Η 'Προοδευτική Συμμαχία' στο επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Η "Προοδευτική Συμμαχία" αποτελεί πρωτοβουλία ομάδας ευρωβουλευτών από τις πολιτικές ομάδες της αριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας και των πρασίνων, και λειτουργεί ως "κανάλι" επικοινωνίας και διαλόγου μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων

Του Δημήτρη Ραπίδη*

Τα πολιτικά «μαθήματα» από τις εκλογές σε Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρα. Η αριστερά δεν πείθει, η σοσιαλδημοκρατία καταποντίζεται, η κεντροδεξιά και οι νεοφιλελεύθερες δυνάμεις διατηρούν σταθερά τα ποσοστά τους, και η εκλογική επιρροή της ακροδεξιάς συνεχώς διευρύνεται. Το πολιτικό φάσμα μετακινείται δεξιότερα και η «αντι-συστημική» ψήφος τείνει να αποτελέσει τη νόρμα στην εκλογική συμπεριφορά των ψηφοφόρων.

Η Ελλάδα και η Πορτογαλία αποτελούν τις μοναδικές εξαιρέσεις μέσα σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον συντηρητικοποίησης της συμπεριφοράς του εκλογικού σώματος και της τάσης απλούστευσης και γενίκευσης που παρατηρείται απέναντι στα διαφορετικά ιδεολογικά και πολιτικά σχήματα της αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας.

Στην Ελλάδα, παρά τις μεγάλες δυσκολίες στο πλαίσιο της αυστηρής δημοσιονομικής επιτροπείας, η ελληνική κυβέρνηση με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να εμπνεύσει και να συσπειρώσει το αριστερό και κεντροαριστερό ακροατήριο, αποτελώντας τον κεντρικό πυλώνα του προοδευτικού πολιτικού χώρου, ενώ στην Πορτογαλία η κυβέρνηση με κορμό το σοσιαλιστικό κόμμα του Αντόνιο Κόστα συνεργάζεται με την αριστερά, το κομμουνιστικό κόμμα και τους πράσινους, διαμορφώνοντας συνθήκες ιδεολογικής και πολιτικής ηγεμονίας της αριστεράς.

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η «Προοδευτική Συμμαχία» κινείται ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση. Αποτελεί πρωτοβουλία μιας ομάδας ευρωβουλευτών από τις πολιτικές ομάδες της αριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας και των πρασίνων, και λειτουργεί ως «κανάλι» επικοινωνίας και διαλόγου μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων.

Οι δράσεις της Συμμαχίας έχουν ξεκινήσει από τα μέσα του 2016, με σειρά εκδηλώσεων και πρωτοβουλιών στις Βρυξέλλες πάνω σε ζητήματα που άπτονται της οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ, της κοινωνική ατζέντας, της ενίσχυσης του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, της καταπολέμησης των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων, αλλά και της ενδυνάμωσης της δημοκρατικής λογοδοσίας και διαφάνειας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στα ευρωπαϊκά όργανα. Με ενημερωτικό «βραχίονα» το «Ευρωπαϊκό Προοδευτικό Φόρουμ», η Συμμαχία θέτει τις βάσεις για αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με ορίζοντα τις ευρωεκλογές του 2019, ώστε στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο οι προοδευτικές δυνάμεις να συγκεντρώσουν πλειοψηφία και να προωθήσουν μια φιλο-αναπτυξιακή πολιτική ατζέντα, απέναντι στις καταστροφικές πολιτικές λιτότητες.

Το συνέδριο της Αθήνας, που πραγματοποιείται το διήμερο 16-17 Μαρτίου από τις προοδευτικές δυνάμεις, κινείται ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση. Είναι εξαιρετικά σημαντικό τέτοιες πρωτοβουλίες να πυκνώσουν το επόμενο διάστημα, «παντρεύοντας» τρία στοιχεία που είναι απαραίτητα για να αποκτήσει το προοδευτικό πολιτικό ρεύμα πλειοψηφικά χαρακτηριστικά: Πρώτον, να εμπεδωθεί η έννοια και σημασία της συναίνεσης, του διαλόγου και των υποχωρήσεων εντός των διαφορετικών πολιτικών σχηματισμών. Δεύτερον να ενισχυθεί η παρουσία των πολιτών και συλλογικοτήτων στις διεργασίες και να αναγνωρισθούν οι ανάγκες και τα συλλογικά αιτήματα των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Τρίτον, να περιοριστεί ο κινηματικός χαρακτήρας και η βολονταριστική διάθεση και να δοθεί προτεραιότητα στη διαμόρφωση ρεαλιστικών προτάσεων και υλοποιήσιμων στρατηγικών, εντός του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου της ΕΕ.

H διαμόρφωση μιας νικηφόρας στρατηγικής σίγουρα δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Ειδικά όταν ένα μεγάλο τμήμα του εκλογικού σώματος παρουσιάζει σημάδια κόπωσης και αγανάκτησης απέναντι στις πολιτικές δυνάμεις που εφάρμοσαν τις πολιτικές λιτότητας. Προς το παρόν, η ερμηνεία της «αντι-συστημικής» ψήφου δεν έχει αποτελέσει προϊόν ώριμης και κατάλληλης επεξεργασίας από τις προοδευτικές δυνάμεις, γεγονός που δυσκολεύει και την αναζήτηση της κατάλληλης στρατηγικής αντιμετώπισής της.

Οι προκλήσεις είναι πολλές, ωστόσο ένα είναι σίγουρο: Εάν η Ευρώπη συνεχίσει την καθοδική πορεία και οι εναλλακτικές προτάσεις δεν πείσουν τους πολίτες, το φάσμα της διάλυσης θα ενισχυθεί και οι αποσχιστικές τάσεις στα κράτη-μέλη θα πολλαπλασιασθούν. Και τότε, ίσως είναι αργά για να αλλάξει ρότα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

*Ο Δημήτρης Ραπίδης είναι πολιτικός αναλυτής και επικοινωνιολόγος.

πηγή

Σχετικές ετικέτες:Πολιτική