«Ναι» σε εξαγορά ποινής έως 5 έτη ακόμη και για φορολογικά κακουργήματα

Η απόφαση του Άρειου Πάγου και οι εκτιμήσεις νομικών κύκλων

Με τη «σφραγίδα» του Αρείου Πάγου μετατρέπεται σε χρηματική ποινή η κάθειρξη των 5 ετών. Το Ζ΄ Ποινικό Τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου, με την απόφασή του, όπως εκτιμούν
νομικοί κύκλοι, ανοίγει τον δρόμο για να βρεθούν εκτός φυλακής όσοι καταδικάζονται σε πενταετή κάθειρξη. Και αυτό γιατί δίνεται το δικαίωμα εξαγοράς της ποινής σε όσους έχουν καταδικαστεί έως πέντε χρόνια, ανεξάρτητα αν έχουν διαπράξει κακούργημα ή πλημμέλημα.

Ο Άρειος Πάγος έκρινε (130/2017) πως η παράγραφος του άρθρου 82 του Ποινικού Κώδικα η οποία προβλέπει ότι «η περιοριστική της ελευθερίας ποινή που είναι μεγαλύτερη από δύο έτη και δεν υπερβαίνει τα πέντε, μετατρέπεται σε χρηματική ποινή, εκτός αν το δικαστήριο με απόφασή του ειδικά αιτιολογημένη κρίνει ότι απαιτείται η μη μετατροπή της για να αποτραπεί ο δράστης από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων», συμπεριλαμβάνει τόσο την ποινή φυλάκισης όσο και την ποινή καθείρξεως.

Συγκεκριμένα ο Άρειος Πάγος τονίζει πως «η ερμηνευτική εκδοχή αυτή συμπορεύεται με το γράμμα του νόμου, όπου προκρίνεται η διατύπωση "περιοριστική της ελευθερίας ποινή", και όχι ο όρος "φυλάκιση", αλλά και με τον σκοπό του νόμου, ο οποίος συνίσταται στην αποσυμφόρηση των φυλακών με πνεύμα σύγχρονης σωφρονιστικής αντίληψης», προσθέτοντας πως «παρόμοιος ήταν και ο σκοπός των νόμων 3727/2008, 3772/2009 και 3811/2009, οι οποίοι προβλέπουν τη δυνατότητα μετατροπής για περιορισμένο χρονικό διάστημα και ποινής καθείρξεως πέντε ετών, συμπεριλαμβάνοντάς την στη φραστική διατύπωση "στερητική της ελευθερίας ποινή" και αναφέροντας ρητά τον όρο "πενταετής κάθειρξη"».

Χαρακτηριστικά μάλιστα ο Άρειος Πάγος τονίζει «ως βαρύνον κριτήριο για τη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική ποινή δεν τάσσεται ο κακουργηματικός ή πλημμεληματικός χαρακτήρας της πράξης αλλά η φύση και η χρονική διάρκεια της στερητικής της ελευθερίας ποινής, η οποία και σε κακουργήματα, όταν συντρέχουν ελαφρυντικές περιστάσεις ή άλλοι γενικοί λόγοι μείωσης της ποινής, έχει ως ελάχιστα όρια φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών ή ενός έτους».

Συνεπώς καταλήγουν οι αρεοπαγίτες πως «υπόκειται σε μετατροπή και η ποινή καθείρξεως πέντε ετών, καθώς και η συνολική ποινή καθείρξεως, όταν η ποινή βάση αυτής είναι ποινή καθείρξεως 5 ετών».

Το θέμα έφτασε στον Άρειο Πάγο μετά την προσφυγή καταδικασθέντα σε πενταετή κάθειρξη για φορολογικές παραβάσεις ο οποίος ζητούσε την μετατροπή της ποινής του σε χρηματική. Τελικά το Ανώτατο Δικαστήριο αναίρεσε την επίμαχη Εφετειακή απόφαση.