Δύο χρόνια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, δύο -σχεδόν- αξιολογήσεις

duo-xronia-kyvernhsh-syriza-duo-sxedon-aksiologhseis

Τα μέτρα που ελήφθησαν, τα πλεονάσματα που επετεύχθησαν και οι νέες πιέσεις που δέχεται η χώρα μας, η οποία περιμένει ακόμη μία καθαρή λύση για το χρέος με το ρόλο του ΔΝΤ να παραμένει το μεγάλο πρόβλημα

Δύο χρόνια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, δύο αξιολογήσεις, με την τελευταία να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη και την Ελλάδα να αντιδρά για πολλοστή φορά στην πίεση να πάρει νέα μέτρα: Αυτή είναι η μακρινή εικόνα που μπορεί να έχει κάποιος ο οποίος μένει στην.... Αυστραλία για τις εξελίξεις στη χώρα μας τα τελευταία δύο χρόνια.

Δείτε εδώ infografic

Λόγω της δημοσιότητας που έχει πάρει το ελληνικό θέμα όμως, το σίγουρο είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες και σίγουρα μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής κοινής γνώμης (των αναγνωστών της Bild εξαιρουμένων)τα τελευταία δύο χρόνια παρακολούθησαν μια ελληνική κυβέρνηση με άλλη αντίληψη για τα πράγματα. Στην αρχή προσπάθησε να αλλάξει το ασφυκτικό πλαίσιο, που της είχαν θέσει, χωρίς όμως να αποφύγει τα λάθη. Στην συνέχεια συνθηκολόγησε και ανέλαβε ένα πρόγραμμα, που το υλοποιεί με μεγάλη συνέπεια, αναμένοντας από τους εταίρους της εκτός από δάνεια και ένα «καθαρό διάδρομο», όπως συνηθίζει να λέει ο υπουργός Οικονομικών, για να υπερβεί την κρίση της: Μια καθαρή λύση για το χρέος, που θα την επαναφέρει στην ίδια κατάσταση με τις άλλες χώρες του Ευρώ.

Την ίδια ώρα κάθε φορά που πετυχαίνει να ξεπεράσει κάποιον από τους στόχους που της έχουν θέσει , «τιμωρείται» με νέα μέτρα ή άλλα διοικητικές κυρώσεις. Η τελευταία, το πάγωμα των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, γιατί ο πρωθυπουργός τόλμησε να μοιράσει από το πλεόνασμα του πλεονάσματος σε συνταξιούχους και νησιά, που δέχθηκαν το σύνολο σχεδόν της προσφυγικής κρίσης.

Τώρα που το 80% του τρίτου μνημονίου έχει υλοποιηθεί, η διαπραγμάτευση αλλάζει επίπεδο και το ΔΝΤ ζητά μέτρα, γιατί η Ελλάδα έχει υποτίθεται συμφωνήσει με τους Ευρωπαίους εταίρους της - λες και είχε εναλλακτική - σε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ. Με την ευκαιρία αυτή, δύο χρόνια μετά από σκληρές θυσίες των Ελλήνων πολιτών, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας προσπαθούν να καθυστερήσουν ξανά την υπόσχεση, που έδωσαν το 2012, την επανέλαβαν το 2015 και την επικύρωσαν τον περασμένο Μάιο: Τη λύση για το χρέος.

Ευτυχώς για μας τα πράγματα σε απόλυτους αριθμούς είναι σαφώς καλύτερα από το 2010 ή το 2012, όταν η χώρα υποχρεώθηκε στα δύο πρώτα σκληρά μνημόνια, που έφερναν μέτρα 62 δισ ευρώ και μείωσαν τον πλούτο της χώρας κατά 52 δισ ευρώ.

Η Ελλάδα εμφανίζει πλέον - όχι χωρίς κόστος - πρωτογενή πλεονάσματα μεγαλύτερα από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και παράλληλα δείχνει να ανακάμπτει σταθερά με βάση το ιστορικό της μεταβολής των τριών από τα τέσσερα τρίμηνα του 2016.

