«Τα παιδιά των τρένων» αποκτούν «ταυτότητα»

Τα στοιχεία των Εβραιόπουλων της Θεσσαλονίκης που εξοντώθηκαν από τους ναζί θα δοθούν στη δημοσιότητα

Την ταυτότητα των χαμένων στο Ολοκαύτωμα παιδιών της Θεσσαλονίκης ανασύνθεσε
η συνταξιούχος δικηγόρος Στέλλα Σαλέμ, η οποία ερεύνησε επί τρία και πλέον χρόνια το αρχείο του Ληξιαρχείου του Δήμου Θεσσαλονίκης, προκειμένου να βρει τα ονόματα των Εβραιόπουλων που εξοντώθηκαν από τους ναζί.

Με βάση τα στοιχεία των γεννήσεων από το Ληξιαρχείο του Δήμου Θεσσαλονίκης και τη διασταύρωση των στοιχείων που αντλήθηκαν από διάφορα αρχεία, διαπιστώθηκε ότι λιγότερα από 500 Εβραιόπουλα που γεννήθηκαν από το 1926 έως το 1943 στη Θεσσαλονίκη, σώθηκαν. Πάνω από 12.000, ωστόσο, δεν είχαν την ίδια τύχη και θανατώθηκαν με τρόπο που δεν χωρά ο ανθρώπινος νους, στα στρατόπεδα των ναζί.

Ένα μέρος της έρευνας της κ. Σαλέμ, που αφορά τα παιδιά προσχολικής ηλικίας (Εβραιόπουλα που γεννήθηκαν μεταξύ των ετών 1937-1943 και δεν χρειάστηκε να βάλουν το «κίτρινο άστρο») αποτέλεσε το υλικό για το βιβλίο «Τα χαμένα παιδιά της Θεσσαλονίκης- Τόμος Α: Τα παιδιά που δεν έβαλαν το άστρο» (Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης- University Studio Press). Θα ακολουθήσει δεύτερος τόμος με τα παιδιά σχολικής ηλικίας.

Γι’ αυτά τα παιδιά, που καλά- καλά δεν είχαν κάνει τα πρώτα βήματα στη ζωή, παιδιά κάτω των 5 ετών, η έρευνα έδειξε -μεταξύ άλλων- πως μόλις 100 σώθηκαν και περισσότερα από 4.500 θανατώθηκαν.

«Τα παιδιά αυτά είχαν ξεχαστεί. Είναι η πρώτη φορά που βγαίνουν τα ονόματά τους. Για μένα ήταν πολύ βασικό να βρω τα στοιχεία τους και να τα ταυτοποιήσω» λέει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, η κ. Σαλέμ, η οποία αφιερώνει το βιβλίο συνολικά «στη μνήμη των 12.000 Εβραιόπουλων της Θεσσαλονίκης, που το νήμα της ζωής τους κόπηκε βάναυσα στα ναζιστικά στρατόπεδα».

«Τα παιδιά, μόλις έφτασαν στο Άουσβιτς, ούτε νούμερο δεν έπαιρναν. Ούτε όνομα δεν είχαν. Αυτά τα παιδιά τα πήγαιναν κατευθείαν στους φούρνους, μαζί με τις μανάδες τους» σημειώνει η κ. Σαλέμ.

Από τα παιδιά που διασώθηκαν, φεύγοντας από τη Θεσσαλονίκη προτού αρχίσουν οι εκτοπισμοί, κατά τη διάρκεια της κατοχής, τα μισά πήγαν στην Αθήνα, όπου ήταν ασφαλή όσο ήταν υπό ιταλική κατοχή, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο βιβλίο. Το 1944, όταν και η Αθήνα ήταν υπό γερμανική κατοχή, προσπάθησαν πάλι να διαφύγουν ή με τη βοήθεια της Αντίστασης ή διασχίζοντας το Αιγαίο και μέσω Τσεσμέ έφταναν στην Παλαιστίνη. Υπήρχαν και παιδιά που έμειναν κρυμμένα στη Θεσσαλονίκη.

Από το σύνολο των 6.000.000 Εβραίων της Ευρώπης που εξοντώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα, 1.500.000 ήταν παιδιά. «Όταν σκέφτομαι τα παιδιά» γράφει ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης Ελί Βιζέλ, για τα παιδιά του Ολοκαυτώματος, «...μου φέρνουν δάκρυα στα μάτια. Όταν σκέφτομαι τα παιδιά -είναι ωραίο, είναι συγκινητικό, είναι τρυφερό, βλέπουμε τώρα φωτογραφίες, έτσι δεν είναι;- που πηγαίνουν στον θάνατο έτσι, ήρεμα, γλυκά, δίχως να κλαίνε, δίχως να παραπονιούνται. Αναρωτιέμαι, πώς μπόρεσαν να το κάνουν αυτό;...».

πηγή