Ένα ταξίδι αλληλεγγύης που άλλαξε ζωές

Τρεις εθελοντές περιγράφουν την εμπειρία τους στη Λαλιτπούρ της Ινδίας

Μια φράση ακουγόταν συχνά από τους 37 εθελοντές από την Ελλάδα και την Κύπρο που συμμετείχαν στο εθελοντικό ταξίδι αλληλεγγύης της ActionAid στη Λαλιτπούρ της Ινδίας: «Η ActionAid αλλάζει πραγματικά ζωές».

Το ταξίδι αυτό άλλαξε πολλές ζωές, τόσο των Αναδόχων Παιδιού της ActionAid που συμμετείχαν ως εθελοντές, αλλά και των κατοίκων των χωριών στη Βόρεια Ινδία, που είδαν ανθρώπους να τους δείχνουν πραγματικά την αλληλεγγύη τους.

Οι κάτοικοι των χωριών ανήκουν στη φυλή Σαχαρίγια και είναι από τους πιο φτωχούς και περιθωριοποιημένους κατοίκους στην Ινδία. Οι φυλές της Ινδίας ιστορικά ήταν νομαδικές και έκαναν περιστασιακές δουλειές ή τους διασκεδαστές που πήγαιναν από χωριό σε χωριό. Βρίσκονταν πάντα στη χαμηλότερη θέση της ινδικής κοινωνίας, η οποία ήταν ούτως ή άλλως χωρισμένη πολύ αυστηρά σε κάστες. Οι φυλές βρίσκονταν εκτός συστήματος καστών, τόσο χαμηλά βρίσκονταν.

Με την κατάκτηση της Ινδίας από τη Βρετανική Αυτοκρατορία, οι φυλές αυτές έγιναν παράνομες και έτσι τα παιδιά των Σαχαρίγια ήταν από τη γέννησή τους ήταν χαρακτηρισμένοι «εγκληματίες». Παρόλο που μετά την ανεξαρτησία της Ινδία, το Σύνταγμα και οι νόμοι της χώρας τους προστατεύουν, καταργώντας τις διακρίσεις και στηρίζοντάς τους, στην πράξη λίγα έχουν αλλάξει στη ζωή τους.

Το ταξίδι των Ελλήνων και Κυπρίων Αναδόχων ήταν, λοιπόν, να δείξουν την αλληλεγγύη τους και το κατάφεραν. Οι Σαχαρίγιας τους υποδέχτηκαν με γιορτή, τους αγκάλιασαν και τους δέχτηκαν στη ζωή τους, δούλεψαν δίπλα – δίπλα σε γεωργικές εργασίες, φάγανε παρέα και έτσι το τείχος των διακρίσεων με τις οποίες ζουν οι Σαχαρίγιας κάθε μέρα έπεσε για λίγο. Το είπαν εξάλλου και οι ίδιοι οι άνθρωποι την ημέρα του αποχαιρετισμού «Ευχαριστούμε που ήρθατε χωρίς να κάνετε διακρίσεις. Θα μας λείψετε. Θα σας θυμόμαστε πάντα».

Τρεις από τους εθελοντές της ActionAid απάντησαν στις ερωτήσεις μας για την εμπειρία τους:

Πώς σε λένε, πόσο χρονών είσαι και από πού είσαι;

Ονομάζομαι Λευτέρης Μέσσιος, είμαι 31 χρονών και είμαι από την Κύπρο.

