Κατρούγκαλος: 'Δεν υπήρχε άλλη επιλογή' μας έλεγαν οι θεωρητικοί του νεοφιλελευθερισμού και αυτό απορρίπτεται

"Βρισκόμαστε σε μια φάση στην Ευρώπη στην οποία οι πολίτες δεν θέλουν να κυβερνώνται όπως πριν, απορρίπτουν αυτό το μείγμα πολιτικών που μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του ’90 ήταν αυτονόητες" είπε ο Γιώργος Κατρούγκαλος στην εκδήλωση του Ινστιτούτου ΕΝΑ για το μέλλον της Ευρώπης εν όψει ευρωεκλογών

Οι κρίσιμες, για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, ευρωεκλογές και οι προοπτικές συγκρότησης μιας συνεκτικής ευρωπαϊκής πολιτικής απάντησης απέναντι στην απειλή του ακροδεξιού λαϊκισμού και στον αντίκτυπο των πολιτικών λιτότητας που εφαρμόστηκαν στη διαχείριση της κρίσης, συζητήθηκαν στην εκδήλωση του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ «Οι ευρωεκλογές και το μέλλον της Ευρώπης».

Η εκδήλωση στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών πραγματοποιήθηκε με αφορμή την έκδοση του συλλογικού τόμου του ΕΝΑ, Η Ευρώπη στο μεταίχμιο: Θέσεις και προτάσεις για το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Με την πρώτη του έντυπη έκδοση, στην οποία περιλαμβάνονται κείμενα ακαδημαϊκών, επιστημόνων, δημοσιογράφων και ερευνητών, το ΕΝΑ συμμετέχει και λαμβάνει θέση στο διάλογο για την Ευρώπη, διερευνώντας τις δυνατότητες υπέρβασης της τρέχουσας κρίσης από προοδευτική σκοπιά.
Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών και Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Γιώργος Κατρούγκαλος, ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Λουκάς Τσούκαλης, η Καθηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Συμπρόεδρος της Ανεξάρτητης Επιτροπής για την Ευημερία και Ισότητα σε μια Βιώσιμη Ευρώπη (ΙCSE) Λούκα Κατσέλη, ο Καθηγητής και Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μέλος Γνωμοδοτικού Συμβουλίου ΕΝΑ Μιχάλης Σπουρδαλάκης, με συντονιστή τον Δημοσιογράφο και Υπεύθυνο του Δελτίου Ευρωπαϊκών Εξελίξεων του ΕΝΑ Γιώργο Καπόπουλο.

Ο Γιώργος Κατρούγκαλος έκανε μνεία στην «αντικειμενική βάση» της πολιτικής απονομιμοποίησης της ΕΕ και των θεσμών της -αλλά και των εθνικών θεσμών- αποδίδοντάς τη σε δύο παράγοντες: Στην ακύρωση της υπόσχεσης της συνεχούς βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων, που ήταν ο βασικός τρόπος κοινωνικής νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στο γεγονός ότι η διεύρυνση των ανισοτήτων δεν εισπράττεται από τους πολίτες ως αποτέλεσμα του «αόρατου χεριού» της αγοράς αλλά ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων νεοφιλελεύθερων πολιτικών ή πολιτικών λιτότητας τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

«Ποτέ άλλοτε δεν θα μπορούσαμε να είμαστε τόσο αισιόδοξοι» τόνισε ο Υπουργός Εξωτερικών για το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, εξηγώντας ότι «βρισκόμαστε σε μια φάση στην Ευρώπη στην οποία οι πολίτες δεν θέλουν να κυβερνώνται όπως πριν, απορρίπτουν αυτό το μείγμα πολιτικών που μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του ’90 ήταν αυτονόητες. ‘Δεν υπήρχε άλλη επιλογή’ μας έλεγαν οι θεωρητικοί του νεοφιλελευθερισμού. Τώρα φαίνεται ότι αυτή η επιλογή απορρίπτεται παντού».