Πως όμως φτάσαμε ως εδώ; Είναι μια ιστορία που μπορεί να χωριστεί σε τέσσερα εξάμηνα με το κάθε ένα από αυτά είχε το δικό ιδιαίτερο χαρακτήρα και καθόρισε το πως φτάσαμε ως εδώ.

1ο εξάμηνο: Η σκληρή διαπραγμάτευση

Παρά το αμφιλεγόμενο του χαρακτήρα του και τα διαπραγματευτικά λάθη, που οδήγησαν στο τρίτο πρόγραμμα διάσωσης το οποίο έχει αυξήσει το λογαριασμό των μέτρων κατά 9,5 δις ευρώ μέχρι τώρα, είχε ένα σημαντικό κέρδος: Η στάση και οι εντόνως αμφισβητούμενοι χειρισμοί του πρώτου υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη (Γιάνη κατά τον ίδιο) Βαρουφάκη, εκτός από μια σωρεία αντιδράσεων που έφεραν την χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, έδωσε σε όλο τον κόσμο να καταλάβει ένα πράγμα: Γιατί η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομική οντότητα του κόσμου, η Ευρωζώνη μετά από προσπάθειες επτά ετών δεν μπορεί να διασώσει με επιτυχία μια χώρα 11 εκατομμυρίων που παράγει το 1% του συνολικού ΑΕΠ της ζώνης Ευρώ.

Το πρώτο μισό του 2015 ξεκίνησε με την επίσκεψη στην Αθήνα του προέδρου του Eurogroup Γερούν Νταϊσελμπλούμ, την δημόσια απόρριψη της οντότητας και του ρόλου της τρόικας ως ελεγκτικού μηχανισμού από το κ. Βαρουφάκη και την ψυχαναγκαστική χειραψία με τον κ Νταϊσελμπλούμ, ο οποίος φέρεται να του λέει αλληγορικά «μόλις σκότωσες την τρόϊκα».

Ακολουθούν μια σωρεία κακών εξελίξεων: Η άρση του waiver για τα ελληνικά ομόλογα, το άδοξο τέλος του δευτέρου μνημονίου στο τέλος Φεβρουαρίου, 18 τακτικά και έκτατα Eurogroup με το Έλληνα υπουργό οικονομικών να είναι στόχος των πάντων. Πιο «διάσημο» από αυτά είναι το Eurogroup της Ρίγας στις 24 Απριλίου του 2015, όταν πλέον ο Γιάννης Βρουφάκης γίνεται στόχος οργισμένων αντιδράσεων από τους ομολόγους του. Λιγότερο διάσημο είναι το Eurogroup του Μαϊου, όταν ο 'Ελληνας υπουργός Οικονομικών αποβάλλεται από το Eurogroup πριν το τέλος της συνόδου, με τους συναδέλφους του να συζητούν πλέον «εναλλακτικές λύσεις» για την Ελλάδα. Τον Ιούνιο η Ελλάδα λαμβάνει την … take it or leave it τελική πρόταση Γουνκέρ.

Στο μεταξύ η πραγματική οικονομία στέναζε , με τις τράπεζες να έχουν στεγνώσει από ρευστό και το δημόσιο να δανείζεται από τους δημόσιους οργανισμούς για να καλύψει τις ανάγκες του ενώ η Τράπεζα της Ελλάδας καταγράφει μετανάστευση καταθέσεων 45 δις ευρώ.

Στις 26 Ιουνίου ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προκηρύσσει δημοψήφισμα, στις 27 Ιουνίου με απόφαση του υπουργού Οικονομικών κλείνουν οι τράπεζες και επιβάλλονται capital control με περιορισμό ημερήσιας ανάληψης τα 60 ευρώ. Παρά την επικράτηση του “όχι” στις 5 Ιουλίου, ο κ. Βαρουφάκης απομακρύνεται, αναλαμβάνει υπουργός Οικονομικών ο κ.Ευκλείδης Τσακαλώτος και η Ελλάδα σύρεται στο τρίτο μνημόνιο.

