Ο Πύργος της οδού Θήρας ζωντανεύει

Φέτος γιορτάζει τα 100 χρόνια ζωής και ανοίγει τις πύλες του για το κοινό...

Το κτίσμα αυτό σε παραπέμπει σε σκηνικό μερικών από τα πιο αγαπημένα κλασικά παραμύθια. Μάγισσες, ιππότες, πριγκίπισσες και ξωτικά, θαρρείς πως θα ξεπροβάλουν από τα ανοίγματά του. Και μπορεί να μην είναι σκηνικό παραμυθιού, όμως ο Πύργος της οδού Θήρας 54, στο κέντρο της Αθήνας, που φέτος γιορτάζει τα 100 χρόνια ζωής του, θα ανοίξει τις πύλες του για το κοινό για να ξορκίσει την 20ετή εγκατάλειψή του και να «αφηγηθεί» μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα αληθινά παραμύθια.

Η πρώτη εντύπωση μόλις φτάσει κανείς στην οδό Θήρας 54 είναι ο κατάφυτος κήπος του οικοπέδου: αγγελικές, ακακίες, λεμονιές, εξωτικοί κάκτοι, φοίνικες και μια τεράστια μουριά συνθέτουν μια όαση, από τις λίγες στην περιοχή της Πατησίων. Μόλις ο επισκέπτης καταφέρει να σηκώσει το βλέμμα του λίγο πιο ψηλά μία ακόμα έκπληξη τον περιμένει: αντικρίζει ένα αρχιτεκτόνημα σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα, έναν νεογοτθικό πύργο, που παρά την εμφανή εγκατάλειψή του, στέκει ακόμα αγέρωχος.

Τον πύργο έχτισε το 1914 ως κατοικία η οικογένεια Τυπάλδου από την Κεφαλονιά. Ο Τζώρτζης Αλφονσάτος Τυπάλδος ασχολήθηκε με το εμπόριο και τις εισαγωγές φαρμάκων και οι επαφές του από τη δύση, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο αρχιτεκτονικό ύφος της κατοικίας του. Το νεογοτθικό στυλ του, άμεσα συνδεδεμένο με την Αγγλία των μέσων του 19ου αιώνα, είναι ιδιαίτερα σπάνιο στον ελλαδικό χώρο. Ο πύργος της οδού Θήρας με τον κατάφυτο κήπο του φαίνεται ότι αποτελούσε στην εποχή του πρότυπο βίλας εξοχής.

Όπως σημειώνεται σε αιτιολογική έκθεση του ΥΠΕΧΩΔΕ, με βάση την οποία το κτίριο χαρακτηρίστηκε διατηρητέο το 2008, «ο νεογοτθισμός του κτιρίου εκφράζεται εύγλωττα με την φρουριακού τύπου αρχιτεκτονική του, που χρησιμοποιεί με μέτρο στοιχεία του ανάλογου λεξιλογίου, όπως τα στηθαία τύπου επάλξεων, τα οξυκόρυφα τόξα των ανοιγμάτων, οι ιδιότυποι πεσσοί του κεντρικού πρόπυλου, οι ρόδακες, τα εμβλήματα κλπ».

Και αναφέρεται στη συνέχεια: «Ταυτόχρονα όμως το κτίριο διαρθρώνεται άψογα με βάση επιτηδευμένους κανόνες του νεοκλασικού λεξιλογίου. Έτσι το κτίριο έχει τριμερή διάρθρωση με κεντρική μορφολογική ενότητα, διαβάθμιση της διακόσμησης, μέτρο και ρυθμό με την επανάληψη στοιχείων σε άλλα κλίματα, κορνίζες ανοιγμάτων, ταινία στέψης κλπ».

