Άρθρο Χρυσόγονου: Βαθιά τομή στο Σύνταγμα προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού

arthro-xrysogonoy-vathia-tomh-sto-suntagma-pros-thn-kateuthynsh-toy-ekdhmokratismou

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και μέλος της επιτροπής που θα διαμορφώσει την κυβερνητική πρόταση για τη συνταγματική αναθεώρηση, αναλύει ποιες αλλαγές εκτιμά ότι πρέπει να γίνουν και σε ποια άρθρα - Διαβάστε τι προτείνει για τις ποινικές ευθύνες υπουργών, την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, τη λειτουργία των κομμάτων, τη διενέργεια δημοψηφισμάτων, το άρθρο περί επικρατούσας θρησκείας

του Κώστα Χ.Χρυσόγονου*

Το κρίσιμο ζήτημα είναι σήμερα ποιο θα πρέπει να είναι το περιεχόμενο μια βαθιάς τομής στο Σύνταγμα, προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού της πολιτείας, για το οποίο έχουν ήδη εκφραστεί ενδιαφέρουσες απόψεις. Κατά τη γνώμη μου, μια ριζική συνταγματική μεταρρύθμιση, προς την κατεύθυνση ενός ουσιαστικού εκδημοκρατισμού, θα έπρεπε να περιλάβει την αναθεώρηση των εξής συνταγματικών ρυθμίσεων:

- Καθιέρωση ενός ανώτατου ορίου βουλευτικής θητείας, η υπέρβαση του οποίου να συνεπάγεται γενικό και απόλυτο κώλυμα εκλογιμότητας (άρθρο 56).

- Κατάργηση του άρθρου 86 που θεσμοθετεί την ποινική ασυδοσία των υπουργών και πρώην υπουργών, ή τουλάχιστον κατάργηση της αρμοδιότητας της Βουλής να ασκεί την ποινική δίωξη (με ταυτόχρονη μεταφορά της στις εισαγγελικές αρχές) και της συναφούς αποκλειστικής προθεσμίας.

- Περιστολή του ακαταδίωκτου στα όρια της πολιτικής δραστηριότητας του βουλευτή (άρθρο 62).

-Καθιέρωση δυνατότητας υποβολής ένστασης από όποιον έχει έννομο συμφέρον και έκπτωσης από το βουλευτικό αξίωμα με δικαστική απόφαση, εφόσον αποδεικνύεται ότι ο βουλευτής έχει υπερβεί το νόμιμο των προεκλογικών δαπανών (άρθρο 29 παρ. 2 εδ. γ’).

- Κατάργηση των βουλευτών Επικρατείας ή πρόβλεψη τοποθέτησής τους στη «λίστα» με βάση τα αποτελέσματα εσωκομματικών προκριματικών εκλογών (άρθρο 54 παρ.3).

- Κατοχύρωση με σαφέστερο τρόπο της εσωκομματικής δημοκρατίας και στέρηση της κρατικής χρηματοδότησης από όσα κόμματα δεν ανταποκρίνονται στις εγγυήσεις διαφάνειας στην οικονομική τους διαχείριση (άρθρο 29 παρ. 1 και 2).

- Ανάθεση του ελέγχου της διαχείρισης των οικονομικών των κομμάτων και του πόθεν έσχες των πολιτικών στο Ελεγκτικό Συνέδριο ή πάντως σε ειδικό όργανο με πλειοψηφία μη κομματικών μελών και με την απαραίτητη υποδομή για αποτελεσματική άσκηση ελέγχου (άρθρο 29 παρ. 2, σε συνδυασμό ενδεχομένως προς το άρθρο 98 παρ. 1).

- Παροχή της δυνατότητας στην κοινοβουλευτική μειοψηφία (π.χ. με τις υπογραφές του ενός τρίτου των βουλευτών) ή και στο λαό (με τη συγκέντρωση μερικών εκατοντάδων χιλιάδων υπογραφών) να προκαλεί την προκήρυξη δημοψηφίσματος με θέμα την ακύρωση πρόσφατα ψηφισμένου από τη Βουλή νομοσχεδίου (άρθρο 44 παρ. 2).

- Πρόβλεψη δυνατότητας δικαστικού ελέγχου για διατάξεις άσχετες με το κύριο αντικείμενο του νόμου στον οποίο περιέχονται και συνεπώς αντισυνταγματικές για το λόγο αυτό (άρθρο 74 παρ. 5).

- Περιορισμός σε μία των θέσεων αντιπροέδρου σε κάθε ανώτατο δικαστήριο (άρθρο 90 παρ. 5).

- Ενίσχυση της εσωτερικής ανεξαρτησίας των κατώτερων δικαστικών λειτουργών με κατοχύρωση δυνατότητας του κοινού νομοθέτη να θεσπίσει ένα (δεσμευτικό για το ανώτατο δικαστικό συμβούλιο) σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων για τις τοποθετήσεις, μεταθέσεις και αποσπάσεις τους (άρθρο 90 παρ. 1).

- Τροποποίηση της συγκρότησης του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, με μέλη αποκλειστικής απασχόλησης και κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται ευρεία και ισόρροπη εκπροσώπηση του νομικού κόσμου. Εξοπλισμός του Δικαστηρίου με αρμοδιότητα ακύρωσης των αντισυνταγματικών νόμων ύστερα από παραπομπή από κάθε άλλο δικαστήριο (όχι μόνο από τα ανώτατα) και με αρμοδιότητες ελέγχου του κύρους της εκλογής του προέδρου της Δημοκρατίας, του διορισμού της κυβέρνησης, της προκήρυξης των εκλογών και της συνδρομής ή μη των συνταγματικών προϋποθέσεων έκδοσης πράξεων νομοθετικού περιεχομένου (άρθρο 100).

- Θέσπιση ενός ορίου ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για κάθε Έλληνα πολίτη, ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπρεπής διαβίωση όλων (άρθρο 2).

- Κατάργηση του άρθρου 3 παρ. 1 που καθιερώνει επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα.

- Σαφέστερη κατοχύρωση της συλλογικής αυτονομίας με αναθεώρηση του άρθρου 22 παράγραφοι 2 και 3 του Συντάγματος.

- Πρόβλεψη αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών στην τοπική αυτοδιοίκηση, παράλληλα προς τις αρμοδιότητες των αιρετών οργάνων της (άρθρο 102).

Θα μπορούσε τέλος να συμβάλλει προς την ίδια κατεύθυνση και η άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό (άρθρο 32), εφόσον βέβαια διατηρηθεί αλώβητη η βάση του κοινοβουλευτικού συστήματος, δηλ. η εξάρτηση της κυβέρνησης από την εμπιστοσύνη της Βουλής.