Ο Λουκάς Τσούκαλης, από την πλευρά του, ανέφερε ότι «η Ελλάδα χρειάζεται το ευρωπαϊκό εγχείρημα περισσότερο από κάθε άλλη χώρα, λόγω γειτονίας, μεγέθους αλλά και σταδίου ανάπτυξης, αφού έχει να κερδίσει από την όσμωση με πιο αναπτυγμένες χώρες». Στη συνέχεια πρόσθεσε ότι «το σύστημα ελεύθερης αγοράς στην Ευρώπη παράγει πλούτο αλλά ταυτόχρονα παράγει και πολλές στρεβλώσεις, ίσως και πολλές ανισότητες», χαρακτηρίζοντας ως πρωτοποριακό το ευρωπαϊκό εγχείρημα («ένα πειραματικό εργαστήρι επτά δεκαετιών»), επισημαίνοντας ότι η συγκεκριμένη μορφή που παίρνει εξαρτάται από συγκυρίες, συσχετισμούς δυνάμεων, κ.λπ.

Ο Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ, αναφερόμενος στην κρίση τόνισε, μεταξύ άλλων ότι «χρειάστηκε να έρθουν ξένοι δανειστές για να επιβάλουν αλλαγές απαραίτητες που το πολιτικό μας σύστημα συνολικά αδυνατούσε να εφαρμόσει» ωστόσο παραδέχθηκε ότι δικαίως ασκείται κριτική στην Ευρώπη για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την κρίση συνολικά ενώ, αν και υπήρξε αλληλεγγύη, αυτή ήταν εξαιρετικά περιορισμένη.

Η Λούκα Κατσέλη υπογράμμισε ότι «αυτές οι ευρωεκλογές είναι από τις πιο κρίσιμες» αφού σε αυτές κρίνεται «όχι μόνο το βιοτικό επίπεδο και οι συνθήκες διαβίωσης εκατομμυρίων Ευρωπαίων αλλά και το ίδιο ευρωπαϊκό εγχείρημα, αφού εάν υπάρξουν ή όχι φυγόκεντρες δυνάμεις στην Ευρώπη θα εξαρτηθεί από το συσχετισμό δυνάμεων που θα προκύψει από τις κάλπες». Στη συνέχεια επισήμανε ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, όπως έχουν διαμορφωθεί, «δεν είναι μόνο ότι ανέχονται, αλλά ότι παράγουν ανισότητες».

«Στις επόμενες ευρωεκλογές αλλά και εθνικές εκλογές θα διαφανούν τα πρώτα σημάδια του επερχόμενου ανακαθορισμού συμπράξεων και συσχετισμών που θα αποτελέσουν το πρόπλασμα των νέων πολιτικών σχηματισμών που θα κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια», Σε ό,τι αφορά το νέο πολιτικό χάρτη στην Ελλάδα για την επόμενη πενταετία η κυρία Κατσέλη προέβλεψε έναν νέο διπολισμό, ανάμεσα στη συντηρητική και την προοδευτική συμπαράταξη.

«Η κρίση απέδειξε ότι η απόλυτη κυριαρχία των αγορών είναι αποσταθεροποιητική και μη βιώσιμη, επομένως οι νεοφιλελεύθεροι χρησιμοποιούν και αναζητούν τη συμμαχία των λαϊκών δεξιών, νεοσυντηρητικών, ακόμη και ακροδεξιών στοιχείων για να πείσουν ότι προασπίζουν την ασφάλεια και το κοινωνικό συμφέρον των οπαδών τους».

«Η Ευρώπη βρίσκεται σε μεταίχμιο διότι, πολύ απλά, απειλείται η προοπτική και το μέλλον της από την ακροδεξιά» υπογράμμισε ο Μιχάλης Σπουρδαλάκης. Στη συζήτηση για την Ευρώπη «θα πρέπει να εμπλακεί το σύνολο των κοινωνιών, δεν μπορεί να περιοριστεί στο επίπεδο των εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» τόνισε επισημαίνοντας, ακόμη ότι «θα πρέπει να πάψουμε να ταυτίζουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση με την Ευρώπη» αφού η Ευρώπη ως ιδέα είναι κάτι ευρύτερο.

«Ζούμε τη μετάδραση της κρίσης του 2008 στο πολιτικό επίπεδο» τόνισε ο Καθηγητής και Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών επισημαίνοντας ότι «υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για την Αριστερά, να δείξει ευρηματικότητα να κάνει εκείνου του τύπου τις συμμαχίες που μπορούν να αναστρέψουν την ενίσχυση της ακροδεξιάς, να φέρουν την κοινωνία στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού πρότζεκτ και να ηγηθούν μιας απολύτως δημοκρατικής προοπτικής».

Η εισαγωγή του συντονιστή του πάνελ Γιώργου Καπόπουλου:

Η παρέμβαση του Σωτήρη Βαλντέν:

πηγή