Πίσω από την εξιστόρηση των γεγονότων, το διάστημα αυτό έγινε σαφές το ευρωπαϊκό «ταμπού» για τις αναδιαρθρώσεις χρέους -ακόμη και αν είναι απαραίτητες- και ότι η όλη η Ευρωζώνη και η ΕΚΤ αναγκάζεται να ζει και να αναπνέει με βάση τους γερμανικούς κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας. ‘Έδωσε στο Γερμανό υπουργό Οικονομικών κ.Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε επισήμως το ρόλο του «κακού», που θέλει να απαλλάξει την Ευρωζώνη από μια απείθαρχη χώρα του νότου, η οποία έχει δανειστεί μέχρι σήμερα περίπου 230 εκ ευρώ, αλλά δεν μπορεί να ορθοποδήσει. Η πρόταση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών για συντεταγμένη έξοδο από το Ευρώ, στο Eurogroup του Μαρτίου του 2015 προς τον κ. Βαρουφάκη, έχει γράψει ιστορία. Το παρασκήνιο αυτής της ιστορίας είναι το εγχειρίδιο οδηγιών για την έξοδο χώρας από την Ευρωζώνη που έχει ετοιμάσει από τότε το επιτελείο του πλέον φιλοευρωπαϊκού ηγέτη και εκλεγμένου προέδρου της Commission κ.Ζαν Κλώντ Γιουνκέρ, το οποίο φυλάσσεται σε ένα συρτάρι στο ρετιρέ του «τρίκωχου» κτηρίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

2ο εξάμηνο: Πρώτη διαπραγμάτευση

Η πολύωρη συνεδρίαση της 13 Ιουλίου, οδηγεί σε μια συμφωνία που δείχνει ότι είναι συνέχεια του δεύτερου μνημονίου με κάποιες βελτιώσεις στους όρους. Η Ελλάδα παίρνει ένα δάνειο 86 δισ ευρώ από τον ESM, αναλαμβάνει δεσμεύσεις για μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, του φορολογικού της συστήματος, της δημόσιας διοίκησης, ενώ έρχεται και το αναβαθμισμένο υπερταμείο

αποκρατικοποιήσεων, που θα περιλαμβάνει πλέον όλη την δημόσια περιουσία, κινητή και ακίνητη.

Οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα χαμηλώνουν. Από το εξωπραγματικό 4,5% του ΑΕΠ του δεύτερου προγράμματος για τα έτη 2015-2017, πλέον η Ελλάδα αναλαμβάνει την υποχρέωση να περιορίσει το πρωτογενές έλλειμμα 0,25% το 2015 και πλεονάσματα 0,5% του ΑΕΠ το 2016, 1,75% του ΑΕΠ το 2017 και 3,5% το 2018. Η μείωση αυτή είναι επιβεβλημένη και από τα πράγματα, αφού η Ελλάδα στην κατάσταση που βρισκόταν ήταν αδύνατο να πετύχει τέτοιες επιδόσεις. Από την άλλη αν δεν υπήρχε όλη η αναστάτωση του προηγούμενου διαστήματος, ο στόχος δεν θα είχε αλλάξει.

Στο κείμενο του νέου μνημονίου υπάρχει η ανανέωση της υπόσχεσης, που δόθηκε πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2012, σε ένα ανάλογη έντασης σκηνικό, για αναδιάρθρωση του χρέους.

Η Ελλάδα ψηφίζει το μνημόνιο με πρωτοφανή πλειοψηφία στην Βουλή παραμονή του Δεκαπενταύγουστου και παίρνει ως πρώτη δόση 13 δισ ευρώ για να πληρώσει δύο δόσεις που χρωστά στο ΔΝΤ ένα ομόλογο 2,5 δισ προς την ΕΚΤ και να καλύψει ένα μέρος από τα χρωστούμενα προς ιδιώτες.

