Η ΕΕ ,το ΔΝΤ και η έξοδος στις αγορές

Πέρα από τις "ιδανικές" συνθήκες που αναζητά η Κυβέρνηση να κάνει την δοκιμαστική έξοδο στις αγορές βρίσκει απέναντι της και τους δανειστές οι οποίοι για άλλη μια φορά φαίνεται να συμφωνούν στο αποτέλεσμα (δηλαδή τον δανεισμό από τις αγορές) αλλά να διαφωνούν στο τρόπο

Δημοσίευμα του Bloomberg που επικαλείται ανώνυμους αξιωματούχους από την πλευρά του Ταμείου να «εμποδίζεται» από το ταβάνι χρέους που έχει θέσει το Ταμείο για την Ελλάδα το οποίο θα ξεπεραστεί να η Ελλάδα προχωρήσει όχι σε μια αλλά σε « 2 ,3 ή 4 δοκιμαστικές εκδόσεις ομολόγων» όπως έχει προαναγγείλει εδώ και καιρό ο υπουργός οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος .

Παρά το γεγονός ότι η σκέψη της Ελλάδας είναι η έξοδος είναι σωστή και καθιερωμένη από όλα τα πρώην μνημονιακά κράτη (Ιρλανδία ,Πορτογαλία, Κύπρο) κατά την επάνοδό τους στις αγορές στην δική μας χώρα και σε ότι αφορά το ΔΝΤ συναντά ένα πρόβλημα: Το μεγάλο λόγο χρέους προς το ΑΕΠ.

Αξίζει να θυμίσουμε το σκεπτικισμό του ΔΝΤ τόσο σε ότι αφορά τι προθέσεις των Ευρωπαίων για την ελάφρυνση του χρέους για να καταλάβει κανείς τις αντιρρήσεις του. Το Ταμείο δεν έχει υιοθετήσει τις προβλέψεις της ΕΕ για τις προοπτικές της οικονομίας και θεωρεί ότι η πρόωρη και μεγάλη έκθεση στις αγορές θα αυξήσει μεσοπρόθεσμα το μέσο επιτόκιο δανεισμού του ελληνικού χρέους (το οποίο θα διαμορφώνεται από το επιτόκιο των Ευρωπαϊκών δανείων και των δανείων που θα γίνουν από τις αγορές) καθιστώντας το μη βιώσιμο στο διηνεκές.

Το καλωσόρισμα Τόμσεν σε μια δοκιμαστική έκδοση της Ελλάδας που είχε αρχικά σχεδιαστεί για την αρχή της εβδομάδας έγινε «εκ του ασφαλούς» . Η πρώτη από τις εκδόσεις του ελληνικού δημοσίου με πενταετές ομόλογο θα γίνει για να αντικαταστήσει στην αγορά τον ίδιο τίτλο που είχε εκδοθεί το 2014 με χαμηλότερο επιτόκιο αφού αντί για 4,95% που πέτυχε η έκδοση πρό τριών η τωρινή υπολογίζεται ότι μπορεί να πετύχει 4,40- 4,50% . Συνεπώς το χρέος μειώνεται έστω και λίγο ,παρά αυξάνεται.

Το πρόβλημα βρίσκεται στην δεύτερη έκδοση ελληνικού ομολόγου. Μετά την πληρωμή, την Δευτέρα , των 2,1 δις ευρώ του τριετούς ομολόγου του Ιουλίου του 2014 η Ελλάδα δεν θα έχει κάποιο τίτλο να αναχρηματοδοτήσει καθώς τα μοναδικό ελληνικά ομόλογα στην αγορά είναι τα «κουρεμένα» του PSI .

Συνεπώς θα πρέπει να προχωρήσει σε νέα έκδοση ομολόγου αναφοράς (benchmark) με επιτόκιο που θα «χτιστεί» από την αρχή και κατά τεκμήριο θα είναι σημαντικά υψηλότερο από το 0,89% που δανείζεται η Ελλάδα από τον ESM. Συνεπώς ο προβληματισμός του Ταμείου δεν αφορά την πρώτη αλλά τις επόμενες εκδόσεις των ελληνικών ομολόγων θέλοντας για άλλη μια φορά να είναι το αντίπαλο δέος στην συνεχή ενθάρρυνση των Ευρωπαίων η οποία έχει λίγο πολύ «ιδιοτελή» κίνητρα.