Ο πύργος απαρτίζεται από υπόγειο, ισόγειο και δύο ορόφους. Στο ισόγειο βρίσκεται το σαλόνι, η τραπεζαρία και το μαγειρείο. Τα υπόγεια στέγαζαν αποθήκες, ενώ στον 1ο όροφο βρισκόταν τα δύο δωμάτια, η γκαρνταρόμπα και το λουτρό. Στο δεύτερο όροφο υπάρχει το δώμα. Σήμερα λίγα μόνο από τα έπιπλα των δωματίων βρίσκονται στη θέση τους ως ανάμνηση των τελευταίων κατοίκων του πύργου, του Άγγελου και της Ρόζας Τυπάλδου Ξυδιά, οι οποίοι μετακόμισαν από εκεί το 1993, έπειτα από ληστεία που βίωσαν στο σπίτι.

Έκτοτε ο πύργος παρέμεινε κλειστός, κατά καιρούς χώρος κατάληψης περιθωριακών ή στέγη αδέσποτων ζώων, μέχρι πρόσφατα οπότε η κληρονόμος του πύργου, Σίλια Καλλιμάνη, προχώρησε στον καθαρισμό του και σχεδιάζει να τον αποκαταστήσει και να τον καταστήσει επισκέψιμο για το κοινό.

«Είναι ένα σπίτι, όπου ονειρεύεται κανείς. Το όραμά μου είναι να ανοίξει για τον κόσμο ως ένας χώρος καθημερινού πολιτισμού και να ηρεμήσει η πολύπαθη γειτονιά» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ιδιοκτήτρια του κτιρίου Σίλια Καλλιμάνη.

Η ιδιοκτήτρια του κτιρίου ονειρεύεται εργαστήρια κεραμικής και ψηφιδωτών, βιβλιοθήκες, θεατρικό παιχνίδι, αφηγήσεις παραμυθιών και πολλές άλλες δραστηριότητες, «ποιοτικές, προσιτές και δωρεάν» που θα προσελκύουν κόσμο όλων των ηλικιών.

Ωστόσο, η αποκατάσταση του κτιρίου χρειάζεται τη διάθεση επταψήφιου ποσού χρημάτων για να υλοποιηθεί, γι’ αυτό και η κ. Καλλιμάνη έχει ήδη απευθυνθεί στο υπουργείο Πολιτισμού και το δήμο Αθηναίων, αναζητώντας τα κατάλληλα χρηματοδοτικά προγράμματα. Οι ζημιές του κτιρίου είναι πολλές: τα σάπια δάπεδα και τα σπασμένα κουφώματα δίνει μόνο μια ιδέα γιατί το τι άλλα προβλήματα μπορεί να έχει το κτίριο. Όμως, παρά τις φθορές, πολλά αξιόλογα στοιχεία του πύργου μένουν αγέρωχα στη θέση τους: οι πολεμίστρες του δευτέρου ορόφου, ο μαρμάρινος και οι ξύλινοι θυρεοί της οικογένειας Τυπάλδου με το άλογο ή οι κουρτίνες της τραπεζαρίας με το γαλλικό κρίνο fleur-de-lis, ελάχιστα δείγματα των άλλοτε εντυπωσιακού εξωτερικού και εσωτερικού του.

Το πρώτο βήμα στην κατάκτηση του δικού της παραμυθιού, της απόδοσης του πύργου της οδού Θήρας στο κοινό, θα γίνει αυτό το Σάββατο, στις 6 μμ, με εκδήλωση που διοργανώνει στον προαύλιο χώρο του σε συνεργασία με τη «Monumenta» και την Ένωση Πολιτών Πλατείας Καλλιγά. Στην εκδήλωση θα συμμετάσχει το κιθαριστικό τρίο «Cosa NosTres», ενώ θα γίνει και ξενάγηση γνωριμίας του κοινού με τον πύργο. Επίσης, θα παρουσιαστεί ένα παραμύθι βγαλμένο από τη ζωή: μια σειρά φωτογραφιών που καταγράφει όλη την προσπάθεια της ιδιοκτήτριας και των βοηθών της να μετατρέψει τον κτίσμα αυτό από εγκαταλειμμένο κουφάρι και πάλι σε ένα μαγικό πύργο.

Σχετικές ετικέτες:Ελλάδα