Το απόλυτο αλαλούμ κόστισε τη ζωή σε 100 ανθρώπους στη φωτιά στο Μάτι

Η κατάρρευση ενός συστήματος που υπήρχε μόνο στα χαρτιά - Τι διαπιστώνουν οι εισαγγελείς στη διάταξη τους

Το απόλυτο αλαλούμ και η αδυναμία συνεννόησης των αρμόδιων υπηρεσιών καταγράφεται στην πολυσέλιδη διάταξη των εισαγγελέων για την φονική φωτιά στο Μάτι.
Η έλλειψη οργάνωσης, τα σχέδια που έμειναν στα χαρτιά αλλά και οι εντολές που ουδέποτε εκτελέστηκαν κόστισαν τη ζωή σε 100 ανθρώπους που φαίνεται πως εγκλωβίστηκαν και κάηκαν αβοήθητοι σαν τα ποντίκια.

Είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση των αρμόδιων εισαγγελικών λειτουργών ότι «από το περιεχόμενο των επικοινωνιών επιβεβαιώνεται η απόλυτη έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, οι οποίες φαίνεται να λειτουργούσαν εντελώς συμπτωματικά και χωρίς κάποιο έστω στοιχειώδη σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης πυρκαγιάς». Όπως αναφέρουν, «είναι τέτοιας βαρύτητας και βαθμού η έλλειψη οργάνωσης, που ακόμη κι αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη πυρκαγιά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που την κατέστησαν στην εξέλιξη της καταστροφική, είναι βέβαιο, ότι η ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα».

Ακόμη και η άτακτη εκκένωση θα ήταν προτιμότερη

Μάλιστα, οι εισαγγελείς διατυπώνουν τη θέση ότι ακόμη και η άτακτη εκκένωση θα ήταν προτιμότερη. «Ακόμη και αν δεν θεωρηθεί ότι ήταν εφικτή η οργανωμένη απομάκρυνση, είναι απολύτως βέβαιο ότι η κατάληξη θα ήταν εντελώς διαφορετική στην περίπτωση που οι κάτοικοι των περιοχών είχαν ενημερωθεί από τους αρμόδιους φορείς, πράξη - ενέργεια που αποτελεί βασική υποχρέωση από το θεσμικό πλαίσιο και είχαν πραγματική γνώση των περιστατικών και των συνθηκών» υπογραμμίζουν.

Το γεγονός ότι οι κάτοικοι δεν ενημερώθηκαν ότι η φωτιά πλησιάζει, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, κόστισε ζωές.

«Αν είχε κατ’ ελάχιστο λειτουργήσει το σύστημα πολιτικής προστασίας και είχε ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός - ενημέρωσης προειδοποίησης των κατοίκων των περιοχών που απειλούνταν, εκείνοι θα είχαν το χρόνο να απομακρυνθούν πριν πλησιάσει η φωτιά ή ο καπνός και το θερμικό φορτίο ακόμη και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους».

Η ύπαρξη και λειτουργία πολλών παράλληλα χρησιμοποιούμενων συστημάτων επικοινωνίας μεταξύ των αξιωματικών του πυροσβεστικού σώματος και των στελεχών των άλλων φορέων έπαιξαν «κυρίαρχο ρόλο στην δημιουργία σύγχυσης και συνακόλουθα συμβολή στην έλλειψη συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, αλλά και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων». Είναι ενδεικτικό πως η επικοινωνία γινόταν με τη χρήση κινητών τηλεφώνων- υπηρεσιακών η προσωπικών- ασύρματων και ενσύρματων γραμμών.

Τραγικά συμπεράσματα

Στην διάταξη - καταπέλτης τονίζεται ότι «από ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες των αρμοδίων θεσμικά και νομοθετικά οργάνων, υπηρεσιών, αρχών και φορέων του ισχύοντος σήμερα μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Χώρας αιτιακά προκλήθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 100 ανθρώπων και 31 τραυματισμών λόγω της συγκεκριμένης δασικής πυρκαγιάς».

Συγκεκριμένα, οι εισαγγελείς στα συμπεράσματα τους καταγράφουν πως:

- Προέκυψε ότι μηχανισμός πολιτικής προστασίας, αποδείχθηκε τελικά και εκ του αποτελέσματος ότι κατά το χρονικό διάστημα, που μεσολάβησε από τη λήξη της προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου μέχρι και την έναρξη της τρέχουσας, δεν κατόρθωσε όπως επιβάλλονταν εκ του νόμου και της αποστολής του αλλά και των σχετικών εγκυκλίων της ΓΓΠΠ, να είναι στην πράξη -και όχι επί χάρτου- κατάλληλα και έγκαιρα προετοιμασμένος και επαρκώς επιχειρησιακά οργανωμένος και να βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, όταν οι συνθήκες το απαίτησαν, όπως στην προκειμένη περίπτωση που ο δείκτης κινδύνου πυρκαγιάς είναι υψηλός, προκειμένου να αντιμετωπίσει και γενικά να διαχειριστεί ταυτόχρονα και μάλιστα στην ίδια ή έστω σε άλλη Περιφέρεια ταυτόχρονα δύο μεγάλες καταστροφές, όλων των δασικών πυρκαγιών και με την έκταση και ένταση σαν αυτές που εκδηλώθηκαν στην Κινέτα και στο Νταού Πεντέλης - Καλλιτεχνούπολη, Ν. Βουτζά - Μάτι - Κόκκινο Λιμανάκι, στις 23 Ιουλίου.

- Προέκυψε ότι από ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες των αρμοδίων θεσμικά και νομοθετικά οργάνων, υπηρεσιών, αρχών και φορέων του ισχύοντος σήμερα μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Χώρας αιτιακά προκλήθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 100 ανθρώπων και 31 τραυματισμών λόγω της συγκεκριμένης δασικής πυρκαγιάς.

Για τους εισαγγελείς είναι ξεκάθαρο ότι «ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της Χώρας γενικά δεν λειτούργησε κατά τα προβλεπόμενα από το σχετικό νόμο και σύμφωνα με τις σχετικές εγκυκλίους σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης της πυρκαγιάς και γενικά της διαχείρισης του εν λόγω καταστροφικού φαινομένου και κρίσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά και με επάρκεια στην εκ του νόμου αποστολή του και τις προβλεπόμενες από αυτόν αρμοδιότητές του.
Ειδικότερα, τα ως άνω σοβαρά λάθη, ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες εντοπίζονται κυρίως στη ΓΓΠΠ, στο Πυροσβεστικό Σώμα, στην Ελληνική Αστυνομία και στους οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια και Δήμους).

Τα φαινόμενα δυσλειτουργίας εντοπίζονται κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκόμενων δυνάμεων της πολιτικής προστασίας καθώς και σε λάθη, ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης.

Οι παραλείψεις οδήγησαν συνδυαστικά αιτιακά στην πρόκληση θανάτου των 100 ανθρώπων μέχρι σήμερα και την πρόκληση σωματικών βλαβών σε μη επακριβώς προσδιορισθέντα αριθμό ανθρώπων».

Μαρία Ζαχαροπούλου