Γιατί υπερθεματίζουν οι Ευρωπαίοι

Η αισιοδοξία των Ευρωπαίων αξιωματούχων και κυρίως αυτή του βασικού δανειστή μας του ESM η οποία εκδηλώνεται δια στόματος του επικεφαλής του Μηχανισμού κ. Κλάους Ρέγκλινγκ εκτός από την ανάγκη επιτυχίας του τρίτου προγράμματος διάσωσης έχει και βάση καθαρά οικονομική.

Με άλλα λόγια όσα περισσότερα κεφάλαια καταφέρει να αντλήσει η Ελλάδα από τις αγορές (ή να εξοικονομήσει με αυστηρή δημοσιονομική πολιτική) τόσο λιγότερα θα είναι τα χρήματα που θα αντλήσει από το δάνειο των 86 δις ευρώ . Οι εξαιρετικά ευνοϊκοί όροι δανεισμού της Ελλάδας είναι γνωστό ότι έχουν προκαλέσει αντιδράσεις σ ε φτωχότερες χώρες της Ευρωζώνης που δανείζονται με σημαντικά υψηλότερα επιτόκια από την ενώ τηρούν τους σκληρούς δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωζώνης.

Για το λόγο αυτό όσο νωρίτερα πάψει να δανείζεται η Ελλάδα από το μηχανισμό τόσο καλύτερα είναι για όλους τους υπόλοιπους . Απόδειξη τούτου αποτελεί η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 4,2% του ΑΕΠ το 2016 άλλαξε σημαντικά το χρηματοδοτικό σχεδιασμό του ESM για το τέλος του προγράμματος.

Στο αναθεωρημένο μνημόνιο του 2016 αναφέρονταν σαφώς η πρόθεση των Ευρωπαίων να δημιουργήσουν μέχρι το τέλος του προγράμματος ένα απόθεμα ρευστότητας (cash buffer) ύψους 13 δις ευρώ ώστε η Ελλάδα να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες για το χρέος για περίπου ένα χρόνο μετά τα μέσα του 2018 . Στην αναθεώρηση του μνημονίου που έγινε την Ιούνιο μετά το τέλος της δεύτερης αξιολόγησης η υπόσχεση για απόθεμα ρευστότητας μειώθηκε στα 9 δις ευρώ ενώ γίνεται η εκτίμηση ότι από το δάνειο των 86 δις ευρώ θα μείνουν τελικά αδιάθετα 27,3 δις ευρώ.

Με την υπεραξιολόγηση που θα γίνει τον επόμενο Αύγουστο ο ESM αναμένει να αναθεωρήσει προς τα πάνω το αδιάθετο του δανείου αν η Ελλάδα έχει κάνει ένα απόθεμα ασφαλείας από τις δοκιμαστικές εκδόσεις μέχρι και τον Αύγουστο του 2018.

Ψάχνουν ισορροπίες

Στο μεταξύ Κυβέρνηση και οικονομικό επιτελείο ψάχνουν την χρυσή τομή ώστε να έχουν τις καλύτερες δυνατές εντυπώσεις από μια πρώτη δοκιμαστική έξοδο (χαμηλό επιτόκιο υψηλή ζήτηση) με μια διαφορά αξιοσημείωτη σε σχέση με την έκδοση του 2014.

Τούτο χωρίς να ταυτίζονται ούτε με την αισιοδοξία των Ευρωπαίων ούτε με την απαισιοδοξία του ΔΝΤ με δεδομένο ότι τα βήματα μετά το τέλος του προγράμματος θα πρέπει να σηματοδοτούν το τέλος των μνημονίων και όχι την συνέχισή τους με άλλο όνομα όπως προληπτική πιστωτική γραμμή ή κάτι άλλο.

πηγή φωτογραφίας: AP/ Yorgos Karahalis

Τάσος Δασόπουλος