Το έθιμο των Μωμόγερων αναβιώνει σήμερα στο δήμο Καλαμαριάς

Το έθιμο έφεραν μαζί τους οι Πόντιοι πρόσφυγες

Το αρχαιοελληνικό έθιμο των Μωμόγερων αναβιώνει σήμερα στο δήμο Καλαμαριάς στη Θεσσαλονίκη. Το έθιμο αυτό έφεραν μαζί τους οι Πόντιοι πρόσφυγες και σήμερα θα συνδυαστεί με την χριστουγεννιάτικη παράδοσης.

Η πομπή με τους Μωμόγερους του Ποντιακού Πολιτιστικού Συλλόγου Αγ. Δημητρίου- Ρυακίου Κοζάνης και τα μέλη των Ενώσεων Ποντίων Καλαμαριάς και Πανοράματος, ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές, στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά, και τη μορφή γεροντικών προσώπων θα ξεκινήσει στις 12 το μεσημέρι μπροστά από το δημοτικό θέατρο «Μελίνα Μερκούρη».

Στη συνέχεια, θα περπατήσουν σε διάφορους δρόμους στο κέντρο της Καλαμαριάς, δίνοντας αυτοσχέδιες παραστάσεις με μουσική υπόκρουση, προκειμένου η πομπή να καταλήξει στην πλατεία του δημαρχείου.

Το έθιμο των Μωμόγερων

Έθιμο του Δωδεκαημέρου, που χάνεται στα βάθη των αιώνων, με τη ρίζα του να φτάνει έως και την αρχαιότητα και τον Θεό Διόνυσο, το οποίο διατηρείται και συνεχίζεται κυρίως από τους, ποντιακής καταγωγής, κατοίκους χωριών και περιοχών της Μακεδονίας, οι Μωμόγεροι ή Μωμόεροι εντάχθηκαν στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO. Το έθιμο είναι διαδεδομένο σε οκτώ χωριά της ευρύτερης περιοχής της Κοζάνης, των οποίων οι περισσότεροι κάτοικοι είναι απόγονοι Ποντίων προσφύγων.

Πρόκειται για λαϊκούς αυτοσχέδιους θιάσους κυρίως νέων ανθρώπων, που, μεταμφιεσμένοι, δίνουν υπαίθριες παραστάσεις συνοδευόμενοι από οργανοπαίκτες.

Το έθιμο των Μωμόερων, που αποτελεί παράλληλα και ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία συλλογικής ταυτότητας και αυτοπροσδιορισμού των Ποντίων, είναι το τέταρτο στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που εγγράφει στη χώρα μας στον συγκεκριμένο κατάλογο της UNESCO. Είχαν προηγηθεί η Μεσογειακή Δίαιτα, η Παραδοσιακή Μαστιχοκαλλιέργεια στη Χίο, καθώς και η Τηνιακή Μαρμαροτεχνία. O θεός Μώμος κατά την Αρχαιότητα αποτελούσε την προσωποποίηση της σάτιρας και του σαρκασμού και συνδεόταν με τις γιορτές που ήταν αφιερωμένες στον Διόνυσο, με κοινό χαρακτηριστικό τις μάσκες και τις μεταμφιέσεις. Από εκεί προέρχεται και η αρχική ετυμολογία της λέξης «Μωμόγεροι» ή «Μωμόεροι» ή και «Μωμογέρια», που αποτελούσαν τους ακολούθους του Μώμου και τον συνόδευαν χορεύοντας, τραγουδώντας και σατιρίζοντας πρόσωπα και καταστάσεις. Η συγκεκριμένη εκδήλωση παραπέμπει σε ένα από τα παλαιότερα ποντιακά έθιμα που λάμβαναν χώρα κατά τη διάρκεια της περιόδου των Χριστουγέννων από τις 15 Δεκεμβρίου έως και τα μέσα Ιανουαρίου, ενώ δεν έλειπαν οι φορές που διαρκούσε ακόμη και μέχρι την Καθαρά Δευτέρα (πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής).

πηγή