Κοινοτικοί αξιωματούχοι έχουν ομολογήσει ότι, μετά από δύο πολύ βαριά προγράμματα, η Ελλάδα ανάλαβε ένα τρίτο πρωτοφανές σε απαιτήσεις πρόγραμμα, το οποίο είναι δύσκολο να βγει.

Μέχρι και το τέλος του χρόνου επιτυγχάνεται ο στόχος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και της αποφυγής ενός κουρέματος των καταθέσεων. Ο λογαριασμός είναι πολύ χαμηλότερος από τα 20 δισ που έχουν υπολογιστεί στο πρόγραμμα. Οι ανάγκες του δημοσίου στη συμμετοχή της διάσωσης των τραπεζών περιορίζεται στα 4,5 δισ ευρώ από το δάνειο του ESM.

Παράλληλα η διαπραγμάτευση για τα κόκκινα δάνεια φέρνει το αναθεωρημένο νόμο Κατσέλη και δημιουργεί το θεσμικό πλαίσιο για την είσοδο στην ελληνική αγορά των distress funds και των εκκαθαριστών κόκκινων δανείων.

Αρχίζουν επίσης οι αλλαγές στο ασφαλιστικό, τη φορολογία, το δημόσιο (ψηφίζεται το νέο μισθολόγιο) και μπαίνουν οι βάσεις για τις αλλαγές, που θα έρθουν στις αρχές του 2016. Μεγάλη αλλαγή στο φορολογικό πεδίο χαρακτηρίζεται η αναμόρφωση των συντελεστών ΦΠΑ και η νομοθέτηση της κατάργησης της έκπτωσης του 30% των συντελεστών στα νησιά του Αιγαίου.

Η χρονιά κλείνει με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 0,7% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης για έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ για να αναθεωρηθεί τελικά σε πλεόνασμα 0,2% του ΑΕΠ, σημαντικά υψηλότερο από αυτό που προέβλεπε το πρόγραμμα.

3ο εξάμηνο: Τα μέτρα των 5,4 δισ ευρώ

Το τρίτο εξάμηνο της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σε οικονομικό επίπεδο συμπίπτει με το ξεδίπλωμα και την υιοθέτηση μέτρων, τα οποία θύμιζαν δεύτερο μνημόνιο και είχαν αποφύγει όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις με συνολική δημοσιονομική επίπτωση 5,4 δισ ευρώ .

Τον Μάιο ψηφίζεται το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο μεταφέρει ουσιαστικά το βάρος τους νέους συνταξιούχους προστατεύοντας τις - κύριες – συντάξεις, αφού επιβαρύνθηκαν με πρόσθετες εισφορές για υγεία.

Μαζί έρχεται και το μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο, που ενοποίησε την φορολογική κλίμακα μισθωτών και ελεύθερων επαγγελματιών και έκανε αναλογική την ειδική εισφορά αλληλεγγύης . Παρά τις βολές που δέχθηκε, είναι σαφώς δικαιότερο από το προϋπάρχον για τα εισοδήματα μέχρι και τα 20.000. Ωστόσο ήρθε και η μείωση του αφορολόγητου στα 8.636 ευρώ από τα 9.505 που ήταν για να φέρει τα πράγματα στα ίσια, ειδικά για συντάξεις και μισθούς του δημοσίου πάνω από 700 ευρώ και τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα πάνω από 600 ευρώ.

Το μέτρο της πρώτης μείωσης του αφορολόγητου ήρθε ως μια πρώτη χειρονομία προς το ΔΝΤ για να συμμετέχει χωρίς άλλες συνέπειες στο ελληνικό πρόγραμμα. Όπως φάνηκε αργότερα η μείωση δεν ήταν αρκετή, αφού το ΔΝΤ ζητούσε από την αρχή μείωση του αφορολογήτου στα 6.000 ευρώ, λίγο πάνω από το όριο της φτώχειας.

