Η ελληνική λέξη που δεν μπορεί να μεταφραστεί

«Οι ίδιοι οι Έλληνες δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε έναν ενιαίο ορισμό»

Στην «ελληνική λέξη που δεν μπορεί να μεταφραστεί» αναφέρεται δημοσίευμα του BBC. Δεν είναι άλλη από το «φιλότιμο» και, όπως αναφέρει το βρετανικό μέσο,
η επίσημη μετάφραση «αγάπη για την τιμή» είναι ανεπαρκής για να συμπυκνώσει το νόημα της ισχυρής αυτής λέξης.

Στο Τολό, στην ανατολική ακτή της Πελοποννήσου, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ένας γερμανός ανώτερος δημόσιος υπάλληλος και συγγραφέας, ο Andreas Deffner αρχίζει να καταλαβαίνει περί τίνος πρόκειται.

Η γιαγιά Βαγγελιώ, ιδιοκτήτρια του καταλύματος και η κόρη της Ειρήνη, του σέρβιραν ένα πιάτο νόστιμη, σπιτική (και βεβαίως, ζεστή) σούπα, νομίζοντας ότι είναι αδιάθετος.

«Αυτή ήταν η πρώτη μου εμπειρία με το φιλότιμο και σίγουρα όχι η τελευταία», λέει ο Deffner, που έγραψε αργότερα ένα βιβλίο για το θέμα αυτό.

Η ακριβής έννοια του «φιλότιμου» αποτελεί αντικείμενο διαμάχης, δεδομένου ότι η λέξη ανήκει στο πάνθεον των στοιχείων λεξικολογίας που αψηφούν την εύκολη εξήγηση, σημειώνει το BBC. Η «αγάπη για την τιμή», που θεωρείται η επίσημη μετάφραση, είναι μια χρηστική όσο και ανεπαρκής προσπάθεια απόδοσης της.

Οι Έλληνες απαντούν στο BBC για το φιλότιμο: «Το να κάνεις το σωστό», λέει η γιατρός Πηνελόπη Καλαφάτη. «Αγαπώντας και τιμώντας τον Θεό και την κοινωνία», απαντά ο ιερέας Νικόλας Παπανικολάου. «Προσπάθεια για την τελειότητα», σημειώνει ο ηθοποιός Κωστής Θωμόπουλος.

«Βγαίνοντας από τη ζώνη της άνεσής σου για να βοηθήσεις κάποιον που έχει ανάγκη», λέει η Τατιάνα Παπαδοπούλου, εθελόντρια στο camp προσφύγων στη Μαλακάσα.

Φαίνεται ότι όχι μόνο η λέξη παραμένει αμετάφραστη, αλλά και ότι οι ίδιοι οι Έλληνες δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε έναν ενιαίο ορισμό, παρατηρεί το δημοσίευμα.

Και ποιος είναι ο ορισμός που αποδίδει στο «φιλότιμο» ο Andreas Deffner; «Δυο με τρεις θετικές σκέψεις, ένα λίτρο όρεξη για ζωή, 500 γραμμάρια φιλοξενίας, 10 σταγόνες συμπάθειας, μια ουγκιά υπερηφάνειας, αξιοπρέπεια και η εσωτερική φωνή μας», απαντά.