Ποια ήταν η πιο δυνατή και συγκινητική στιγμή του ταξιδιού;

Η πιο δυνατή και συγκινητική στιγμή του ταξιδιού για μένα ήταν αναμφισβήτητα όταν μετά από την δίωρη περίπου παραμονή μας σε ένα απομακρυσμένο χωριό, καθώς περπατούσαμε για να πάμε στα αυτοκίνητα τα οποία θα μας μετέφεραν πίσω στα ξενοδοχεία, ένα πιτσιρίκι το οποίο ίσα που περπατούσε-ήτανε δεν ήτανε 2 χρονών, δείτε φωτογραφία παραπάνω- με ακολουθούσε δειλά και ενίοτε μου χαμογελούσε ζητώντας διακριτικά την προσοχή μου. Ανταποκρίθηκα με μεγάλη χαρά και αφού παίξαμε για λίγο, δεν άργησε να μου χαρίζει αγκαλιές και χαμόγελα. Θυμάμαι πως η υπόλοιπη ομάδα είχε επιβιβαστεί στο αυτοκίνητο και με περίμενε για να φύγουμε, όμως εγώ αδυνατούσα να αφήσω πίσω τη μαγεία εκείνης της στιγμής. Το βλέμμα, τα χαχανητά και η αγκαλιά του συγκεκριμένου παιδιού οφείλω να ομολογήσω πως μου προκάλεσαν τα πιο έντονα και αληθινά συναισθήματα που βίωσα στο συγκλονιστικό ταξίδι αυτό. Θα το πω και ας ακουστεί υπερβολικό, δεν παύει όμως να είναι η αλήθεια μου. Στο πρόσωπο του παιδιού αυτού, έβλεπα τον γιο μου που είχα αφήσει για λίγο πίσω στην Κύπρο.

Τι θαύμασες περισσότερο στους ανθρώπους εκεί; Υπάρχει κάποιος άνθρωπος που η ιστορία του σε συγκίνησε περισσότερο;

Αυτό που θαύμασα περισσότερο στους ανθρώπους εκεί ήταν η φιλοξενία και η δοτικότητά τους μα πάνω απ' όλα η δύναμη ψυχής τους.

Τώρα που επέστρεψες από το ταξίδι στην Ινδία, τι έχεις να πεις για το έργο της ActionAid;

Βλέποντας ιδίοις όμμασι το αξιοθαύμαστο έργο που παράγεται σε περιοχές ξεχασμένες από Θεό και ανθρώπους, δεν μπορώ παρά να νιώθω περήφανος που είμαι μέλος της οικογένειας της ActionAid!

Συμπληρώστε τη φράση: Μετά το ταξίδι στην Ινδία…

Μετά το ταξίδι στην Ινδία αισθάνομαι πως άφησα ένα κομμάτι της ψυχής μου εκεί μαζί τους και πλέον νιώθω έντονα την υποχρέωση να γίνω η φωνή αυτών των ανθρώπων.

Ποια είναι η λέξη που χαρακτηρίζει το ταξίδι;

Αλληλεγγύη.

Πώς σε λένε, πόσο χρονών είσαι και από πού είσαι;

Λία Σπυρίδου, 38 χρονών από Αθήνα.

Ποια ήταν η πιο δυνατή και συγκινητική στιγμή του ταξιδιού;

Η υποδοχή μας από την κοινότητα των Σαχαρίγια και ο αποχαιρετισμός ήταν δυο πολύ δυνατές στιγμές για όλους μας. Πήραμε τόση αγάπη που μας είναι ακόμα δύσκολο να την περιγράψουμε. Ήταν πολύ συγκινητικό να βλέπεις μια γυναίκα, μητέρα 7 παιδιών, να λέει «Ευχαριστούμε που ήρθατε χωρίς να κάνετε διακρίσεις. Θα μας λείψετε. Θα σας θυμόμαστε πάντα.» Πήγαμε να δώσουμε αγάπη, πήραμε όμως πολλά παραπάνω. Φύγαμε γεμάτοι. Με ένα χαμόγελο που θα μείνει στα χείλη μας για καιρό.