Θεσμοθετείται επίσης το υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων, το οποίο θα συμπεριλάβει το ΤΑΙΠΕΔ την ΕΤΑΔ, το ΤΧΣ και την υπό σύσταση εταιρία Δημοσίων Συμμετοχών και Περιουσίας που όπως μάθαμε θα αναλάβει να βελτιώσει τα οικονομικά αποτελέσματα, εισηγμένων και μη, ΔΕΚΟ. Το ταμείο θα έχει διάρκεια ζωής 99 έτη και πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου θα είναι άνθρωπος της εμπιστοσύνης των δανειστών.

Στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης γίνεται νέα αξιολόγηση των ΔΣ των τεσσάρων μεγάλων εμπορικών Τραπεζών, με επιτροπή όπου συμμετέχουν κατά 50% στελέχη των θεσμών και βάσει νόμου, που θέλει τα στελέχη που θα αναλάβουν να μην έχουν καμία σχέση με το ελληνικό τραπεζικό σύστημα για τουλάχιστον δύο χρόνια.

Θεσμοθετείται επίσης για πρώτη φορά η ανεξάρτητη αρχή δημοσίων εσόδων η οποία πλέον δεν θα λογοδοτεί στον υπουργό Οικονομικών, αλλά μόνο στην Βουλή και - φυσικά - τους δανειστές.

Παρά τις τεράστιες αυτές υποχωρήσεις, στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ τον Απρίλιο η ελληνική κυβέρνηση αναγκάζεται να δεχθεί και άλλη μια: Το ευρωπαϊκής έμπνευσης δημοσιονομικό κόφτη με στόχο να καλύπτει δημοσιονομικές αποκλίσεις, έως και 2% του ΑΕΠ με περικοπές μισθών και συντάξεων που δεν ικανοποιεί το ΔΝΤ.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών των υποχωρήσεων ήταν η συμφωνία τα ξημερώματα της 26 Μαϊου από την σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης και μια λύσης- έστω προκαταρκτικής - για το θέμα του χρέους, μέσω βραχυπροθέσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης. Στη συνεδρίαση συμμετείχε και το ΔΝΤ και ο εκπρόσωπος του, ο “σκληρός” κ.Πώλ Τόμσεν δέχθηκε τα βραχυπρόθεσμα μέτρα να υιοθετηθούν μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και τα μεσοπρόθεσμα να συζητούνται με το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος. Ο ίδιος δεσμεύεται ότι το Ταμείο θα συζητήσει την ένταξη του στο ελληνικό πρόγραμμα πριν το τέλος του 2016.

Το τρίτο εξάμηνο κλείνει με το οικονομικό επιτελείο να τρέχει για να κλείσει το θέμα του Ελληνικού και της έναρξης του διαγωνισμού για την παραχώρηση της διαχείρισης της Εγνατίας Οδού, που είναι προαπαιτούμενα.

4ο εξάμηνο: Η ώρα του ΔΝΤ

Η έναρξη της δεύτερης αξιολόγησης και η μάχη για το εργασιακό και οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για νέα μέτρα, που αφορούν περαιτέρω μείωση του αφορολόγητου και μείωση των συντάξεων, είναι τα δύο σημεία αναφοράς του τέταρτου τετράμηνου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.

Σε συνέδριο, που έγινε το Ιούνιο σε παραθαλάσσιο ξενοδοχείο της Αττικής, για πρώτη φορά ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής του κ.Γιώργος Χουλιαράκης ζητούν επίσημα από τους δανειστές την αναθεώρηση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Το σχέδιο του ESM για την ελάφρυνση του χρέους προέβλεπε ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ για 10 χρόνια από το 2018 έως και το 2018. Δυστυχώς όμως το αίτημα συναντά παγερή αδιαφορία από τους επικεφαλείς των δανειστών.

