Πώς το αεροδρόμιο της Αθήνας εκτόξευσε την τουριστική κίνηση

Με εντυπωσιακές ενέργειες εμπορικής πολιτικής και μάρκετινγκ προσέλκυσε πληθώρα αεροπορικών εταιρειών, έβαλε την Αθήνα στον «παγκόσμιο» τουριστικό χάρτη - Ποιο είναι το κίνητρο, ποιες χώρες συνδέθηκαν απευθείας

Ένα καινούργιο αεροδρόμιο, πάντα αποτελεί πρόκληση, πόσω μάλλον όταν πρόκειται για αεροδρόμιο πρωτεύουσας. Κι αν σε άλλες χώρες, το αεροδρόμιο μιας πρωτεύουσας δεν είναι το πρώτο σε κίνηση ή ο σημαντικότερος κόμβος, αντίθετα, των Αθηνών, αποτελεί βαρόμετρο για την ταξιδιωτική κίνηση και επηρεάζει τα μέγιστα τον ελληνικό τουρισμό.

Το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», από το 2002 έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα στις αερομεταφορές. Με ιδιωτικό μάνατζμεντ, μολονότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει την πλειοψηφία των μετοχών, αποτελεί πρότυπο λειτουργίας για την Ελλάδα. Με υψηλή αισθητική, καθαρό όλη τη μέρα, πρόσφατα ανακαινισμένο και λειτουργικό, ξεκίνησε δυναμικά κάνοντας όλους να ξεχάσουν μεμιάς το Ελληνικό. Τα πρώτα χρόνια κινήθηκε εντυπωσιακά, αυξάνοντας συνεχώς την ταξιδιωτική κίνηση, ενώ με τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004 πέρασε ουσιαστικά με επιτυχία τα πρώτα δυνατά crash tests.

Η ταξιδιωτική κίνηση έφθασε στο ναδίρ, αρχικά το 2007, με συνεχιζόμενη αύξηση τόσο στην κίνηση εσωτερικού όσο και εξωτερικού, με τις πτήσεις να ξεπερνούν τις 205 χιλιάδες! Η οικονομική κρίση που εμφανίστηκε στην Αμερική και που πέρασε στην Ευρώπη, αλλά έπληξε κυρίως την Ελλάδα, εμφάνισε αμέσως σημάδια πτώσης στην ταξιδιωτική κίνηση. Από το 2008 η φθίνουσα πορεία ήταν μεγάλη, με ιστορικό χαμηλό ρεκόρ το 2013, με περίπου 12, 5 εκατ. ταξιδιώτες, λίγο πάνω από την πρώτη χρονιά λειτουργίας. Το 2009, παρά τη μείωση, ήταν το δεύτερο αεροδρόμιο στην Ευρώπη με τη μικρότερη μείωση. Το 2010 καθοριστικό ρόλο έπαιξε η χρηματοοικονομική συγκυρία στην Ελλάδα, η αναδιάρθρωση του δικτύου των ελληνικών αερομεταφορέων, καθώς και τα ακραία φυσικά φαινόμενα, όπως η ηφαιστειακή τέφρα κατά τη διάρκεια του Απριλίου και των ισχυρών χιονοπτώσεων του Δεκεμβρίου. Το 2011 εμφανίστηκε και πτώση στη δημοτικότητας της πόλης των Αθηνών αλλά και της Ελλάδας, από το καλοκαίρι του 2012 και μετά, η μείωση άρχισε να περιορίζεται, κάτι που φάνηκε το 2013, ενώ το 2014 η σταθεροποίηση της οικονομίας διεθνώς και στην Ελλάδα, επέδρασε ως χρονιά σταθμός για το αεροδρόμιο της Αθήνας. Με πάνω από 20% αύξηση σε ξένους και Ελληνες ταξιδιώτες, η αντίστροφη μέτρηση για την άνοδο του αεροδρομίου είχε αρχίσει. Παράλληλα, τονώθηκε η ελκυστικότητα της Αθήνας ως προορισμός, ενώ παρουσιάστηκε πληθώρα προσφορών από μεγάλο αριθμό αεροπορικών εταιρειών. Εκτοτε, με την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα να είναι μεν σταθερή, αλλά με προβλήματα, η ταξιδιωτική κίνηση, κυρίως από το εξωτερικό, συνεχώς αυξάνεται, ωστόσο, πλέον, αυτό που παρατηρείται είναι η αύξηση της κίνησης το φθινόπωρο, κάτι που αναδεικνύει την Αθήνα ως προορισμό City Break.

Πάντως, τίποτα δεν έγινε τυχαία για να φθάσουμε στο γεγονός ότι το Διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας καταγράφει συνεχή ρεκόρ ταξιδιωτικής κίνησης, διπλασιάζοντας σχεδόν τον αριθμό των ταξιδιωτών το 2017, έναντι του 2002!

