Αργία της Κυριακής: Αξία αδιαπραγμάτευτη, του Δημήτρη Δακρότση

«Δεν είναι δουλειά μου να γράφω πολιτικά-οικονομικά σχόλια. Ούτε γνώση έχω, ούτε εμπειρία ό,τι έχω είναι το ταπεινό κριτήριο του κοινού νου, ακριβώς όπως και οι περισσότεροι»

Γράφει στο Greek-iNews.gr ο Δημήτρης Δακρότσης, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Αθηνών

Δεν είναι δουλειά μου να γράφω πολιτικά-οικονομικά σχόλια. Ούτε γνώση έχω, ούτε εμπειρία• ό,τι έχω είναι το ταπεινό κριτήριο του κοινού νου, ακριβώς όπως και οι περισσότεροι. Το ερώτημα είναι: μπορεί ο κοινός νους, να συνεισφέρει στην επίλυση των τρεχόντων πολιτικών προβληματισμών; Εάν ναι, δεν θα είμασταν αναγκασμένοι, όλοι εμείς οι κύριοί του, να αντιπαρατιθέμεθα εξετάζοντας-αναλύοντας προσχέδια ψευδο-αναπτυξιακών προοπτικών, εκφέροντας εν τέλει συμπεράσματα αποδεικνύοντας τι; Την εκ των προτέρων αναλήθεια των όσων συστηματικά επεξεργαστήκαμε.

Ο λόγος για την επέκταση των ημερών απασχόλησης από έξι, σε επτά. Η Κυριακή, εισηγούνται οι ειδικοί επί θεμάτων εργασίας, πρέπει να ανοίξει τις πόρτες της και να διαθέσει άνευ όρων τις παραγωγικότερες ώρες της στην αγορά! Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι πρέπει να ενεργοποιηθούν μία επιπλέον ημέρα, προκειμένου να συμβάλλουν στην ανόρθωση της καταρρέουσας ελληνικής οικονομίας. Πώς θα γίνει αυτό; Πώς θα κινηθεί ο οικονομικός μηχανισμός με νέο χρήμα που θα ενισχύσει την οικονομική δεξαμενή που εξυπηρετεί όλους μας; Γιατί, εάν δεν εφευρεθεί ένα τεχνούργημα παραγωγής χρημάτων, το οποίο να ενεργοποιείται από το προηγούμενο Σαββατόβραδο εφοδιάζοντάς μας με καταναλωτικούς πόρους, η ποσότητα των οικονομικών μας αποθεμάτων θα παραμείνει άπαξ ως έχει.

Το πρόβλημα επομένως, δεν είναι ο καταναλωτικός χρόνος, αλλά η καταναλωτική δυνατότητα. Ο καταναλωτικός χρόνος μπορεί πράγματι να συμβάλλει θετικά στην ανάκαμψη μικροοικονομικών δομών, όπως τα νοικοκυριά: είναι λογικό, ο εργαζόμενος του πενθήμερου-εξαήμερου, ο οποίος βλέπει ότι το διαθέσιμο εβδομαδιαίο του βαλάντιο να συρρικνώνεται, να αναζητήσει μία πρόσθετη-πρόσκαιρη απασχόληση κάποιες ημέρες των αργιών: μετατρέποντας τις υπηρεσίες του σε πόρους,ο εργαζόμενος, θα αυξήσει την καταναλωτική του δυνατότητα, πλήττοντας ελάχιστα τη διαθεσιμότητα των πόρων της γενικής οικονομικής δεξαμενής. Ωστόσο, εάν επεκτείνουμε την προοπτική παροχής καταναλωτικών υπηρεσιών πέρα από τα επιτρεπτά όρια της μικρο-κάλυψης, τότε, θα πλήξουμε δίχως άλλο, τα διαθέσιμα της οικονομικής δεξαμενής. Πώς; Δημιουργώντας αντίστροφο ανταποδοτικό λειτουργικό κόστος. Αλήθεια, πώς θα κάλυπταν οι επιχειρηματίες το κενό εξόδων αμοιβής των εργαζομένων; «Από τα έσοδα των ημερησίων πωλήσεων-υπηρεσιών», θα απαντούσε κανείς. Μα, για ποιες «νέες ανάγκες» μιλάμε, από τη στιγμή που η γενική οικονομική δεξαμενή δεν είναι ικανή να καλύψει ούτε τις υπάρχουσες! Δεν χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη ανάλυση για να καταλάβει κανείς ότι, τα έξοδα των κυριακάτικων αγορών, σε μεθοδευμένη βάση, θα προκαλούσαν ισοδύναμη καταναλωτική συγκράτηση τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος.