Ακολουθεί ένα ήρεμο καλοκαίρι με την Commission να διαμηνύει ότι δεν πρέπει να χαθεί χρόνος και η αξιολόγηση πρέπει να κλείσει πριν το τέλος του χρόνου, ώστε να ξεκινήσει η συζήτηση και για μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Ωστόσο το εργασιακό παραπέμπεται από τον τότε υπουργό Εργασίας σε μια σειρά δικαστικών αποφάσεων, που υποτίθεται ότι θα δικαίωνε τις ελληνικές αρχές.

Τον Σεπτέμβριο το ΔΝΤ σκάει την πρώτη βόμβα με την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας με βάση το άρθρο IV του Οργανισμού. Μιλά ανοιχτά για την ανάγκη μείωσης του αφορολόγητου και των συντάξεων, αφού περιθώρια για περικοπές σε άλλες δαπάνες δεν υπάρχουν κατά το Ταμείο.

Ακολουθεί ένα δίμηνο συναντήσεων τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, οι οποίες δεν έχουν κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα για τα θέματα της δεύτερης αξιολόγησης, με εξαίρεση ίσως το εργασιακό, όπου γίνεται πιο φανερή η διάσταση απόψεων μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και των δανειστών για το τι και πως πρέπει να αλλάξει.

Ο Δεκέμβριος όμως ήταν μήνας εξελίξεων. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ κ.Πολ Τόμσεν επαναφέρει με ανάρτηση του στο blog του Οργανισμού το αίτημα για νέα μέτρα, συνυπογράφοντας με τον επικεφαλή οικονομολόγο του Οργανισμού κ.Μωρίς Ομπσφέλντ . Μάλιστα κατηγορεί την Ελλάδα για τα νέα μέτρα, λέγοντας ότι δέχθηκε τον μεσοπρόθεσμο στόχο για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, ενώ το ΔΝΤ μπορεί να υποστηρίξει ένα πρόγραμμα με πλεονάσματα 1,5% του ΑΕΠ.

Η Ελλάδα έχει ισχυρό σύμμαχο τον επίτροπο αρμόδιο για θέματα Οικονομικής Πολιτικής κ.Πιέρ Μοσχοβισί, ο οποίος απαντά με άρθρο του στην επιχειρηματολογία Τόμσεν.

Το οικονομικό επιτελείο, επίσημα και ανεπίσημα, έχει παραδεχθεί ότι η ικανοποίηση των απαιτήσεων του ΔΝΤ απαιτεί νέα μέτρα 4,5 δις ευρώ.

Ακολουθεί το Eurogroup της 5 Δεκεμβρίου. Εκεί η Ελλάδα προσυπογράφει το μεσοπρόθεσμο στόχο για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρατείνει την διάρκεια ζωής του κόφτη και να προσθέσει και τα απαιτούμενα μέτρα πολιτικής με τα οποία θα υποστηρίξει τον στόχο.

Η επίσκεψη των θεσμών ολοκληρώνεται κοντά στα μέσα του μήνα χωρίς αποτέλεσμα.

Τελευταίο επεισόδιο του χρόνου ήταν το πάγωμα στα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που εγκρίθηκαν επίσης στο Eurogroup του Δεκεμβρίου με παρέμβαση της Γερμανίας και αφορμή της παροχές του πρωθυπουργό. Στο παρασκήνιο, μαζί με τα μέτρα για το χρέος πάγωσε και η αξιολόγηση.

Σε μια προσπάθεια απεμπλοκής, ο υπουργός Οικονομικών αναμένεται να δώσει αυτά που του ζητούν στο αυριανό Eurogroup, ελπίζοντας να αλλάξει το κλίμα.

Τάσος Δασόπουλος