Το εμπορικό τμήμα συνέχεια προσπαθούσε να δώσει λύσεις, κυρίως την εποχή της μεγάλης ύφεσης, ενώ τώρα, στη μεγάλη ανάκαμψη, τα κίνητρα που δίνει προς τις αεροπορικές εταιρείες, έβαλαν την Αθήνα πολύ ψηλά στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.

Αφού δείτε τον πίνακα με τα αναλυτικά στοιχεία από το 2002 έως σήμερα, διαβάστε την έρευνα που κάναμε για τα κίνητρα του αεροδρομίου της Αθήνας που εκτόξευσαν την τουριστική κίνηση.
Επιβατική κίνηση

«Επιθετική» πολιτική κινήτρων

Το εμπορικό τμήμα του αεροδρομίου σε συνεργασία με το τμήμα μάρκετινγκ, έφεραν τα πάνω κάτω στην εξέλιξη του αεροδρομίου. Και δεν είναι τυχαία ότι για κάποιο λόγο κάθε χρόνο το αεροδρόμιο της Αθήνας, βραβεύεται στα καλύτερα του κόσμου.

Αυτό που δημιουργεί αίσθηση πλέον, δεν είναι ότι η Αθήνα συνδέεται απευθείας με τις μεγάλες πρωτεύουσες, μέσω ξένων αλλά και ελληνικών αεροπορικών εταιρειών, αλλά το γεγονός ότι συνδέεται με μικρότερες πόλεις, «παρθένες» στην τουριστική αγορά της Ελλάδας, κι αυτό επιφέρει πρόσθετη αύξηση στην ταξιδιωτική κίνηση και ταυτόχρονα αποτελεί ένα ποιοτικό χαρακτηριστικό.

Πως ονομάζεται λοιπόν αυτό το πρόγραμμα κινήτρων για ανάπτυξη ειδικών αγορών; Το Niche Route Incentive, είναι ένα από τα κίνητρα που περιλαμβάνονται στο Αναπτυξιακό Σχήμα Κινήτρων του αεροδρομίου και έχει ως στόχο τη διαμόρφωση, όσο το δυνατόν, ευνοϊκότερων συνθηκών για τις αεροπορικές εταιρείες, έτσι ώστε να ξεκινήσουν απευθείας συνδέσεις με δευτερεύουσες αγορές (χώρες και πόλεις), με τις οποίες δεν υπάρχει, μέχρι στιγμής, απευθείας σύνδεση με την Αθήνα. Βάσει συγκεκριμένων ποσοτικών κριτηρίων, μια αγορά θα χαρακτηριστεί ως «niche αγορά» και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, τότε το δρομολόγιο χαρακτηρίζεται ως niche και η αεροπορική εταιρεία που επιχειρεί σε αυτό επωφελείται από το κίνητρο αυτό, που είναι ένα ποσοστό επιδότησης ανά επιβάτη.

Πρόκειται για ένα σταθερό ποσό ανά αναχωρούντα επιβάτη προς τις δευτερεύουσες αυτές αγορές, για 3 έτη, και παρέχεται υπό τη μορφή εκπτώσεων έναντι μελλοντικών πληρωμών της αεροπορικής εταιρείας προς τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών.

Το κίνητρο αυτό τέθηκε σε ισχύ το 2013. Κατά τη διάρκεια των ετών υπήρξαν τροποποιήσεις, με τελευταία αυτή που εφαρμόστηκε στις αρχές της θερινής περιόδου του 2017.

Εταιρείες που επωφελούνται ή πρόκειται να επωφεληθούν, είναι η Aegean, η Ryanair, η Volotea, η easyJet, η Wizz Air και η Germania, ενώ η νεοσύστατη ελληνική εταιρεία Air Mediterranean, που ξεκίνησε ήδη δρομολόγια λαμβάνει επίσης το κίνητρο για τους προορισμούς της από την Αθήνα.

Πολύ πρόσφατα δε, υπήρξε σειρά αεροπορικών εταιρειών, οι οποίες ανακοίνωσαν την έναρξη ενός σημαντικού αριθμού απευθείας συνδέσεων με την Αθήνα, σε niche προορισμούς για το καλοκαίρι 2018.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2014 μέχρι σήμερα και σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των αεροπορικών εταιρειών για το καλοκαίρι του 2018, έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα και έχουν επωφεληθεί από το συγκεκριμένο κίνητρο, είτε με εποχική εξυπηρέτηση είτε με πτήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, 38 προορισμοί, από: Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Ιράν, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Ιράκ, Μαρόκο, Σουδάν, Γερμανία, Δανία, Φινλανδία, Λιθουανία, Ισπανία, Σκόπια, Γεωργία, Κροατία.

Καταλήγοντας, για το χειμερινό πρόγραμμα 2017 – 2018, οι εταιρείες που επωφελούνται του ειδικού προγράμματος είναι 5 (Air Mediterranean, Ryanair, Aegean, Easy jet, Volotea), ενώ για το θερινό πρόγραμμα του 2018 μέχρι στιγμής είναι 6.

Δημήτρης Μπαλής