Τελειώνω το μικρό αυτό σχόλιο λέγοντας ότι: ό,τι θα καταφέρει τυχόν προέκταση του καταναλωτικού χρόνου, για τον καταναλωτή, είναι η ψευδαίσθηση αναβίωσης των περιόδων αγοραστικής μανίας• οι δε εργαζόμενοι των Κυριακών θα είναι ένα ακόμη οικονομικό φορτίο εν δυνάμει ανέργων, με όλες τις συνέπειες. Και δεν μιλώ για συνέπειες οικονομικές-κοινωνικές, που στο κάτω-κάτω αυτές είναι δεδομένες λόγω της καθολικής δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, αλλά για συνέπειες ψυχολογικές, για τις οποίες δεν έχει υπάρξει πρόβλεψη. Και δεν έχει υπάρξει, γιατί οι λεγόμενες επιστήμες τις συμπεριφοράς, κατά πλειοψηφία, ήταν/είναι απασχολημένες με μελέτες ανακάλυψης μεθόδων ψυχολογικής «αναπτέρωσης» του ηθικού των εργαζομένων (κάτι σαν εργασιακό «ντοπάρισμα») ή/και χειραγώγησης της ψυχολογίας των καταναλωτών για να γίνουν ακόμη καταναλωτικότεροι! Που λοιπόν χρόνος και κονδύλια για μη ανταποδοτικές έρευνες;

Πρέπει ωστόσο κανείς, να αναλογιστεί τον ηθικό αντίκτυπο, τον οποίο δεν ανέλυσα, όχι γιατί δεν αποτελεί σοβαρό λόγο αποτροπής μιας απόπειρας κατάλυσης της κυριακάτικης αργίας -και είναι σίγουρα σοβαρότερος λόγος από τα όσα μοιράστηκα μαζί σας δεδομένου ότι αναφέρεται σε πίστεις, παραδόσεις, αξίες- αλλά γιατί επιθυμώ, με το μικρό αυτό γραπτό, να φωτίσω μόνο τη λογική πλευρά του πράγματος.

Και μια που σας απασχόλησα με την ηθική και τις αξίες έστω και στο τέλος, ας μου επιτραπεί να κάνω ένα λογικό άλμα, ρωτώντας ρητορικά: μήπως το κοινωνικοπολιτικό έδαφος είναι πλέον γόνιμο για να αντικαταστήσει την πάλαι ποτέ αλαζονεία της εργασιακής μονιμότητας του κομματικού συνδικαλισμού, με την παθητική-φοβική δημιουργία ενός νέου καταθλιπτικού μοντέλου εργαζόμενου; Και συνεχίζω ακόμη δραματικότερα: μήπως η πολιτική του παρόντος, όσον αφορά στα περί οικονομίας, αγοράς κλπ., είναι οργανική συνέχεια της προηγούμενης πολιτικής των χρόνων της ευρωστίας και συστηματικός προάγγελος της πολιτικής του μέλλοντος; Αυτά, ίσως για κάποιους να είναι έωλα φιλοσοφικά ερωτήματα, ίσως για κάποιους, όχι.

Τα βιβλία του Δημήτρη Δακρότση