Το σχέδιο του Μητσοτάκη για το δημόσιο και το κράτος

Η διαχωριστική γραμμή με το ΣΥΡΙΖΑ. Ιδεολογική εμμονή η ταύτιση του δημοσίου συμφέροντος με το δημόσιο τομέα. Ποιους τομείς και υπηρεσίες του κράτους προτείνει ο πρόεδρος της ΝΔ να παρέχονται από ιδιώτες και μιλάει για σπάσιμο του κρατικού μονοπωλίου

Είναι η πρώτη φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης χωρίς να πει απαραίτητα κάτι δραστικά καινούργιο για τις σκέψεις και τις προτάσεις του για το ρόλο του δημοσίου και του κράτους, έδωσε από το βήμα της ΔΕΘ ένα συνολικό πλαίσιο με πρακτικές κατευθύνσεις για το πώς αντιλαμβάνεται το συγκεκριμένο τομέα και σε ποιες συγκεκριμένες παρεμβάσεις θα προχωρήσει ως πρωθυπουργός.

Η κεντρική ιδέα που διαπερνάει το σχέδιο του προέδρου της ΝΔ για την «αναδιοργάνωση του κράτους» είναι η άποψη ότι «το δημόσιο και το κρατικό δεν ταυτίζονται» και μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης το διατύπωσε ως εξής: «Δεν έχουμε τέτοιες ιδεολογικές εμμονές. Αν ένα δημόσιο αγαθό παρέχεται καλύτερα και φθηνότερα από τον ιδιωτικό τομέα δεν έχουμε καμία αναστολή να κινηθούμε σε αυτήν την κατεύθυνση». Η κεντρική ιδέα είναι ότι «το δημόσιο συμφέρον δεν υπηρετείται ούτε αποκλειστικά ούτε μονοπωλιακά από το κράτος». Δεν διστάζει επιπλέον να μιλήσει και για «εμβληματικές ιδιωτικοποιήσεις και επενδύσεις».

Σύμφωνα δε, με τα στελέχη της ΝΔ η βασική διαχωριστική γραμμή τοποθετείται ακριβώς στα ζητήματα του ρόλου του δημόσιου τομέα και την περιγράφουν ως ένα δίπολο ανάμεσα στη ΝΔ και το ΣΥΡΙΖΑ όπου από τη μια μεριά στέκεται το «λιτό και αποτελεσματικό κράτος, λιγότεροι φόροι» και από την άλλη ο «υπερδιογκωμένος κρατικός τομέας και η υπερφορολόγηση». Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το δεύτερο σκέλος του γαλάζιου σχεδίου περιλαμβάνει ταυτόχρονα την ανασυγκρότηση του κράτους και τη μείωση της φορολογίας, καθώς σύμφωνα με την άποψη του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης «το σπάταλο και αναποτελεσματικό κράτος χρηματοδοτείται από μια διαρκώς συρρικνούμενη φορολογική βάση» με «εξαντλημένους φορολογούμενους». Ουσιαστικά πρόκειται για την με άλλα λόγια διατύπωση «μείωση της φορολογίας, ισόποση μείωση δαπανών».

Είναι δε ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδει ο κ. Μητσοτάκης στα ζητήματα του κράτους και του δημοσίου τομέα το γεγονός ότι τα δύο από τα τρία πρώτα νομοσχέδια αφορούν την νέα οργάνωση της κυβέρνησης και της ανώτατης διοίκησης και την απλοποίησης της αδειοδότησης των επιχειρήσεων που άπτεται ενός ολόκληρου πλέγματος αλλαγών στη λειτουργία δημόσιων υπηρεσιών.

Ακόμα και η πρότασή του για «νέα ρήτρα ανάπτυξης και μεταρρυθμίσεων» προς τους πιστωτές για να επιτύχει τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων και αφορά στη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις μετά το 2018 δίνει «έμφαση –στο μεγάλο ασθενή- τη μεταρρύθμιση του κράτους».

Στήριξη της επιχειρηματικότητας, της ανάπτυξης και των επενδύσεων

Μια από τις σοβαρές αλλαγές που εξήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ ήταν η αλλαγή του πλαισίου αδειοδότησης των επιχειρήσεων. Όχι απλά στην κατεύθυνση της, χιλιοειπωμένη από το πολιτικό σύστημα, απλοποίησης της διαδικασίας. Η κεντρική ιδέα είναι η αντιστροφή του βάρους της απόδειξης της συμμόρφωσης προς το θεσμικό πλαίσιο από τον ιδιώτη στο κράτος. Δηλαδή, η τήρηση των προθεσμιών στην έκδοση των αδειών θα βαρύνει τη δημόσια διοίκηση. Στην περίπτωση που οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες δεν ανταποκριθούν στην ευθύνη τους εντός των προθεσμιών, τότε θα αναλαμβάνει να διεκπεραιώσει τις σχετικές υποθέσεις «μία και μόνη δημόσια Αρχή σε επίπεδο Υφυπουργού η οποία θα έχει την ευελιξία και την τεχνογνωσία να ανταποκριθεί πλέον χωρίς καθυστερήσεις». Αντίστοιχα και τα δικαστήρια θα υποχρεώνονται να δίνουν προτεραιότητα στην εκδίκαση σχετικών εκκρεμών υποθέσεων που αφορούν στην υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων.

Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης προχώρησε πολύ πιο μπροστά και μίλησε για «σπάσιμο του μονοπωλίου του κράτους στην πραγματοποίηση ελέγχων και την πιστοποίηση συμμόρφωσης» με την ενεργοποίηση προς αυτή την κατεύθυνση από ιδιωτικούς φορείς, ιδιώτες φοροτεχνικούς, μηχανικούς κλπ.

Κοινωνική πολιτική και εξυπηρέτηση του πολίτη

Ακόμα πιο τολμηρά μίλησε ο κ. Μητσοτάκης για τομείς όπως η υγεία δείχνοντας να επιδιώκει «να παρέχουν πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας ιδιώτες γιατροί που θα υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους και σε συγκεκριμένη στοχοθεσία».

Στην ίδια κατεύθυνση ο πρόεδρος της ΝΔ τάσσεται απερίφραστα υπέρ της παραχώρησης περισσότερων λειτουργιών του δημοσίου στους ιδιώτες, όπως σε υποδομές και υπηρεσίες μέσω ΣΔΙΤ. Μερικά από τα παραδείγματα που έδωσε στη ΔΕΘ ήταν η κατασκευή του νέου τελωνείου στους Κήπους, το έργο του ηλεκτρονικού εισιτηρίου για τους αρχαιολογικούς χώρους; η αναβάθμιση των αξονικών και μαγνητικών τομογράφων στα νοσοκομεία. Υποστήριξε δε ότι θα μπορούσαν να παραχωρηθούν στους ιδιώτες ακόμα και υποστηρικτικές υπηρεσίες του δημοσίου όπως η έκδοση της μισθοδοσίας των δημοσίων υπαλλήλων.

Δείγματα γραφής προς αυτή την κατεύθυνση ήταν άλλωστε και η θέση της ΝΔ για τους συμβασιούχους στην καθαριότητα που τάχθηκε κατά της μονιμοποίησής τους ή και της ανανέωσης των συμβάσεων των συμβασιούχων και πρότεινε την είσοδο των ιδιωτών στον τομέα της καθαριότητας στους δήμους. Κατά την επικρατούσα άποψη στην ηγεσία της ΝΔ με όλα τα παραπάνω απελευθερώνεται προσωπικό και αποφεύγονται στο μέλλον προσλήψεις στο δημόσιο.

Στις προτάσεις περιλαμβάνονται ακόμα η έκδοση νέας ταυτότητας σε κάθε πολίτη με δυνατότητα ψηφιακής υπογραφής για την καλύτερη εξυπηρέτηση τόσο στις συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών όσο και μεταξύ ιδιωτών και δημοσίου, ώστε «το κράτος να εστιάσει στο ρυθμιστικό και στον εποπτικό του ρόλο». Σε αυτό το πλαίσιο πρότεινε και την αποκλειστικότητα των ηλεκτρονικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων και κράτους ώστε αυτό να γίνει κανόνας και περιοριστεί δραστικά η χρήση μετρητών. Μάλιστα συνέδεσε αυτή την εξέλιξη ως απαραίτητη προϋπόθεση για να δημιουργηθεί ένας «μερικώς ακατάσχετος λογαριασμός» των επιχειρήσεων για την πληρωμή υποχρεώσεων προς το δημόσιο και την καταβολή μισθοδοσίας.

Εκπαίδευση

Σαφής ήταν ο κ. Μητσοτάκης και ως την παιδεία. Μάλιστα υπεραμύνθηκε αλλαγών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ώστε να γίνουν «πιο αυτόνομα» τα σχολεία με «μεγαλύτερη ελευθερία» και «ευελιξία» στην οργάνωση, τη διαχείριση πόρων, την επιλογή διδακτικού προσωπικού, στην κατάρτιση προγράμματος σπουδών και στην επιλογή διδακτικών μεθόδων. Μάλιστα ως προς την «μεγαλύτερη αυτονομία των σχολικών μονάδων» σημείωσε ότι αν και δεν βρισκόμαστε σ’ αυτή τη φάση «ο τελικός στόχος σε βάθος χρόνου» θα μπορούσε να είναι οι προσλήψεις προσωπικού να γίνονται από τις σχολικές μονάδες και όχι από το υπουργείο Παιδείας, επαναλαμβάνοντας ότι το σημερινό πλαίσιο εκπαιδευτικό πλαίσιο είναι «υπερβολικά περιοριστικό» και ο κρατικός έλεγχος «ασφυκτικός».

Όσο δε για την τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι διατρανωμένη από την πλευρά του κ. Μητσοτάκη η θέση για τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων αλλά και η εξάρτηση της χρηματοδότησης των δημόσιων πανεπιστημίων από την απόδοσή τους. Ειδικότερα για τα δημόσια πανεπιστήμια θα μπορούν σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα να δημιουργούν ερευνητικά κέντρα, ξενόγλωσσα προγράμματα εκπαίδευσης, καλοκαιρινά προγράμματα, ειδικά μεταπτυχιακά, σχολές δια βίου μάθησης.

Ο πρόεδρος της ΝΔ πρότεινε ακόμη ένα «φιλόδοξο πρόγραμμα μαθητείας για αποφοίτους πανεπιστημίων εξάμηνης διάρκειας», αλλά και προώθηση προγραμμάτων επανειδίκευσης σε ειδικότητες με υψηλά ποσοστά ανεργίας, με τη συνεργασία πανεπιστημίων και εργοδοτικών οργανώσεων αποτιμώντας ως «οικτρή» την αποτυχία των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης.

Θοδωρής Λαπαναΐτης