Τι θαύμασες περισσότερο στους ανθρώπους εκεί; Υπάρχει κάποιος άνθρωπος που η ιστορία του σε συγκίνησε περισσότερο;

Θαύμασα τη δύναμη των γυναικών. Την έντονη παρουσία τους, σε όλους τους τομείς, παρ’ όλη την διάκριση που αντιμετωπίζουν. Σε κάποιες από τις συζητήσεις μας, μας ρώτησαν «Τι κάνετε και είστε τόσο όμορφες;». Όταν απαντήσαμε ότι εμείς θεωρούμε εκείνες πολύ όμορφες, δυσκολεύτηκαν να μας πιστέψουν λέγοντας «Μα εμείς έχουμε σκούρο δέρμα. Εσείς είστε λευκές». Η πραγματικότητα αυτών των γυναικών είναι να νιώθουν μειονεκτικά στον ίδιο τους τον τόπο από την στιγμή που γεννιούνται και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να με αφήσει ασυγκίνητη.

Τώρα που επέστρεψες από το ταξίδι στην Ινδία, τι έχεις να πεις για το έργο της ActionAid;

Δεν αμφέβαλα ποτέ για το έργο της ActionAid σε όλες τις χώρες δράσης της. Τώρα, όμως, χαίρομαι που έχω απτά παραδείγματα να μοιραστώ με όλους. Είναι βασικό ότι σε αυτές τις περιοχές της Ινδίας η βοήθεια προέρχεται εξ ’ολοκλήρου από Έλληνες Αναδόχους Παιδιού. Είδαμε από κοντά πώς η ζωή αυτών των ανθρώπων μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο. Πώς ενημερώνονται για πράγματα τα οποία δικαιούνται, πώς βελτιώνουν τις καλλιέργειες τους και πώς παλεύουν για να μπορούν όλα τα παιδιά να πάνε σχολείο. Η ActionAid κάνει τεράστια δουλειά στην περιοχή και μέσω της Αναδοχής Παιδιού, η συμβολή μας είναι σημαντική.

Συμπληρώστε τη φράση: Μετά το ταξίδι στην Ινδία…

…όλα έχουν άλλο νόημα. Κατάλαβα πως η ευτυχία κρύβεται στα απλά πράγματα, στο χαμόγελο ενός παιδιού ή στην αγκαλιά μιας γυναίκας που σου είναι ευγνώμων για κάτι που εσύ θεωρείς εύκολο. Κατάλαβα πως δεν χρειάζεται να μιλάς την ίδια γλώσσα για να πάρεις και να δώσεις αγάπη και πόσο εύκολα μπορούμε να αναλωθούμε σε πράγματα που δεν έχουν αξία. Το όνειρο των γυναικών που γνωρίσαμε είναι να πάνε τα παιδιά τους σχολείο και να κάνουν δικές τους οικογένειες. Και αναρωτιέμαι, πόσο νόημα έχουν τα δικά μας όνειρα τελικά;

Ποια είναι η λέξη που χαρακτηρίζει το ταξίδι;

Αγάπη.

Πώς σε λένε, πόσο χρονών είσαι και από πού είσαι;

Ονομάζομαι Αιμιλία Κυριλή, είμαι 24 ετών και κατάγομαι από την Αθήνα.

Ποια ήταν η πιο δυνατή και συγκινητική στιγμή του ταξιδιού;

Την καρδιά μου χάραξαν, μια για πάντα, οι στιγμές που ζήσαμε στο χωριό Bant. Μοναδικά βλέμματα ευγνωμοσύνης, όμορφες σφιχτές αγκαλιές, αμέριστη αγάπη, διάχυτη με κάθε δυνατό τρόπο και μέσο. Μετά την ολοκλήρωση του πάνω τμήματος της καλύβας που θα αποτελέσει πολυλειτουργικό χώρο ενασχόλησης για τα παιδιά, γίναμε μαζί με τους «ανέγγιχτους» Σαχαρίγιας μια τεράστια αγκαλιά. Παίξαμε μουσική, χορέψαμε, γελάσαμε, δακρύσαμε από χαρά, μας κέρασαν ζεστή βραστή κολοκύθα και είπαμε «εις το επανιδείν» (που δεν άργησε να έρθει, καθώς είχαμε την ευλογία να τους ξαναδούμε την τελευταία μέρα). Μοναδικές στιγμές, γεμάτες τόσα πολλά συναισθήματα, που οι λέξεις στέκονται τόσο φτωχές και μικρές να περιγράψουν.

