοντας να διαμορφωθεί ο χάρτης των νέων πολιτικών συσχετισμών.

Το πρόγραμμα της Ελλάδα θα βρίσκεται στο αέρα. Η Γερμανία θα επιβάλλει την ένταξη του ΔΝΤ στο πρόγραμμα και μαζί και τα μέτρα που ζητά. η Κυβέρνηση βλέποντας το αδιέξοδο πια προχωρά σε εκλογές. Μετά τις εκλογές και όταν το τρίτο πρόγραμμα θα έχει αποκλίνει απολύτως από τους στόχους του, έρχεται ένα τέταρτο μνημόνιο σε συνεργασία ΕΕ και ΔΝΤ και ξεκινά ένα νέος κύκλος αβεβαιότητας.

Τάσος Δασόπουλος