Αδελφοποίηση γέφυρας Μάναρη του ΟΣΕ με τη Ζεύξη Ρίου – Αντιρρίου

Στο πλαίσιο ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος και η Εταιρεία Διαχείρισης της γέφυρας Ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου, Γέφυρα Α.Ε., αποφάσισαν να προβούν στη συμβολική αδελφοποίηση της σιδηροδρομικής γέφυρας Μάναρη του 1898 με τη σύγχρονη Γέφυρα Ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου «Χαρίλαος Τρικούπης» του 2004.

Η γέφυρα Μάναρη βρίσκεται κοντά στο χωριό Μάναρη στο Νομό Αρκαδίας και απέχει οδικά 13 χλμ. από την Τρίπολη.

Πρόκειται για τη σημαντικότερη και μεγαλύτερη σε οριζόντια καμπύλη λίθινη θολωτή σιδηροδρομική κοιλαδογέφυρα της Ελλάδας, η μελέτη της οποίας ξεκίνησε το 1890, επί εποχής Χαριλάου Τρικούπη και η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1896 από τη γαλλική εταιρεία "Societe Anonyme Internationale de Construction Et d' Enterprises De Travaux Publics". Η γέφυρα λειτούργησε το 1898 στη γραμμή Μύλων - Καλαμάτας. Οι λίθοι που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή, προέρχονται από λατομεία της περιοχής και είναι καλής ποιότητας ασβεστόλιθοι, υψηλής αντοχής.

Η γέφυρα Μάναρη είναι ένα μοναδικό κομψοτέχνημα αρχιτεκτονικής σιδηροδρομικού έργου της εποχής του με οκτώ τοξοτά ανοίγματα σε οριζοντιογραφική καμπύλη, συνολικού μήκους 116,00m. Η ακτίνα της οριζοντιογραφικής καμπύλης είναι μόλις 165,84m, ενώ το κυκλικό τμήμα αναπτύσσεται σε οριζόντιο κυκλικό τόξο 40ο.. Η εσωτερική ακτίνα των τοξοτών ανοιγμάτων είναι σταθερή 6,25m και η απόσταση μεταξύ των βάθρων 12,5m. Τα βάθρα έχουν σχεδιαστεί με τραπεζοειδή διατομή ώστε να δημιουργείται η οριζόντια καμπυλότητα της γέφυρας.

Η ιδιαιτερότητα της γέφυρας πέραν της άρτιας τεχνολογικά και αρχιτεκτονικά κατασκευής της, έγκειται κυρίως στο σχεδιασμό και υλοποίησή της σε οριζοντιογραφική καμπύλη. Ο ιδιαίτερος σχεδιασμός συνδυάστηκε με προσεκτική και περίτεχνη επιλογή, λάξευση και τοποθέτηση των λίθων εξασφαλίζοντας την σταθερή καμπυλότητα και τη δομική αντοχή της.

Κατά τα 116 χρόνια ζωής της γέφυρας δεν χρειάστηκε ποτέ παρέμβαση για επισκευή ή συντήρηση της λιθοδομής, παρότι πέρασαν από πάνω της χιλιάδες δρομολόγια τρένων και εκατομμύρια τόνοι βάρος και δεν επηρεάστηκε ποτέ από φυσικά φαινόμενα ενώ τα τελευταία 10 χρόνια απετέλεσε αντικείμενο μελέτης καθηγητών του Ε.Μ.Π. και μηχανικών του ΟΣΕ και παρουσιάστηκε σε παγκόσμια τεχνολογικά συνέδρια και σε διεθνείς συναντήσεις σιδηροδρομικών τεχνικών από καθηγητές και στελέχη του ΟΣΕ.

Η γέφυρα Μάναρη αποτέλεσε εντυπωσιακό τεχνολογικό και σχεδιαστικό επίτευγμα για την εποχή της και ως τέτοιο συσχετίσθηκε με το ανάλογο ιδιαίτερο τεχνολογικό και σχεδιαστικό επίτευγμα της σύγχρονης εποχής στον Ελληνικό χώρο, τη γέφυρα Ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου. Πέραν αυτού η κατασκευή της γέφυρας Μάναρη ξεκίνησε επί εποχής Χαριλάου Τρικούπη, υλοποιώντας το όραμα για το σιδηρόδρομο Πελοποννήσου, ενώ η γέφυρα ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου φέρει το όνομα του Έλληνα Πολιτικού που είχε οραματιστεί την υλοποίηση του έργου της ζεύξης όπως αναφέρεται και στα πρακτικά του Ελληνικού Κοινοβουλίου της 29ης Μαρτίου 1889.

Μετά από 100 περίπου χρόνια το όραμα αυτό έγινε πραγματικότητα και το 2004 η ζεύξη του Ρίου - Αντιρρίου ήταν πλέον γεγονός. Στις 25 Μαΐου 2007 σε ειδική τελετή ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας "βάπτισε" την εν λόγω γέφυρα σε "Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης" που αποτελεί ορόσημο της Ελλάδας του 21ου αιώνα.

Η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου είναι η μεγαλύτερη σε μήκος καλωδιωτή γέφυρα πολλαπλών ανοιγμάτων στον κόσμο, με συνεχές και πλήρως αναρτημένο κατάστρωμα 2.252 μέτρων. Τα θεμέλιά της βρίσκονται σε βάθος θαλάσσης που φτάνει μέχρι και τα 65 μέτρα. Τόσο αυτό όσο και η διάμετρος των θεμελίων που ανέρχεται σε 90 μέτρα αποτελούν παγκόσμια ρεκόρ για γέφυρα.