Του Δημήτρη Δακρότση: Αντί «καλής Πρωτομαγιάς»

«Ανέκαθεν, στους νεότερους χρόνους, οι Έλληνες, είχαμε μία ιδιαίτερη σχέση με την πολιτική ανεξάρτητα από τοποθετήσεις, προσανατολισμούς, ιδεολογίες, το ύφος της πολιτικής μας απόκρισης υπήρξε πάντοτε ιδιαίτερο, το δε πολιτικό μας φρόνημα συνυφασμένο με την χαρακτηριστική μεσογειακή ψυχοσύνθεση: εκρηκτικότητα, φανατισμός, έριδες, αφορισμοί, αποκαταστάσεις, αλλαγές 'στρατοπέδων' αλλά και αμέλεια, όπως θα χαρακτήριζε κανείς, τη πλημμελή διαχείριση των πολιτικών καταστάσεων»

Γράφει στο Greek-iNews.gr ο Δημήτρης Δακρότσης, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Αθηνών

Ανέκαθεν, στους νεότερους χρόνους, οι Έλληνες, είχαμε μία ιδιαίτερη σχέση με την πολιτική• ανεξάρτητα από τοποθετήσεις, προσανατολισμούς, ιδεολογίες, το ύφος της πολιτικής μας απόκρισης υπήρξε πάντοτε ιδιαίτερο, το δε πολιτικό μας φρόνημα συνυφασμένο με την χαρακτηριστική μεσογειακή ψυχοσύνθεση: εκρηκτικότητα, φανατισμός, έριδες, αφορισμοί, αποκαταστάσεις, αλλαγές «στρατοπέδων» αλλά και αμέλεια, όπως θα χαρακτήριζε κανείς, τη πλημμελή διαχείριση των πολιτικών καταστάσεων. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Πώς ένας λαός γαλουχημένος με την παράδοση της εφαρμοσμένης πολιτικής-φιλοσοφικής εξύψωσης της βούλησης των πολλών, εξελίχθηκε σε χειραγωγούμενο πλήθος;

Το αδύνατο σημείο του νεοέλληνα πολίτη-ψηφοφόρου δεν είναι ο ελλειμματικός πολιτικός λόγος. Για την ακρίβεια, δεν πρέπει να αναζητούμε αυτή την αδυναμία στο θεωρητικό νου, τη λογική. Ό,τι την προκαλεί βρίσκεται έξω από διασκεπτικά κριτήρια, εννοιολογικές συνιστώσες ή αρχές• βρίσκεται σε αυτό που ανέφερα παραπάνω: στην ψυχοσύνθεση, το ταμπεραμέντο. Πιο συγκεκριμένα ό,τι θολώνει την κρίση και προδιαθέτει αρνητικά την πολιτική συμπεριφορά μας είναι το φιλότιμο.

Το ουσιαστικό φιλότιμο, που όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει, αλλά δύσκολα ορίζουμε είναι το μεγάλο όπλο του Έλληνα που, αν δεν χρησιμοποιηθεί ορθά, στρέφεται εναντίον του. Δεν έχει λοιπόν ο Έλληνας, «αμνησία», μειωμένη πολιτική κρίση, ανεπάρκεια λήψης ορθής απόφασης, αλλά έχει το… φιλότιμο. Αυτό χειραγωγούν οι σύγχρονες πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες εκμεταλλευόμενες την καλοπιστία του, ασκούν πολιτικές εξωφρενικά αντίθετες, προς τις λογικοφανείς προεκλογικές υποσχέσεις τους.

Η καλοπιστία, ως μία παράμετρος του φιλότιμου είναι εκείνη που επιστρατεύει ο νεοέλληνας πολίτης-ψηφοφόρος, όχι για να απαλλαγεί οριστικά από το κακώς κείμενο, αλλά για να φέρει στην εξουσία κάτι λιγότερα επώδυνο. Εδώ ταιριάζει η λαϊκή ρήση, ότι ο Έλληνας ψηφοφόρος «κάνει την ανάγκη φιλοτιμία», καθιστώντας ηθελημένα τον εαυτό του πειθήνιο και παθητικό προς ό, τι του προσφέρεται προεκλογικά, ως υπόσχεση.Άλλο λοιπόν η ευπιστία και άλλο η καλοπιστία. Από το δεύτερο διακρινόμαστε και όχι από το πρώτο. Και οι πολιτικοί;

Οι πολιτικοί είναι αναλώσιμοι. Είναι υπηρέτες του λαού (μιλώντας πάντα για Δημοκρατία). Μοίρα του πολιτικού είναι η φθορά, το προσωπικό κόστος. Και αυτό γιατί πρέπει να αποφαίνεται με κριτήριο το μέλλον, προοπτική σχεδόν πάντα δυσάρεστη για τους περισσότερους πολίτες που προσδοκούμε κάτι, σήμερα. Εάν η πολιτική βούληση είναι καθαρή, θα κριθεί θετικά από την ιστορία. Εάν όμως δεν είναι, θα απορριφθεί, ο δε εμπνευστής της θα κατακριθεί. Έργο του πολίτη είναι να ξεχωρίζει την ποιότητα των βουλήσεων και να συμπορεύεται μόνο με τις καθαρές. Διαφορετικά η ιστορία θα κατακρίνει και τον πολίτη, ως συμμέτοχο ενός συστήματος που προσέβλεπε μόνο σε εφήμερα-εγωιστικά οφέλη.

Όλοι λοιπόν έχουμε ευθύνη, όλοι είμαστε εν δυνάμει κρινόμενοι. Όχι για την ευπιστία, αλλά για την καλοπιστία που προσφέρουμε απλόχερα σε πλείστες όσες μη καθαρές πολιτικές βουλήσεις. Πλέον, εάν είναι να κριθούμε για κάτι, ας κριθούμε για την αυστηρότητα προς ό, τι προσβάλλει το φιλότιμό μας, το φιλότιμο των έντιμων πολιτών που, ουδεμία σχέση έχει με εκείνο των περισσότερων σύγχρονων ηγετών του. Ας καταστούμε φειδωλοί στην επιλογή των βουλήσεων των υπηρετών-κοινοβουλευτικών αντιπροσώπων μας (αυτός είναι ο ορισμός που τους ταιριάζει και όχι «ηγέτες»), για να διαφυλάξουμε το την πολιτική αξιοπρέπεια που μας έχει εμπιστευθεί το παρελθόν, η ιστορία, οι πρόγονοί μας.

Κλείνοντας, θα έλεγα ότι ο Έλληνας είναι «ζώον πολιτικόν» και μάλιστα ανώτερο από αντίστοιχα άλλων πολιτισμών, τα οποία δεν θα τολμούσαν να ορθώσουν ανάστημα ή να ασκήσουν πολιτική μπροστά σε οριακές καταστάσεις προκλήσεων, εξαιτίας μιας ιδιαίτερης γεωγραφικής θέσης -σταυροδρόμι μεταξύ τριών ηπείρων- ή ενός άγρια εκδηλωμένου επεκτατισμού γειτόνων- από τον Βορρά και την Ανατολή-, ό, τι δηλαδή ο Έλληνας έχει ξεπεράσει και σκοπεύει να διατηρήσει. Σε αυτό το περιβάλλον, καλούμαστε να ανυψωθούμε και να μεγαλουργήσουμε.

Καλή Πρωτομαγιά και καλό μήνα.

Τα βιβλία του Δημήτρη Δακρότση