ΟΑΕΕ: Δραματικό παρόν, αβέβαιο μέλλον

Ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων επαγγελματιών έχει να αντιμετωπίσει μια δύσκολη κατάσταση με μόνο έναν στους δύο ασφαλισμένους του ταμείου να πληρώνει ένα μέρος των εισφορών του. Τι συμβαίνει με τις συντάξεις

Στον «αέρα» βρίσκεται όχι μόνο το παρόν, αλλά και το μέλλον του ΟΑΕΕ, ο οποίος ακόμη κα με τις πιο αισιόδοξες
προβλέψεις του νέου ασφαλιστικού, θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει τεράστιο οικονομικό πρόβλημα, αν δεν βελτιωθεί σημαντικά το οικονομικό περιβάλλον.

Ως «παρόν», ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων επαγγελματιών έχει να αντιμετωπίσει μια κατάσταση η οποία θέλει μόνο ένας στους δύο ασφαλισμένους του ταμείου πληρώνει ένα μέρος των εισφορών του. Με βάση τα στοιχεία του ταμείου, από τους από τους 701.148 ασφαλισμένους, οι 538,087 είναι είτε οφειλέτες είτε έχουν κάνει διακοπή και οφείλουν εισφορές στο Ταμείο. Το σύνολο παλιών και νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών φτάνουν τα 12 δις ευρώ ενώ το έλλειμμα χρήσης αναμένεται να σκαρφαλώσει κοντά στο 1 δις ευρώ από 495 εκ ευρώ που προβλέπονταν στην αρχή του χρόνου.

Το χειρότερο είναι ότι ακόμη και μετά το νέο ασφαλιστικό το οποίο θα επιβάλλει για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και τα «μπλοκάκια» εισφορά 26,95% για ασφάλιση και υγεία από κάθε πηγή εισοδήματος τα έσοδα του Οργανισμού θα μειωθούν αντί να αυξηθούν. Τούτο διότι ο νέος νόμος μειώνει τις εισφορές στα κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια, άρα τα καθαρά έσοδα του οργανισμού θα είναι λιγότερα αν συνεχίσουν να πληρώσουν οι ίδιοι ασφαλισμένοι. Το στοίχημα του νέου ασφαλιστικού είναι να προστεθούν και ένα μέρος από αυτούς που δεν πληρώνουν σήμερα ούτε ένα ευρώ από τις οφειλές τους στο ταμείο.

Μάλιστα στο σχεδιασμό του ΕΦΚΑ, (του νέου οργανισμού κύριας ασφάλισης που θα ενταχθεί και ο ΟΑΕΕ ) υπάρχει η πρόβλεψη η οποία στηρίζεται μόνο σε εμπειρικά δεδομένα που λέει ότι αυτοί που θα πληρώνουν ΟΑΕΕ το 2017 θα αυξηθούν κατά περίπου 100.000.

Το δεδομένο αυτό ενσωματώνεται και στον ενδεικτικό προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ όπου για το 2017. Με ένα πρόχειρο προϋπολογισμού τα έσοδα του Οργανισμού υπολογίζονται ότι θα είναι 1,162 δισ. ευρώ έναντι 1,149 δισ. το 2016 ενώ η συνταξιοδοτική δαπάνη φαίνεται να έχει οριακή αύξηση κατά 90 εκ (από 3,608 δισ. σε 3,692 δισ. ευρώ). Συνεπώς ακόμη και αν η πρόβλεψη του υπουργείου εργασίας είναι ακριβής το μόνο που μπορεί να περιμένει κανείς είναι ότι το πρόβλημα του Οργανισμού δεν θα επιδεινωθεί !

Αβέβαιο το μέλλον

Σε ότι αφορά το μέλλον των συντάξεων του Οργανισμού, αυτό επαφύεται στο γνωστό πια Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών. Όχι όμως το «μικρό ΑΚΑΓΕ» από όπου ο ΟΑΕΕ έχει ήδη εξασφαλίσει 350 εκ ευρώ για να βγάλει τις συντάξεις μέχρι και το 2016. Η πηγή κάλυψης των ελλειμμάτων θα είναι ο μεγάλος κουμπαράς του Ασφαλιστικού, το μεγάλο ΑΚΑΓΕ όπου υποτίθεται ότι έχουν συγκεντρωθεί - λογιστικά -περίπου 5 δις ευρώ πόρων από τις έως τώρα περικοπές που έχουν γίνει έως τώρα στις συντάξεις. Ως το 2018 αναμένεται το ΑΚΑΓΕ θα έχει συγκεντρώσει πόρους περίπου 8 δις ευρώ τους οποίους θα διαθέσει σταδιακά για την κάλυψη μελλοντικών ελλειμμάτων του ΕΦΚΑ (αφού αυτός θα είναι ο βασικός φορέας κύριας ασφάλισης ) και κατ επέκταση και του ΟΑΕΕ ο οποίος μοιραία θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα λόγω της οικονομικής κρίσης.

Θεωρητικά η ελπίδα υπάρχει από την επιστροφή της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2017, την αύξηση της απασχόλησης και της κατανάλωσης που θα επιτρέψει κάποιους επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες να πάνε ξανά στα γκισέ του Οργανισμού για να αρχίσουν να πληρώνουν τις εισφορές τους.

Ως καταλύτης σε αυτήν την διαδικασία θεωρείται ότι θα λειτουργήσει το μέτρο που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός από την ΔΕΘ για πάγωμα των παλιών χρεών σε όσους εφεξής πληρώνουν κανονικά τις τρέχουσες εισφορές τους. Ωστόσο και αυτό το μέτρο προσκρούσει στον σκεπτικισμό των δανειστών οι οποίοι περιμένουν να δουν πρώτα πως θα εξελιχθεί το θέμα του εξωδικαστικού μηχανισμού διευθέτησης οφειλών πριν αρχίσουν να το συζητούν.

Σιγουριά μόνο για τον Οκτώβριο

Στο μεταξύ ο οργανισμός μπορεί σήμερα να εγγυηθεί μόνο τις συντάξεις του Οκτωβρίου , χωρίς να ζητήσει πρόσθετη χρηματοδότηση τα από το προϋπολογισμό, καθώς η προϋπολογισμένη χρηματοδότηση των 830 εκ ευρώ για το 2016 έχει απορροφηθεί στο σύνολο της στο τέλος Σεπτεμβρίου.

Στο άμεσο μέλλον και για τους τρεις μήνες που απομένουν ως το τέλος του χρόνου ο Οργανισμός έχει να υπολογίζει μόνο στις εισπράξεις ασφαλιστικών εισφορών για τις οποίες δεν υπάρχει κάποια αισιόδοξη πρόβλεψη για αύξηση και τα 350 εκ ευρώ που έχει εξασφαλίσει από το «μικρό ΑΚΑΓΕ».

Ο ΟΑΕΕ έχει «σπάσει» την χρηματοδότηση των 350 εκ ευρώ σε τρείς δόσης ,150 εκ ευρώ για τον Οκτώβριο 100 εκ ευρώ για το Νοέμβριο και 100 εκ ευρώ για τον Δεκέμβριο. Το αν θα χρηματοδοτηθεί επιπλέον από τον κρατικό προϋπολογισμό θα εξαρτηθεί από εισροές των ασφαλιστικών εισφορών για τον επόμενο και τον μεθεπόμενο μήνα του χρόνου.