Ποιος ήταν ο Άγιος Βαλεντίνος και οι… αντιπροτάσεις της ορθόδοξης εκκλησίας

pios-itan-o-agios-valentinos-ke-i-ntrimpla-tis-orthodoxis-ekklisias

Πώς φτάσαμε να τον εορτάζουμε για την ημέρα των ερωτευμένων;

Κάθε μέρα σαν και σήμερα, άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο θα προσφέρουν μπουκέτα λουλουδιών,
κάρτες, γλυκά και δώρα σε αγαπημένους τους, με αφορμή τη γιορτή του Άγιου Βαλεντίνου.

Ποιος ήταν όμως ο περιβόητος αυτός Βαλεντίνος και πώς φτάσαμε να τον εορτάζουμε;

Η Καθολική Εκκλησία αναγνωρίζει τουλάχιστον τρεις διαφορετικού αγίους με το όνομα Βαλεντίνος (Valentine ή Valentinus) όλοι εκ των οποίων είχαν μαρτυρήσει.

Σύμφωνα με ένα θρύλο, ο Βαλεντίνος ήταν ένας ιερέας που έζησε κατά τον τρίτο αιώνα μ.Χ. Όταν ο αυτοκράτορας Κλαύδιος II αποφάσισε ότι όλοι οι ανύπαντροι άντρες ήταν καλύτεροι στρατιώτες από αυτούς με συζύγους και οικογένειες, απαγόρευσε σε νέους άντρες να παντρεύονται. Ο Βαλεντίνος, αντιλαμβανόμενος την αδικία του σχετικού διατάγματος, αψήφησε τον Κλαύδιο και συνέχισε να φέρνει μυστικά εις γάμου κοινωνία τα νεαρά ζευγάρια. Κάποια στιγμή, ωστόσο, η δράση του αποκαλύφθηκε και ο Κλαύδιος διέταξε τη θανάτωσή του.

Άλλος θρύλος θέλει τον Βαλεντίνο να βρίσκει το θάνατο επειδή βοήθησε Χριστιανούς να δραπετεύσουν από τη φυλάκιση και τα συνεπακόλουθα βασανιστήρια. Σύμφωνα μάλιστα με μια ιστορία, ένας φυλακισμένος Βαλεντίνος ήταν ο πρώτος που έστειλε ερωτικό γράμμα σε ένα νεαρό κορίτσι που είχε ερωτευτεί και πιθανότατα να ήταν η κόρη του δεσμοφύλακά του. Υπέγραψε την κάρτα, συνεχίζει ο θρύλος, με τη φράση «Με αγάπη από τον Βαλεντίνο σου», που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα.

Αν και η αληθινή ιστορία του Άγιου Βαλεντίνου σκεπάζεται ακόμη και σήμερα με ένα πέπλο μυστηρίου, όλες οι ιστορίες και οι εκδοχές συγκλίνουν στην εικόνα μιας συμπαθητικής, ηρωικής και το βασικότερο ρομαντικής φιγούρας.

Κατά το Μεσαίωνα, ο Βαλεντίνος θα γινόταν ένας από τους σημαντικότερους αγίους σε Βρετανία και Γαλλία.

Αν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο Βαλεντίνος εορτάζεται στα μέσα του Φεβρουαρίου λόγω του ότι πέθανε ή θάφτηκε την ημέρα εκείνη γύρω στα 270 μ.Χ, υπάρχει η εκδοχή ότι η Εκκλησία αποφάσισε να τοποθετήσει στρατηγικά την ημερομηνία ώστε να συμπίπτει με τα Λουπερκάλια, τη ρωμαϊκή γιορτή προς τιμή του θεού της γονιμότητας Λούπερκους, σε μια προσπάθεια να προσηλυτίσει τους παγανιστές.

Τα Λουπερκάλια επιβίωσαν τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού, μέχρι που απαγορεύτηκαν στα τέλη του 5ου αιώνα οπότε και ο Πάπας Γελάσιος ανακήρυξε την 14η Φεβρουαρίου ως Ημέρα του Αγ. Βαλεντίνου. Έπρεπε, όμως, να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι η γιορτή να συνδεθεί οριστικά και αμετάκλητα με τον έρωτα, με τις πρώτες γραπτές αναφορές να εμφανίζονται μετά το 1400.

Ο Άγιος Βαλεντίνος και η Ορθόδοξη Εκκλησία

Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. «Ο άγιος αυτός είναι για μας ανύπαρκτος. Είναι μια μυθοπλασία δυτικής προέλευσης», δηλώνουν άνθρωποι της Εκκλησίας.

Ο εορτασμός του αγίου άρχισε να μπαίνει στη ζωή των Ελλήνων και η ημέρα να καθιερώνεται ως ημέρα των ερωτευμένων, στα τέλη της δεκαετίας του ‘70, με πρωτοβουλία των ανθοπωλών. Εκπρόσωποι της Εκκλησίας πρότειναν τότε, οι έλληνες ερωτευμένοι να τιμούν και να γιορτάζουν αγίους που υπάρχουν στο ορθόδοξο εορτολόγιο.

Το 1994, ο εκπρόσωπος Τύπου της Ιεράς Συνόδου, Γιάννης Χατζηφώτης, πρότεινε να καθιερωθεί ως ημέρα των ερωτευμένων η γιορτή του Αγίου Υακίνθου, που τιμάται στις 3 Ιουλίου.

Ο Υάκινθος καταγόταν από την Καισάρεια της Καπαδοκίας και υπηρετούσε ως κουβικουλάριος (θαλαμηπόλος) του ρωμαίου αυτοκράτορα Τραϊανού. Άνθρωπος εμπιστοσύνης του αυτοκράτορα, ο Υάκινθος προσηλυτίσθηκε στον Χριστιανισμό, προκαλώντας την οργή του Τραϊανού, που όταν το έμαθε διέταξε να τον φυλακίσουν χωρίς να του δίνουν καθόλου φαγητό, εκτός κι αν ήθελε να φάει ειδωλόθυτα. Σαράντα μέρες πέρασε έτσι ο Υάκινθος, χωρίς να αγγίξει τα ειδωλόθυτα. Την 41η, όμως, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο, σε ηλικία 20 ετών.

Στην καθιέρωση της 3ης Ιουλίου ως ημέρα του έρωτα και της ποίησης πρωτοστάτησε ο γνωστός τραγουδοποιός από τα Ανώγεια της Κρήτης, Λουδοβίκος των Ανωγείων, που μαζί με ανθρώπους του πνεύματος και των γραμμάτων προχώρησαν στην ανέγερση ενός ναού σε μια πανέμορφη τοποθεσία, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στον Ψηλορείτη. Μπροστά από το εκκλησάκι αυτό, που είναι το μοναδικό στην Ελλάδα αφιερωμένο στον Άγιο, κάθε καλοκαίρι πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με την επωνυμία Υακίνθεια.

Το 2000 ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, στην προσπάθειά του να φέρει πιο κοντά τη νεολαία στην Εκκλησία, πρότεινε να εορτάζεται η γιορτή των ερωτευμένων στις 13 Φεβρουαρίου, ημέρα που η Ορθοδοξία τιμά τη μνήμη των Αποστόλων Ακύλα και Πρίσκιλλας, ενός ενάρετου ζευγαριού ιουδαίων σκηνοποιών, που ζούσε στην Κόρινθο και ασπάστηκε τον Χριστιανισμό.