Τι θαύμασες περισσότερο στους ανθρώπους εκεί; Υπάρχει κάποιος άνθρωπος που η ιστορία του σε συγκίνησε περισσότερο;

Αν και όλες οι ιστορίες ήταν μία προς μία μοναδικές, με συγκίνησε η ιστορία ενός κοριτσιού στην τελετή αποχαιρετισμού, που μπόρεσε να ξεφύγει από το γάμο που της είχαν προκαθορίσει. Ήταν τόσο συγκινημένη, όταν διστακτικά μας διηγήθηκε την ιστορία της, που με συνεπήρε κι εμένα... Ίσως γιατί σαν γυναίκα δεν μπορώ να διανοηθώ πως εν έτει 2017 (σχεδόν) συνεχίζουν να υφίστανται τέτοια αναχρονιστικά και επιτακτικά έθιμα, που στην πράξη υποβαθμίζουν τη βούληση της γυναίκας (ενώ παράλληλα στην άλλη άκρη του κόσμου μια γυναίκα διεκδίκησε να γίνει πλανητάρχης).

Τώρα που επέστρεψες από το ταξίδι στην Ινδία, τι έχεις να πεις για το έργο της ActionAid;

Από την πρώτη κιόλας μέρα εντυπωσιάστηκα με το μεγαλείο του έργου της ActionAid. Δε θα κρύψω πως είχα αμφιβολίες για το πώς μπορούν μόνο 22€/μήνα να αρκούν και να ωφελούν, όχι μόνο το παιδί στο οποίο είμαι Ανάδοχος, αλλά και το σύνολο μιας κοινότητας. Κάθε απορία μου λύθηκε όταν είδα με τα μάτια μου στην πράξη την εφαρμογή του μότο της οργάνωσης «Η ActionΑid αλλάζει ζωές». Η ειδοποιός διαφορά της ActionAid, που καθιστά και το έργο της φανταστικό, είναι πως ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ τους ανθρώπους. Είδα, δηλαδή, ιδίοις όμμασι αυτό που περιγράφεται μέσα σε δύο γραμμές από την κινέζικη παροιμία «Αν θες να χορτάσεις έναν άνθρωπο για μία μέρα δώσ'του ένα ψάρι. Αν θες να τον χορτάσεις για μια ζωή μάθε του ψάρεμα». Με τον τρόπο της εκπαίδευσης, μαθαίνουν ακόμη και οι πιο περιθωριοποιημένες κοινωνικές κάστες τα δικαιώματά τους, πώς να τα διεκδικούν, κι αυτό έχει μεγάλη αξία όταν η ActionAid ολοκληρώσει το έργο της στην εκάστοτε κοινότητα, και αποχωρήσει. Έτσι έρχεται η αλλαγή στον κόσμο.

Συμπληρώστε τη φράση: Μετά το ταξίδι στην Ινδία…

Νιώθω τόσο ΓΕΜΑΤΗ· εικόνες, συναισθήματα, πρόσωπα, βλέμματα κατακλύζουν το μυαλό μου. Ακόμη δεν έχω βρει τα λόγια να περιγράψω αυτή την εμπειρία ζωής που αξιώθηκα να πραγματοποιήσω. Θέλω χρόνο να «ταχτοποιήσω» στο μυαλό μου τα όσα εγώ και άλλοι 41 άνθρωποι είδαμε, ακούσαμε, πιάσαμε, νιώσαμε... ΒΙΩΣΑΜΕ, στις κοινότητες των «ανέγγιχτων» Σαχαρίγια. Πολλά πράγματα άλλαξαν μέσα μου, και το παρατηρώ σε διαφοροποιήσεις αντιδράσεών μου μέσα στην καθημερινότητα. Για μένα αυτό το εθελοντικό ταξίδι αλληλεγγύης αποτελεί μια εμπειρία ζωής. Τίποτα δε θα είναι ίδιο από δω και πέρα.